کتاب «احکام و آثار اجاره رحم در فقه فریقین» نوشتهٔ رقیه قاهری، پژوهشی جامع و نوین در زمینهٔ مسائل فقهی-حقوقی رحم جایگزین (اجاره رحم) است که توسط انتشارات هاجر منتشر شده است. این اثر با توجه به چالش‌های خانواده‌های نابارور و پیچیدگی‌های اخلاقی و شرعی روش‌های نوین باروری، به بررسی تطبیقی دیدگاه‌های مذاهب اسلامی (امامیه و اهل سنت) دربارهٔ جواز یا حرمت اجاره رحم می‌پردازد. نویسنده با استناد به منابع معتبر فقهی، پزشکی و حقوقی، تلاش کرده تا پاسخی مستدل به پرسش‌های روز جامعهٔ اسلامی ارائه دهد و ابهامات زوجین را در مواجهه با این مسئله برطرف کند.

درباره کتاب احکام و آثار اجاره رحم در فقه فریقین

این کتاب در پنج بخش اصلی به تحلیل ابعاد مختلف اجاره رحم می‌پردازد. ابتدا مفهوم «اجاره رحم» را در پرتو پیشرفت‌های پزشکیِ فن‌آوری کمک‌باروری (ART) تبیین کرده و جایگاه آن را در درمان ناباروری مشخص می‌نماید. سپس با بررسی ادلهٔ قرآنی، روایی و عقلی در فقه امامیه و اهل سنت، نظرات موافقان و مخالفان این روش را تحلیل می‌کند. بخش سوم آثار حقوقی اجاره رحم را واکاوی می‌نماید؛ از جمله مسئلهٔ انتساب فرزند به والدین ژنتیکی یا مادر جایگزین، حقوق مالی مادر اجاره‌ای، و تکالیف قانونی طرفین قرارداد. در ادامه، پیامدهای اجتماعی و اخلاقی این روش (مانند اختلافات خانوادگی یا تعارض منافع) با نمونه‌های عینی بررسی شده است. سرانجام، نویسنده با الهام از فتاوای مراجع تقلید و علمای اهل سنت، راهکارهای عملی برای اجرای شرعی این روش ارائه می‌دهد؛ از جمله تنظیم قراردادهای شفاف تحت نظارت مراجع قضایی و شرعی.

خواندن کتاب احکام و آثار اجاره رحم در فقه فریقین را به چه کسانی توصیه می‌کنیم

این اثر برای چهار گروه مخاطب ضروری است:
زوج‌های نابارور که به دنبال آگاهی از جنبه‌های شرعی و حقوقی روش‌های جایگزین باروری هستند و می‌خواهند تصمیمی آگاهانه بگیرند؛
فقها و حقوقدانان که نیازمند مرجعی معتبر برای استنباط احکام یا تدوین قوانین مرتبط با مسائل پزشکی نوظهورند؛
پزشکان و کادر درمان فعال در مراکز ناباروری که باید با چارچوب‌های شرعی این روش‌ها آشنا باشند؛
و پژوهشگران علوم اسلامی که به مطالعهٔ تطبیقی فقه پزشکی در مذاهب مختلف علاقه دارند.
مطالعهٔ این کتاب نه تنها ابهامات شرعی را رفع می‌کند، بلکه با ارائهٔ راهکارهای عملی، به تحکیم نهاد خانواده و کاهش تنش‌های ناشی از ناباروری کمک می‌نماید.