کتاب شریعت، عرف، و عقلانیت، مجموعه مقالات در پیشگفتار این کتاب میخوانیم: «در دنیایی زندگی میکنیم که در آن مفاهیم تازهای چون حقوق بشر، آزادیهای سیاسی، دموکراسی، حقوق مدنی، فلسفههای مضاف از قیبل فلسفه دین و فلسفه اخلاق و مفاهیم دیگر در عرصههای علوم انسانی روییده و همواره رو به بالندگی است. سخن گفتن از منشأ دین، تجربه دینی، زبان دین، پلورالیسم دینی، مسائل ذاتی و عَرَضی دین و امثال آن در گذشته به مانند امروز مطرح نبوده و در دانش کلام یا دینشناسی جایی نداشته است. انسان دیندار عصر امروز که با این مفاهیم نو مواجه میشود، در بادی امر پارهای از آنها را با باورهای دینی خود در تضاد میبیند و نمیداند از این باورها دست بشوید یا این مفاهیم مدرن را نامشروع و ناسازگار با یافتههای کلامی و فقهی قلمداد نماید؟»