صدها و هزاران روزنامه و مجله در تاریخ مطبوعات ایران ظهور کرده و هر یک پس از دورهای صحنه را ترک کردهاند ... هزاران نویسنده و خبرنگار به این عرصه وارد شده و عمری را در این کار به سر بردند ... مردمان امروز از افکار، رؤیاها و نحوه کار و مشکلات این طبقه که روزی جزو نخبگان و اندیشمندان جامعه ایرانی محسوب میشد، چندان چیزی نمیدانند. چرا؟ بسیاری از این روزنامهنگاران و خبرنگاران در گمنامی سر به سینه خاک گذاشتند و آرزوهایی را که برای ملتشان داشتند با خود به درون خاک بردند ... و عجیب آنکه تاریخ درباره زندگی و مرگ بنیانگذار روزنامهنگاری در ایران نیز سکوت پیشه کرده است و تاریخنویسان او را تا پایان زندگیاش تعقیب نکردهاند، لذا ما نمیدانیم میرزا پس از روزنامه کاغذ اخبار، چه کرد و چگونه زندگی را به پایان برد. چرا روزنامهنگاری ایران امروز از تجربیات گذشته خود، چندان نمیداند؟ نه در بخش شیوههای سوژهیابی، جمعآوری اطلاعات، پردازش اطلاعات و در نهایت سبکهای نگارش و نویسندگی و نه در بخش سازمان، مدیریت و اقتصاد رسانه، در هیچیک از این دو بخش، تجربیات و دستاوردهای خبرنگاران گذشته مطبوعات ایران جمع آوری، تدوین و بررسی نشدهاند. شاید این مهم، باید یکی از وظایف دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی ایران به شمار میرفت و مؤسسان در کنار توجه به دانش روز ژورنالیسم، به گذشته و دستاوردهای تاریخ مطبوعات ایران نیز به جد میپرداختند. هماکنون نیز هیچ درس یا واحد درسی در مدارس و دانشکدههای خبرنگاری ایران بر پایه آنچه باید تجربیات و دستاوردهای روزنامهنگاری ایرانی بنامیم، تدریس نمیشود و هیچ تجربه یا دستاوردی مدون و آکادمیک نشده است. حتی تاریخ مطبوعات ایران نیز جزو دروس دانشکدهها طراحی و پیشبینی نشده است و بهطور کلی دانشجوی این رشته با ذهنی خالی از تاریخ روزنامهنگاری ایران، دروس خبرنگاری را فرا میگیرد. آیا این پرسشی را در ذهن شما ایجاد نمیکند؟ البته باز هم میتوان پرسشهای دیگری را مطرح کرد. مثلا؛ چند انجمن یا مؤسسة مطالعات روزنامهنگاری در ایران وجود دارد؟ چه تعداد تحقیقات و پژوهشهایی درباره روزنامهنگاری و تاریخ روزنامهنگاری ایران، آسیبها و موانع رشد آن - بهگونهای که نتایج آنها در عمل به کار خبرنگاران، دبیران و سردبیران آید - انجام شده است یا میشود؟ خبرنگار ایرانی در مقایسه با ژورنالیستهای جهان، صاحب چه تألیفات تخصصی در موضوعات متنوع و گوناگون ژورنالیسم هستند؟ چرا در صحنههایی از قبیل جنگها، انقلابها و وقایع مهم دنیا،روزنامهنگاران ایرانی دیده نمیشوند و حضور مؤثر ندارند؟ چه تعداد مفسر و تحلیلگر شناخته شده در سطح بینالملل داریم؟ در همین موضوع نفت و انرژی یا محصولاتی که اقتصاد ایران به آنها وابسته است، چه تعداد خبرنگار و روزنامهنگار متخصص و حرفهای تربیت کردهایم که مردم و مخاطبان و مسئولان را تغذیه خبری و اطلاعاتی کنند؟ یا در همین موضوعات منطقهای مانند سوریه، عراق، یمن و افغانستان،خبرنگاران ایرانی چقدر حضور دارند و بهطور مستقیم از میدآنهای نبرد گزارش و خبر میدهند؟ هر یک از اینها، صحنههایی هستند که میتوانند برای خبرنگاران ایرانی کارگاهی تخصصی و ویژه بهشمار آیند و به دانش و تجربة روزنامهنگاری کمبضاعت یا فقیر کشور بیافزایند. دانشکده رسانه فکر میکند که اینها و دهها پرسش از این دست در مقابل روزنامهنگاری ایران قرار دارد و اگر سودای پیشرفت و ترقی ژورنالیسم را در کشور داریم، باید بهصورت علمی و نه بهگونهای تبلیغی و سطحی به آنها بپردازیم. نمیتوان از روزنامهنگاری مدرن و پیشرفته سخن گفت، بدون آنکه کنکاشی علمی در گذشته مطبوعات و روزنامهنگاری ایران داشته باشیم. فکر میکنیم «نگاه به درون» در بخش روزنامهنگاری و خبرنگاری نیز باید صورت گیرد تا ... بخش انتشارات خبرگزاری پس از بررسی کتاب حاضر بهدلایلی که در زیر میآید، ترجمه و چاپ این کتاب را مناسب و مفید تشخیص داد و جای آن را در میان کتابهایی که در موضوع روزنامهنگاری در ایران، تألیف یا ترجمه شدهاند، خالی دید. کتاب توسط گروه ترجمه و ادیت با وسواس و دقت به زبان فارسی برگردانده شد و گروه همه تلاش خود را برای ارائة یک کتاب خوب به کار گرفت و امیدوار است که کمترین اشتباه را داشته باشد و در همین جا فرصت را مغتنم میشمارد و از خوانندگان و روزنامهنگاران و استادان ارجمند تقاضا میکند نکاتی را که چنانچه از مطالعه کتاب با اشتباه یا نکته ای روبهرو میشوند یا پیشنهادی در جهت بهتر شدن متن دارند، ارائه فرمایند تا درچاپ بعدی لحاظ شود. کتاب پروفسور مایلز مگوایر که بر گردان پیش رو، از روی اولین چاپ آن در سال 2015 میلادی انجام شده است، به اقسامی از روزنامهنگاریهای تخصصی اشاره دارد که خبرنگار و روزنامهنگار ایرانی، چندان فرصت تجربهاندوزی در آنها را نداشتهاست، مانند روزنامهنگاری تحقیقی و روزنامهنگاری موشکافانه؛ لذا برای هر دانشجوی رشته خبرنگاری یا خبرنگاران و روزنامهنگاران شاغل میتواند وسیله و دریچهای برای آشنایی از نزدیک با روزنامهنگاری پیشرفته به مفهوم اصلی و عینی باشد، بهخصوص در وضع ناهنجار و نامطلوبی که روزنامهنگاری امروز ایران در آن بهسر میبرد. خبرنگاران و گزارشگران جراید کشور اکنون در دایرهای بسیار محدود از تعاریف و سبکها قلم میزنند و متأسفانه خیلی از محصولات نهایی نیز با همان تعاریف و اصول سبکها همخوانی ندارند. بهعنوان مثال، گزارش امروز در بسیاری از رسانهها به یک ورودی و چند مصاحبه محدود شده است و مخاطب مشاهدات و تحقیقات خبرنگاران را کمتر نشآنهای میبینند و آنچه میخواند ترکیبی ناقص است که از تعاریف و اهداف گزارش مخاطب بسیار فاصله دارد، لذا این کتاب میتواند گزارشگران ما را با چشماندازهایی جذاب و جالب در حرفه روزنامهنگاری آشنا کند. پروفسور مگوایر در خبرنویسی پیشرفته کوشیده با بررسی و تحلیل موشکافانه داستآنهای خبرنگارانی که اکثر آنان بهخاطر همان داستآنها جوایز پولیتزر را از آن خود کردهاند، شگردها، تکنیکها و رموز موفقیتشان را برجسته کند و با تمرکز روی آنها، به خبرنگاران آماتور نشان دهد که جاده پیشرفت و درخشش در این حرفه مهم در جامعه بشری از کجاها میگذرد ... سوژهیابی از کجا آغاز میشود و برای ایجاد یک قصه جذاب و خواندنی و تأثیرگذار چه باید کرد.... چگونه باید دید ... چگونه باید پرسید ... چگونه باید شنید ... چگونه باید تحقیق کرد ... چگونه باید یافتهها را سنجید ... و در آخر چگونه باید نوشت .... و روزنامهنگار حرفهای چه کسی است ....