شمس تبریزی

شمس تبریزی، با نام کامل محمد بن علی بن ملک‌داد تبریزی، یکی از بزرگان صوفیان و عارفان ایرانی قرن هفتم هجری است. او به ریاضیات، جهانگردی و مکتب‌داری می‌پرداخت و در سفرهای متعدد خود به دنبال کسب تجربه و دانش بود. شمس تبریزی بیشتر به خاطر رابطه معنوی و عمیقش با مولانا جلال‌الدین محمد بلخی (مولوی) شناخته می‌شود؛ دیدار او با مولوی در قونیه تأثیر شگرفی بر تحول فکری و عرفانی مولوی داشت و باعث شد مولوی از عالمان دینی به شاعری عارف تبدیل شود. شمس تبریزی شخصیتی مرموز و متفاوت داشت که از شهرت و قبول عام گریزان بود و زندگی خود را به ریاضت و جهانگردی گذراند. او در سال 645 هجری قمری به طور ناگهانی قونیه را ترک کرد و گفته می‌شود به دست مخالفان مولوی به قتل رسید. شمس تبریزی همچنین در سال 642 هجری قمری با کیمیا خاتون، دخترخوانده مولوی، ازدواج کرد و صاحب فرزندی به نام حجیب شکربر شد. از آثار مرتبط با شمس تبریزی می‌توان به «مقالات شمس تبریزی» اشاره کرد که مجموعه‌ای از گفت‌وگوها و حکایات او با مولوی و مریدان است و ارتباط نزدیکی با مثنوی مولوی دارد. همچنین «دیوان شمس تبریزی» یا «دیوان کبیر» مجموعه‌ای از اشعار مولوی است که بخش عمده آن خطاب به شمس سروده شده است. آرامگاه شمس تبریزی در شهر خوی استان آذربایجان غربی قرار دارد و هر ساله روز هفتم مهرماه به عنوان روز بزرگداشت او با مراسمی در شهرهای مختلف ایران برگزار می‌شود. به طور خلاصه، شمس تبریزی عارفی بزرگ، استاد معنوی مولوی و چهره‌ای تأثیرگذار در عرفان و ادبیات فارسی است که زندگی و آثارش تا امروز الهام‌بخش بسیاری از علاقه‌مندان به عرفان و شعر فارسی است.