« پریشان موی خاک آلود» نوشتۀ « سید محمد علی فتاح زاده»، شرح حدیثی از امام رضا(ع) است که در مورد امام حسین و قیام او آن حضرت، خطاب به “ابن شبیب” یکی از یاران ایشان بیان شده است. در این حدیث امام رضا(ع) به بهانۀ اول ماه محرم الحرام صحبت روشنگرانه ای با ریّان بن شبیب دارد که در واقع معرفت نامه ای کامل نسبت به واقعه عاشورا و قیام امام حسین(ع) است. این روایت علاوه بر بیان معرفتی نسبت به قیام حسینی، به گونه ای روضۀ غم انگیزی است که از زبان امام رضا(ع) صادر شده است.
نویسنده کتاب سعی کرده است به جنبه محتوایی و اشارات شناختی حدیث پرداخته و نکات تازه ای از این حدیث شریف را که در زندگی روزمره به آن برمی خوریم و باعث ایجاد سؤال می شود روشن کند. بر همین اساس در ترجمه متون عربی تلاش شده است تا مفهوم در اولویت قرار گرفته و ترجمه تحت اللفظی مورد توجه قرار نگیرد.
کتاب از نظر ساختاری به ده بخش اصلی یعنی ده “فانوس” تقسیم شده که در هر بخش به مفاهیم استفاده شده از روایت اصلی مانند: دعا و اهمیت آن، کفران نعمت هدایت و حرمت شکنی قرآن و نبی خدا در ماه حرام، اختصاص گریه و اشک بر حسین(ع)، بزرگترین مصیبت، امتحان و عبرت های عاشورا، مفهوم گریه آسمان، نتایج اشک بر حسین(ع)، اهمیت زیارت امام حسین(ع)، جایگاه نیت، شرط اسلام و ایمان و… اشاره شده است.
بخش نهایی کتاب به مباحث سندی و رجالی حدیث می پردازد و به تواتر حدیث و وثاقت روایانی چون مرحوم شیخ صدوق، محمد بن علی ماجیلویه، …. و ریّان بن شبیب پرداخته و در نهایت نتیجه گیری می نماید.
«… خصوصیت پناهگاه این است که وقتی به آن پناه می بری، احساس آرامش و امنیت در قلبت ایجاد می شود.
اگر انسان مؤمن، خود را در معرض آفات و بلیّات بداند، همیشه و درهمه حال، دست به دامن آن ها خواهد ماند و در پی این پناه آوردن، رویاروی او گوش شنوایی است که می داند صدایش را در همه حال می شنود و می تواند پاسخ تو را بدهد.
شاید مهم ترین صفتی که یک “پناه” در مشکلات باید داشته باشد…»