کتاب «کاربرد روانکاوی در نقد ادبی» یک اثر مهم در زمینه نقد ادبی است که شامل هفت تکنگاری و نوشتار از زیگموند فروید، بنیانگذار نظریه روانکاوی، میباشد. این کتاب که توسط انتشارات مروارید منتشر شده است، با ترجمه حسین پاینده به فارسی در دسترس قرار گرفته است. کتاب حاضر مفاهیم روانکاوانه فروید را برای تحلیل متون ادبی به کار میگیرد و در عین حال از ادبیات برای تبیین مفاهیم روانکاوانه استفاده میکند. فروید بر این باور است که نویسندگان آفرینشگر نمیتوانند از موضوعات روانپزشکی اجتناب کنند و روانپزشکان نیز نمیتوانند به قلمرو نویسندگان وارد نشوند. این کتاب نشان میدهد که چگونه میتوان موضوعات روانپزشکی را در ادبیات بررسی کرد بدون آنکه از جنبههای زیباییشناختی متون کاسته شود. این کتاب شامل عناوین مختلفی است که برخی از آنها عبارتند از: «روانکاوی و ادبیات»، «درباره ادیپ شهریار و هملت»، «برخی سنخهای شخصیت»، و «ادیبان آفرینشگر و رویای روزهنگام». این اثر نه تنها سپهر اندیشگانی فروید درباره چیستی آفرینش هنری و ادبی را به خواننده معرفی میکند، بلکه نمونههای دست اول از کاربرد رویکرد روانکاوانه در نقد ادبی را نیز ارائه میدهد. مترجم با افزودن مقدمهای مشروح، مفاهیم بنیادین روانکاوی را برای فهم بهتر آثار فروید در این زمینه تشریح کرده است.
در کتاب «کاربرد روانکاوی در نقد ادبی» مفاهیم روانکاوانه مختلفی به کار رفته است که به تبیین و تحلیل متون ادبی کمک میکند. ناخودآگاه و خودآگاه: این کتاب بر این اساس است که نویسندگان آفرینشگر نمیتوانند از موضوعات روانپزشکی اجتناب کنند و روانپزشکان نیز نمیتوانند به قلمرو نویسندگان وارد نشوند. این نشان میدهد که مفاهیم ناخودآگاه و خودآگاه در تحلیل ادبیات به کار میروند. عقده ادیپ: یکی از مفاهیم مهم روانکاوی که در این کتاب به کار رفته است، عقده ادیپ است. فروید عقده ادیپ را یک تعارض ناخودآگاه بین فرزند و والدین در دوران کودکی میدانست که در ادبیات نیز بازتاب مییابد. تحلیل رؤیا: اگرچه در این کتاب به طور مستقیم به تحلیل رؤیا اشاره نشده است، اما مفاهیم روانکاوانه فروید که رؤیا را شاهراهی به ناخودآگاه میدانند، میتوانند در تحلیل متون ادبی به کار آیند. انتقال و مقاومت: این مفاهیم در روانکاوی به عنوان تکنیکهای درمانی استفاده میشوند، اما در نقد ادبی میتوانند به عنوان ابزاری برای درک روابط بین شخصیتها و نویسنده با مخاطب به کار آیند. ساختار سهگانه شخصیت (اید، ایگو، سوپرایگو): این مفاهیم میتوانند در تحلیل شخصیتهای ادبی و درک انگیزههای آنها به کار آیند. این مفاهیم به خواننده کمک میکنند تا به عمق بیشتری از متون ادبی دسترسی پیدا کند و از طریق روانکاوی به درک بهتری از انگیزهها و رفتارهای شخصیتها برسد. وی متون ادبی را مانند رؤیا میداند که محتویات ناخودآگاه را با استفاده از جابهجاییها و تراکمهای پیچیده به خواننده ارائه میدهد. او معتقد است که همان قواعدی که برای رؤیا وضع شده، شامل حال ادبیات نیز میشود. فروید از ادبیات برای توضیح مفاهیم روانکاوانه مانند عقده ادیپ استفاده میکند. او در تحلیل داستانهای ادبی، این مفاهیم را به عنوان بازتابی از ناخودآگاه نویسنده و جامعه میبیند. فروید بر این باور است که نویسندگان آفرینشگر نمیتوانند از موضوعات روانپزشکی اجتناب کنند و روانپزشکان نیز نمیتوانند به قلمرو نویسندگان وارد نشوند. این نشان میدهد که ادبیات میتواند به عنوان ابزاری برای درک و تبیین مفاهیم روانکاوانه استفاده شود. او از مفاهیم روانکاوانه مانند نهاد، خود، و فراخود برای تحلیل ساختار روانی شخصیتهای ادبی استفاده میکند. این تحلیل به درک بهتر انگیزهها و رفتارهای شخصیتها کمک میکند.
