واژه نامه سیاسی - فرهنگی

کتاب واژه نامه سیاسی - فرهنگی نویسنده در مقدمه کتاب می‌نویسد: «با ظهور رنسانس و آغاز دوران مدرن و ظهور آدم و عالمی جدید که به جای خداوند، انسان را محور همة ارزش‎ها و باید و نبایدها قرار داد (اومانیسم)، مکتب‎ها و گرایش‎های جدید فکری و فلسفی، یکی پس از دیگری پا به عرصه جوامع نهادند و بشریت را به سوی خویش دعوت کردند. با آشکار شدن ضعف، تناقض‎آمیزی و ناکارآمدی هر مکتب، مکتب دیگری پا به عرصه می‎نهاد و سرابی پس از سراب دیگر رخ می‎نمود. اکنون پس از گذشت پنج قرن از آغاز رنسانس و دوران مدرن، نیهیلیسم (نیست‎انگاری و نفی همه ارزش‎ها) به مکتب مسلط بر دنیای مدرن تبدیل شده است و محصول اومانیسم، چیزی جز مچاله شدن و تحقیر تمام عیار انسان نبوده است. یکی از ضرورت‎های زمان‎شناسی در دوره کنونی، شناخت مکاتب و گرایش‎های فکری موجود است که اغلب، محصول دوران پس از رنسانس‎ا‎ند. کتاب حاضر گامی است در جهت تحقق این مهم، هر چند شناخت عمیق و جامع برخی از مکاتب و واژه‎ها، نیازمند تتبع و مطالعاتی گسترده است که باید سراغ منابع غنی‎تر و مشروح‎تر رفت.» واژه نامه زرشناس به مخاطبان کمک می‌کند معنای واژگان تخصصی فلسفه، هنر، سیاست، ادبیات و مکاتب مختلف که در کشور رایج و شایع هستند را بیابند. درباره نویسنده و دغدغه‌هایششهریار زرشناس (متولد 1344) از نویسندگان ماهنامه سوره در دوران سردبیری شهید آوینی بوده است. او مدتی نیز ماهنامه‌ای فکری تحت عنوان «مشرق» و بعدها «فرهنگ عمومی» را منتشر می‌کرد. در تاریخ فلسفه و روانشناسی در خارج از کشور تحصیل کرده و تاکنون بیش از بیست اثر مکتوب از او به چاپ رسیده است که غالب آنها از سوی دفتر نشر معارف منتشر شده است. زرشناس عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است و از سال 71 در دانشگاه‌های مختلف مشغول به تدریس است. وی تاکنون بیش از 100 عنوان مقاله مختصر یا مفصل، در موضوعات مختلف فلسفی، تاریخی، سیاسی، ادبیات و روانشناسی تألیف کرده است. دغدغه‌های مهم او، نقد غرب مدرن، نقد روشنفکری غربزده، نقد لیبرالیسم و نئولیبرالیسمی است که به جان برخی مسئولان، جامعه و غالب جوانان کشور افتاده است. او با تحلیل و انتقادش به فرهنگ غرب بر مبنای آموزه‌های فلسفی و غرب‌شناختی خاص خودش مشهور است. زرشناس معتقد است بازنگری و تحول در علوم انسانی یکی از مهم‌ترین اولویت‌های فرهنگی حال حاضر کشور باید باشد. به اعتقاد زرشناس باید به طور مستمر به نقد علوم انسانی موجود پرداخته و به تدریج عناصر اثباتی اندیشه و فرهنگ ایرانی اسلامی را در آن بگنجانیم. دومین اولویت کار در حوزه فرهنگ و علوم انسانی از نظر زرشناس، نقد مداوم و بنیادین نئولیبرالیسم غربی است، او می‌گوید: متاسفانه نئولیبرالیسم امروز به عموم حوزه‌های ما از جمله اقتصاد، اجتماع، فرهنگ و سیاست رخنه کرده است؛ لذا باید از لحاظ نظری نئولیبرالیسم را به چالش کشید. زرشناس در خصوص اهمیت و ضرورت چنین نقدی در فضای کنونی جامعه معتقد است: جریان نئولیبرالیسم به طور تمامیت‌خواهانه از اواسط دهه شصت در همه حوزه‌های فکری و اقتصادی ایجاد شد و تا کنون هم وجود داشته. این جریان فکری هم فرهنگ و هنر را تحت تاثیر قرار داده و هم سیاست و اقتصاد را تابعی از نظریه‌های غربی ساخته است، بنابراین برای اصلاح شرایط امروز و ارائه طرح و الگوی اسلامی در همه حوزه‌ها نیازمند نقد جریان نئولیبرالسیم حاکم بر حوزه‌های فکری فرهنگی و اقتصادی‌ هستیم.