چالش های یک تحول در اندیشنامهی «مواجهه دانشگاه با تحول در علوم انسانی» منتشر شده توسط اندیشکده برهان، چهار جریان فکری عمده در نظام دانشگاهی ایران معرفی شد و مواضع آنان در ارتباط با علوم اجتماعی-اسلامی مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس آنچه دربارهی جریانها و نحلههای فکری درون دانشگاهها و رایج در بین اندیشمندان و اساتید اجتماعی و انسانی بیان شد، انتظار گام گذاشتن این جریانها به ویژه سه جریان اول در مسیر تولید علم دینی انتظاری به دور از واقعیت و واقعنگری است. از این رو سخن گفتن از مانع یا موانع شاید بیوجه و نامناسب جلوه کند. سخن گفتن از مانع آنگاه لازم مینماید که اراده و انگیزهای در جهت نیل به آن هدف در میان باشد، اما هنگامی که این اراده وجود ندارد و هیچ نیازی به تغییر کیفی وضع موجود احساس نمیشود، چه مانعی را میتوان مورد تحلیل قرار داد که خود این اندیشه بزرگترین مانع و سترگترین سد در راستای نیل به تولید علوم اجتماعی-اسلامی است؛ و به تعبیر حافظ «تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز»! علیرغم این و با فرض وجود ارادههایی اندک و هر چند ناقص که در میان برخی اساتید و به ویژه دانشجویان قابل مشاهده است، موانع ساختاری و نرمافزاری مترتب بر نظام دانشگاهی در مسیر تولید علوم اجتماعی اسلامی را مورد تحلیل و بررسی مجمل و مختصر قرار میدهیم.