نزاع با ایدئولوژی پیشینه مطرح شدن مقوله «علوم انسانی اسلامی» در جامعه ایرانی به دهههای چهل و پنجاه شمسی و دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی باز میگردد، اما با پیروزی انقلاب اسلامی و به حوزه سیاسی و اجتماعی آمدن «دین»، این بحث جان تازهای گرفت. در همان سالها، عبدالکریم سروش – که خود عضوی از ستاد انقلاب فرهنگی بود- در مصاحبههای مطبوعاتی و سخنرانیهای دانشگاهی، دیدگاه خود را درباره علوم انسانی و علوم انسانی اسلامی عرضه کرد. پس از این، در دهههای هفتاد و هشتاد نیز او به مناسبتها و اقتضائات گوناگون، به این بحث نظر افکند و درباره آن سخن گفت