قلب سگی

داستان بلند قلب سگی مشهورترین اثر طنز انتقادی میخاییل بولگاکوف است. این اثرسال‌ها پس از مرگ نویسنده انتشار یافت، زیرا در زمان او به‌هیچ‌وجه قابل‌انتشار نبود و هرکه آن را می‌خواند از صراحت ضد کمونیستی‌اش به هراس می‌افتاد. بولگاکوف در قلب سگی اسطورهٔ ایدئولوژیک آفرینش «انسان نو» یا «انسان شوروی» را نفی می‌کند و نشان می‌دهد انسانی که بدون خواندن رابینسون کروزو سرگرم خواندن مکاتلات انگلیس و کائوتسکی شود، چه ذهن خام و گمراهی پیدا خواهد کرد.

درباره کتاب قلب سگی:

کتاب دل سگ تاریخ پای دست‌نوشته"دل سگ" مشخص می‌گوید بولگاکف این کتاب را بین ژانویه و مارس 1925 نوشته است. در دوره‌ای میخائیل بولگاکف را نابغه ادبی می‌دانستند. او در پانزدهم ماه می سال 1891 در خانواده‌ای فرهیخته در شهر کیف اوکراین متولد شد. او از دانشکده پزشکی فارغ‌التحصیل شد و علاقه او به ادبیات او را به‌سوی نوشتن کشاند. او علاوه بر نوشتن رمان و داستان‌های کوتاه نمایشنامه‌نویس و خبرنگار هم بود. بولگاکف در توصیف چگونگی نویسنده شدن خود توضیح می‌دهد: "شبی از شب‌های سال 1919 در سکوت پاییزی، زیر نور شمع کوچک داخل یک بطری که قبلاً در آن نفت سفید ریخته بودند، اولین داستان کوتاهم را نوشتم و در شهری که قطار، مرا با خود به آنجا می‌کشاند، آن را برای چاپ به دفتر روزنامه بردم. پس از آن، چند مقالهٔ فکاهی انتقادی مرا چاپ کردند. در اوایل سال 1920، از فعالیت‌های پزشکی دست کشیدم و به‌طورجدی به نوشتن پرداختم." میخائیل آفانوسیویچ بولگاکف بعدها تبدیل به نویسنده‌ای صاحب‌سبک شد که آثار زیادی مثل: "مرشد و مارگاریتا"،"دل سگ"،"پاسگان سفید"،"برف سیاه" و "تخم‌مرغ‌های شوم" را نوشت و تمام این نوشته‌ها به فارسی نیز برگردانده شده‌اند. گرچه به اعتقاد بسیاری از منتقدان و خوانندگان آثارش بهترین و تأثیرگذارترین اثر او مرشد و مارگاریتا بوده است که بنا بر قولی منبع الهام او در خلق شخصیت اصلی این کتاب یکی از سه همسرش بوده است، اما روح بولگاکف گویا در تمام آثار او به همین‌گونه جاری است. شاید برای خوانندگان آثار این نویسنده دل سگ هم شاهکاری به‌حساب بیاید، ازآن‌جهت که زمان خواندن این رمان حالات، احساسات و نوعی از زندگی حیوانی انسانی را همراه باشخصیت اصلی کتاب تجربه می‌کنید که هرگز در زندگی خود فرصت امکان تجربه آن را به دست نمی‌آورید. دل سگ از تخیلی شگفت سرشار است. پروفسور فیلیپ فیلیپوویچ جراح سگی از نژاد دورگه را به مدد جراحی به انسان تبدیل می‌کند و این موجود به نامگ شاریک" که ظاهری انسانی اما دل سگ را در سینه دارد به زندگی انسانی وارد می‌شود. دل سگ شاید داستان پیشمانی انسان است از جهل و اشتباه‌های بی‌پایانش، پشیمانی از دست‌بردن در آفرینش و سرک‌کشیدن در کار خداوند. در بخشی از کتاب آمده است: " سگ با شک و سوءظن از خود پرسید: از جان من چه می‌خواهند؟ من که نمی‌فهمم. سگ از هیچ‌کس دیگر به‌اندازه پزشک بدش نمی‌آمد و حالا به علت طرز نگاه پزشک این نفرت بیش از همیشه بود. سگ با خودش فکر کرد: آخ چه نفرت‌انگیز، چرا این احساس عجیب را دارم... " تنها با خواندن این اثر می‌توانید در روزهای زندگی یک سگ که روزی به دست بشر به انسانی تبدیل می‌شود و بادل سگی‌اش به جان بشر می‌افتد همراه او و جراحی که او را به این موجود تبدیل کرده، شوید. نظر رهبر انقلاب در مورد این کتاب: من رمانی به نام «دل سگ» خواندم که نویسنده‌اش روسی است)1(این رمان، داستانی علمی، تخیلی است و یک نمونه برای کار افرادی مثل... در امروز است که ممکن است آن‌گونه فیلم هم بسازند؛ اما اصلاً هنر امروز نیست؛ اصلاً غلط است، دروغ است؛ آن کپیهٔ هنر قبل است. گیرم که کپیهٔ کار امریکا و انگلیس و فرانسه نباشد، اما کپیهٔ هنر دوران قبل از انقلاب اکتبر است و هنر این روزگار نیست. این رمان، رمان کوچکی هم هست؛ اما بسیار هم هنرمندانه است. این رمان در ایران هم ترجمه شده و چاپ گردیده است؛ ولی شماها اسمش را هم نشنیده‌اید. رمان «دل سگ»، یک رمان ضدانقلابی است که در حدود سال‌های 1925 یا 1926 - یعنی همان اوایل انقلاب روسیه - نوشته شده و نویسنده‌اش به انقلاب و به بعضی از کارها معترض است و آنها را مسخره کرده است؛ مثل همین کارهایی که در اینجا هم نظیرش را دیده بودیم. این اثر، اصلاً جزو ادبیات روسیه نیست. این رمان می‌توانست در دنیا پخش بشود. نمی‌شود گفت که آنها پشت پردهٔ آهنین بود، یا در زمان استالین بود؛ نه، چرا در دنیا پخش نشد؟ چرا به‌عنوان یک اثر برجسته در دنیا ظهور پیدا نکرد؛ درحالی‌که «دن آرام» در دنیا به‌عنوان یک اثر برجسته مطرح است - بحث روسیه نیست - و به زبان‌های زندهٔ دنیا هم ترجمه شده است؛ یعنی اثر انقلاب است. 1) میخائیل آفاناسیویچ بولگاکف (1940 - 1891 م)

خواندن کتاب قلب سگی را به چه کسانی توصیه می‌کنیم

کسانی که به ادبیات روسی و نویسندگان مشهور آن علاقه‌مند هستند، از داستان‌های میخائیل بولگاکف لذت خواهند برد.این کتاب به بررسی موضوعاتی همچون هویت انسانی و طبیعت بشر می‌پردازد و برای خوانندگانی که به مباحث فلسفی و اجتماعی علاقه‌مندند، مناسب است.کسانی که به دنبال داستان‌هایی با پیام‌های اجتماعی و انتقادی هستند، می‌توانند از این اثر بهره‌مند شوند.