کتاب متن و ترجمه کتاب شریف غرر الحکم و درر الکلم امیرمؤمنان علیعلیه السلام ستیغ بلند فصاحت و اوج قله بلاغت و سرآمد ارباب سخن بود . حکمت در سینهاش موج میزد و علم و دانش ـ که جوشیده از سرچشمه وحی الهی و نشأت گرفته از علوم نبوی بود ـ از منطق استوار و بیان شیوایش نمایان بود. او خود میفرمود: ینحدر عنی السیل ولایرقی إلی الطیر (1) ؛ «علوم و معارف از قله شامخ من، سیلآسا سرازیر است، و توسن فکر هیچ پروازکنندهای به اوج کمالات من نمیرسد.» خطابههای رسا و کلام دلربایش، جانهای شیفته را برانگیخت تا سخنان وی را به خاطر بسپارند و بر صفحه دل بنگارند و کتابهای فراوان در جمع و ضبط آنها فراهم آرند. (2) در این میان، کلمات قصار حضرت، جایگاه ویژهای داشته است. این سخنان، به دلیل کوتاهی و زیبایی و آسانی حفظ آنها، مجموعههای فراوانی را به خود اختصاص داده است که یکی از معروفترین آنها، کتاب ارزنده غرر الحکم و دررالکلم است. کتابی که «دریایی پر از گوهر و آسمانی پر از نجم و اختر که یاقوتهای فروزان و اختران تابان آن، دیدگان بیننده را در پرتو و لمعان انوار درخشانش، خیره و مات میسازد.» (3) این نوشتار بر آن است که کتاب نامبرده و مؤلف گرامیاش را به اجمال بررسد و پرتوی ـ هرچند لرزان ـ بدان جا افکند.