کتاب سلوک عاشورایی - منزل دوم : امر به معروف نهی از منکر «امر به معروف و نهی از منکر» سلوک عاشورایی، منزل دوم مجموعه ی سخنرانی های آیت الله مجتبی تهرانی درمحرم سال ۱۳۸۱سال عزت و افتخار حسینی است. که موسسه پژوهشی فرهنگی مصابیح الهدی راهی بازار نشر کرده است. این کتاب که شمال دروس اخلاق معظم له می باشد به تناسب حال وارد بحث های فقهی و کلامی نیز شده است اما چون در جمعی عمومی ایراد شده با زبانی ساده و همه فهم و سرشار از آیات و روایات ارائه شده است. و در سرفصل های متعدد هم ارتباط این فریضه با شرایط روز و هم نکات قابل استفاده در مورد این مسئله بررسی میشود. اصلاح، امر به معروف و نهی ازمنکر، جهاد فیسبیل الله، وحدت هدف در حرکت امام حسین(علیهالسلام)، بررسی شرایط فقهی امر به معروف و نهی از منکر در حرکت امام حسین(علیهالسلام)، شرط اوّل: احتمال تأثیر، شرط دوم: ایمنی از ضرر، فرق میان «امر به معروف و نهی از منکر» و «جهاد»، حرکت امام حسین(علیهالسلام) با علم به ضرر بود، حُرمت «رضای به منکر» و وجوب «کراهت از منکر»، تفاوت «کراهت قلبی از منکر» با «نهی از منکر قلبی» بعضی از سرفصل های این کتاب است. نگارنده در توضیح مورد آخر می گوید: از آن طرف، ما امر به معروف و نهی از منکر را معنا کردیم؛ گفتیم یعنی وادار کردنِ غیر نسبت به عمل کردن به احکام شرعیه؛ به این معنا که به کاری که واجب است، عمل کند و عملی را که حرام است، ترک کند. بنابر این، مسأله «حُرمت رضای به منکر و وجوب کراهت از آن» اصلاً جزء مصادیق «امر به معروف و نهی از منکر» نیست. رضای درونی من چه اثری در نهی از منکر دارد؟ اینکه من از کارِ منکرِ او بدم میآید، تأثیری در او ندارد. مرتبه «قلبی»، وجوب رعایت مراتب از «خفیف» به «شدید»، مرتبه «زبانی»، مراتب نهی از منکر در روایات، نارضایتی قلبی، تُرشرویی، تذکّر زبانی، بررسی شرط «احتمال تأثیر» در حرکت امام حسین(علیهالسلام)، مُراد از شرط تأثیر، اَعمّ از اثر حالی و استقبالی است. سرفصل های دیگری هستند مولف میگوید : مُراد از اثر، اَعمّ از اثر حالی و استقبالی است. یعنی حتّی اگر بدانم این نهی از منکر، الآن هیچ اثری ندارد ولی در آینده اثر میگذارد، باز هم واجب است. همین که نهی از منکر تو در سطح جامعه و بر روی دیگران اثر میگذارد، کفایت میکند. یعنی حتّی اگر میدانی که امر و نهیِ تو بر روی فاعل منکر هیچ اثری ندارد و او باز هم مرتکب آن معصیت میشود، باز هم واجب است که نهی از منکر کنی؛ چون شرط تأثیر اَعمّ از اثر بر شخص و دیگران است. وجود شرط «احتمال تأثیر» در حرکت امام حسین(علیهالسلام)، انکار قلبی، زبانی و عملی در روایات، فضیلت برخورد کنندگان با منکر در مراتب مختلف، تارک نهی از منکر، مردهای در میان زندگان، بی تفاوتی نسبت به منکرات، علّت شکست در جهاد، اثر حالی و استقبالی نهی از منکر، اثر نهی از منکر، بر فاعل منکر و دیگران، عدم اشتراط «اثر فعلی» و «اثر بر فاعل منکر» با استناد فعل امام حسین(علیهالسلام) جزو سایر مباحث کتاب است. به تعبیر مولف : همین که امام حسین(علیهالسلام) خودش میگوید حرکت من برای نهی از منکر است و از آن طرف میبینیم نهی از منکر ایشان نه اثر فعلی داشته و نه بر روی فاعل منکر اثر گذاشته است، از همین فعل حضرت که حجّت شرعی برای کشف حکم شرعی است به دست میآوریم که در وجوب نهی از منکر، گرچه احتمال تأثیر شرط است، ولی این شرط مقیّد به این نیست که حتماً اثر فعلی و بر روی شخص فاعل منکر باشد.