مفاهیم و نظریات تربیتی را می‌توان از تعالیم دینی، زندگی پیشوایان معصوم و از تحقیقات روان‌شناسان، جامعه‌شناسان و نظریات مربیان معروف استخراج نمود. فلسفه تعلیم و تربیت نیز پایه و اساس، ارکان، ماهیت، هدف، روش و محتوای آنچه را که تربیت خوانده می‌شود روشن می‌سازد. در اثر حاضر، مفاهیم اصولی و پاره‌ای از نظریات اساسی درباره تعلیم‌وتربیت و نیز فلسفه و ماهیت تربیت از دیدگاه مکاتب مختلف فکری و اعتقادی تبیین شده است. مباحث کتاب ذیل سیزده فصل فراهم آمده که عناوین تعدادی از آن‌ها بدین قرار است: ((اصول تعلیم‌وتربیت باتوجه‌به تحقیقات روان‌شناسی، جامعه‌شناختی و نظریات مربیان بزرگ))، ((مفهوم فلسفه))، ((فلسفه تعلیم‌وتربیت))، ((مسائل اساسی فلسفه تعلیم‌وتربیت))، ((ایده آلیسم و تعلیم‌وتربیت))، ((رئالیسم و تعلیم‌وتربیت))، ((پراگماتیسم و تعلیم‌وتربیت))، ((اگزیستانسیالیسم و تعلیم‌وتربیت))، ((فلسفه تحلیلی و تعلیم‌وتربیت))، ((فلسفه تربیتی اسلام)) و ((فلسفه مادی دیالکتیکی و تعلیم‌وتربیت تبیین مادی))