این کتاب را میتوان به پژوهشگران و دانشجویان رشتههای نقد ادبی، روانشناسی و هنر توصیه کرد. همچنین، علاقهمندان به روانکاوی و ادبیات که میخواهند به عمق بیشتری از متون ادبی دسترسی پیدا کنند و از طریق روانکاوی به درک بهتری از انگیزهها و رفتارهای شخصیتها برسند، میتوانند از این کتاب بهره ببرند. کتاب به خوانندگان کمک میکند تا با مفاهیم روانکاوانه آشنا شوند و از این مفاهیم برای تحلیل متون ادبی استفاده کنند. با استفاده از مفاهیم روانکاوی، خوانندگان میتوانند به لایههای نهفته متون ادبی دسترسی پیدا کنند. این کتاب نشان میدهد که چگونه روانکاوی و ادبیات میتوانند به هم مرتبط باشند و از این ارتباط برای درک بهتر آثار ادبی استفاده شود.
باید گفت در این مجادله راجع به ارزیابی رویا، به نظر میرسد نویسندگان آفرینشگر با قدما، عامهی خرافه پرست و نویسندهی کتاب تعبیر رویا هم عقیدهاند، زیرا وقتی نویسندهای شخصیتهای مخلوق تخیلش را به خواب دیدن وامی دارد، از همان تجربهی روزمرهای پیروی میکند که مطابق با آن، افکار و احساسات اشخاص هنگام خوابیدن همچنان جریان دارد. نویسنده صرفاً میخواهد وضع روحی قهرمان داستانش را با رویاهای او نشان دهد. با این حال، نویسندگان آفرینشگر همپیمانان ارزشمند ( ما روانکاوان ) هستند و باید برای شواهدی که در آثارشان ارائه میدهند ارزش فراوانی قائل شویم، زیرا آنان قادر به دانستن بسیاری چیزها در این جهاناند که فلسفه هنوز هیچ روزنهای برای فهمیدنش در برابر ما نگشوده است. دانش آنان دربارهی ذهن انسان به مراتب پیشرفتهتر از دانستههای ما مردم عامی است، زیرا آنان از منابعی بهره میبرند که هنوز نتوانستهایم برای علم دسترسپذیر کنیم. اماای کاش نویسندگان به روشی بر معنادار بودن رویا صحه میگذاشتند که این قدر ابهام نداشت. ممکن است از منظری کاملاً انتقادی اعتراض شود که نویسندگان نه بر معنادار بودن رویاهایی خاص صحه گذاردهاند و نه آن را نادرست دانستهاند، بلکه به نشان دادن تکانهای ناگهانی ذهن انسان بسنده میکنند، تکانهایی که علتش انواع تحریکهایی است که همچون اثرات جانبی زمان بیداری همچنان فعال ماندهاند.
کلیه حقوق این سایت متعلق به کتابفروشی آنلاین «کتابخون» میباشد.
2020 © Copyright - almaatech.ir