کتاب معارف قرآن (6) : قرآن شناسی - جلد اول این کتاب قسمت ششم از درس تفسیر موضوعی است که به قلم فاضل ارجمند حجت‌الاسلام والمسلمین رجبی در دو جلد تنظیم و تدوین و به همت انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله) چاپ شده است. هم‌چنین، ویراست جدید این نوشتار با تصحیح و ویرایش حجت‌الاسلام والمسلمین حمید آریان در سال 1387 تجدید چاپ شد. در مبحث راهنماشناسی (قسمت پنجم معارف قرآن) به بحث معجزات پرداخته شده است. در آن مقام، کتاب الهی قرآن، معجزه اصلی پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) معرفی گردیده و این کتاب با کتب آسمانی پیشین مقایسه شده است. سپس بحث در همین جا خاتمه می یابد تا در مبحث قرآن شناسی با تفصیل بیشتری از این معجزه جاودان سخن به میان آید. امّا در این کتاب (قرآن شناسی) چون فرض بر آن است که خواننده ایمان و اعتقاد راسخی به قرآن ندارد و تنها از این رو به آن مراجعه کرده است که دفع ضرر محتمَل، واجب عقلی است، و از سوی دیگر، قرآن خود را یگانه مایه سعادت بشر دانسته، که مخالفت با دستورات آن، هلاکت ابدی را در پی خواهد داشت، می کوشد تا به کمک خودِ قرآن، آن را بشناسد. از این رو، در این کتاب در واقع تعریف قرآن و شناسایی آن را از زبان خود قرآن می خوانیم و برآنیم که ببینیم قرآن چگونه معجزه بودن خود را اثبات کرده است. مطالب کتاب در چهار فصل تنظیم شده است: فصل اول به عناوین و اوصاف قرآن می پردازد. این عناوین و اوصاف به دو دسته «اصلی» و «تبعی» تقسیم گشته اند. در قسمت اول، عنوان هایی از این دست مورد توجه قرار گرفته است: کتاب، کتب، صحف، بیان، تبیان، علم، حدیث، احسن الحدیث، صدق، حق، حق الیقین، بلاغ، حکمت، فرقان و...، و در قسمت عناوین و اوصاف تبعی، عنوان هایی از قبیل: علی، حکیم، عظیم، ثقیل، کریم، مجید، مبارک، عزیز و... بررسی شده است. عنوان فصل دوم «نزول قرآن» است. در این فصل از معنای نزول، نازل کننده قرآن، کسی که قرآن بر او نازل شده، کیفیت نزول، انواع نزول، زمان و دفعات نزول بحث شده است. فصل سوم «دلایلِ از سوی خدا بودن قرآن» آیات بیانگر دلیل عقلی، وجوه اعجاز قرآن، حل چند شبهه، امّی بودن آورنده قرآن و حل چند شبهه در این باره، آیات بیانگر دلیل نقلی، نوید انبیای پیشین به نزول قرآن مورد بحث قرار گرفته اند. فصل چهارم «مصونیت قرآن از تحریف» است. شواهد تاریخی، دلیل عقلی، دلیل روایی و دلایل قرآنی بر عدم تحریف قرآن، دلایل معتقدان به تحریف و نقد این دلایل، مطالب این فصل را تشکیل می دهند. البته انواع تحریف نیز در مقدمه این فصل ذکر گردیده است.