کتاب تاریخ شفاهی هیات های موتلفه اسلامی در فرآیند انقلاب‌ها و جنبش‌های سیاسی ـ اجتماعی ، گروه‌ها و جریان‌های سیاسی ، با ماهیت و خط مشی متفاوتی مشارکت دارند. در به ثمر رساندن انقلاب شکوهمند اسلامی، نقش و جایگاه نیروهای مذهبی به لحاظ بسترسازی، سازماندهی و فعالیت‌های تشکیلاتی، از اهمیت به سزایی برخوردار بود. از میان گروه‌های سیاسی، هیأت‌های مؤتلفه‌های اسلامی، تنها تشکل و گروهی بود که از همان ابتدا فعالیت‌های سیاسی ـ مذهبی خود را حول محور رهبری حضرت امام، علیه رژیم استبدادی پهلوی متمرکز کرد. الگوی رفتاری و فکری هیأت‌های مؤتلفه‌ اسلامی در تاریخ تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران، منبعث از سلف خویش یعنی فداییان اسلام بود و حتی برخی از اعضای آن از جمله شهید مهدی عراقی، از فعالین جمعیت فداییان اسلام بودند و متناسب با شرایط و اوضاع و احوال سیاسی ـ اجتماعی رژیم، اقدامات متفاوتی در دستور کار قرار می‌دادند. هر چند به طور کلی رویکرد فرهنگی ـ مذهبی بر تمام فعالیت‌های سیاسی ـ اجتماعی آنها سایه افکنده بود اما برخی مواقع مخصوصا بعد از دستگیری و تبعید امام به ترکیه، برخی از اعضای مؤتلفه برای پیشبرد اهداف خویش به تشکیل شاخه‌ی نظامی و اتخاذ خط مشی مسلحانه گرایش پیدا کردند و هر چند این رویه با مخالفت حضرت امام مواجه بود با این حال دست به اعدام انقلابی حسنعلی منصور بعد از تبعید امام خمینی از ایران زدند. بعد از این اقدام و با دستگیری اعضای اصلی و زندانی کردن آنها، برخی اعضای مؤتلفه که بیرون از زندان بودند یا بعد از مدتی از زندان آزاد شده بودند، با سازمان مجاهدین خلق (قبل از انشعاب) به همکاری پرداختند. بعد از تغییر ایدئولوژی سازمان مجاهدین خلق، از ادامه‌ی همکاری با آنها خودداری کردند و در پوشش فعالیت‌های فرهنگی ـ مذهبی از جمله تأسیس مکتب تحقیقات و تبلیغات صادقیه، بنیاد رفاه و تعاون، مدرسه‌ی رفاه، شرکت سبزه، شرکت صحرا، شرکت فیلم در خدمت دین و ... به فعالیت‌های سیاسی پرداختند و با نزدیک شدن به سال‌های پیروزی انقلاب و آزاد شدن اعضای اصلی آن از زندان در سال‌های 55 تا 56 ، همراه و همگام با رهبران انقلاب و مردم در پیروزی انقلاب ایفای نقش کردند.