نویسنده، منتقد ادبی و مترجم ایرانی بود. وی همچنین همسر سیمین دانشور بود. آل احمد در دههٔ 1340 به شهرت رسید و در جنبش روشنفکری و نویسندگی ایران تأثیر بسزایی گذاشت.جلال آل احمد در خانواده‌ای مذهبی در محلهٔ سیدنصرالدین شهر تهران به‌دنیا آمد. وی پسرعموی سید محمود طالقانی بود.خانوادهٔ او اصالتاً اهل شهرستان طالقان و روستای اورازان بود. دوران کودکی و نوجوانی جلال در نوعی رفاه اشرافی روحانیت گذشت. پس از اتمام دوران دبستان، پدر جلال، سیداحمد طالقانی، به او اجازهٔ درس‌خواندن در دبیرستان را نداد؛ اما او تسلیم خواست پدر نشد.

 جلال آل‌احمد (1302-1348) یکی از نویسندگان و روشنفکران برجستهٔ ایرانی بود که با آثارش نقشی مهم در ادبیات و اندیشه‌های اجتماعی و دینی ایران ایفا کرد. او در خانواده‌ای مذهبی در تهران به دنیا آمد و تحصیلات دینی خود را در نوجوانی آغاز کرد، اما بعدها از مکتب رسمی فاصله گرفت و به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی روی آورد.
 آل‌احمد از روشنفکران منتقد مدرنیزاسیون و غرب‌گرایی افراطی در ایران بود. او در جریان این انتقادات، مفاهیم دینی را به‌عنوان بخشی از هویت ملی ایرانیان موردتوجه قرارداد و به‌نقد فرهنگ غربی و آثار آن بر جامعهٔ ایرانی پرداخت. کتاب معروف "غرب‌زدگی" (1341) یکی از مهم‌ترین آثار اوست که در آن، پیامدهای منفی تقلید بی‌رویه از غرب و فروپاشی ارزش‌های بومی و دینی ایران را تحلیل می‌کند.
 آل‌احمد به دین به‌عنوان نیرویی توانمند برای مقابله با بحران‌های معنوی و اجتماعی نگاه می‌کرد. هرچند او در طول زندگی خود موضع ثابتی نسبت به دین نداشت، اما در آثار متأخرش، رویکردی متفاوت نسبت به معنویت و دین پیدا کرد و به شکلی از «بازگشت به خویشتن» اعتقاد یافت که دین و ارزش‌های بومی را احیاگر و مقاوم در برابر سلطهٔ غرب می‌دانست.
 از دیگر آثار برجستهٔ آل‌احمد می‌توان به "مدیر مدرسه" و "خسی در میقات" اشاره کرد. کتاب "خسی در میقات" حاصل سفر او به مکه است که در آن تجربهٔ حج و تأثیرات معنوی آن را به رشتهٔ تحریر درآورده است. این اثر نشانگر ارتباط عمیق‌تر آل‌احمد با معنویت و مسائل دینی در اواخر عمرش است.
 در مجموع، جلال آل‌احمد را می‌توان روشنفکری دانست که با رویکردی انتقادی به مدرنیته و گرایش به دین، تلاش کرد به بازتعریف هویت ایرانی در مواجهه با دنیای مدرن بپردازد.