کتاب جمال السالکین: سیره شناسی علمای ربانی - بر اساس سیر زندگانی سید جمال الدین گلپایگانی - جلد دوم کتاب جمال السالکین در دوجلد و بیست و شش قسمت و با استناد به دویست و چهل و نه منبع ? و ۱۷۷ ارجاع به آثار بینش مطهر? چاپ و منتشر شد. مقدمه کتاب جمال السالکین خدای متعال را سپاسگزاریم که توفیق داد با محوریت سیره‌شناسی علمای ربانی براساس سیر زندگانی و سیره عملی مرحوم آیت الله آقا سیدجمالالدین گلپایگانی، کتاب جمال السالکین، تهیه و به همه دوستداران عرصه علم و معرفت تقدیم ‌شود. در رابطه با تألیف این کتاب لازم است چند نکته بیان گردد: ۱. انگیزه اولی تدوین کتاب: از مهم ترین دلایل جمع آوری مطالب و تألیف این کتاب، دستور مرحوم آیت الله بهجت; در این خصوص بود. ایشان تأکید به مکتوب کردن مطالب مرتبط با زندگی و احوالات آقا سیدجمال الدین نمودند. شرح ماجرا بدین قرار بود که در اسفند سال۱۳۷۰ زمانی که آیت الله سید احمد هاشمی گلپایگانی;فرزند آقا سیدجمال الدین;و جد پدری اینجانب رحلت نمودند، مجلس ختم باشکوهی در قم برگزار گردید. تعداد قابل توجهی از علما و بزرگان در این مراسم شرکت نمودند. در آمد و شد افراد به مجلس ختم، یک روحانی نحیف و سالخورده‌ای وارد مجلس شد و به سرعت نزدیک درب ورودی در جای خالی کنار ابوی و بنده، نشستند. ابتدا تصور کردم ایشان یکی از روحانیون معمولی هستند و به همین خاطر در صدر مجلس و نزد بقیه علما که از بزرگان و مشاهیر بودند، نرفتند. به تدریج متوجه شدم نگاه های مجلس متوجه این قسمت شده و هر کسی به گونه ای مترصد ادای احترام به این روحانی مسن است. کناردستی آرام گفت ایشان را می‌شناسید؟ گفتم: نه، گفت: آیت الله بهجت است. قبلاً نام و وصف آیت الله بهجت;را خیلی شنیده بودم، ولی ایشان را ندیده بودم. متوجه شدم آیت الله بهجت;، این شخصیت بزرگوار تشریف آورده‌اند کنار ما نشسته‌اند. ابوی، مرحوم حاج سید مهدی هاشمی گلپایگانی;سر صحبت را با ایشان با ذکر چند مطلب درمورد آقا سیدجمال الدین; باز نمود. ایشان بعد از ذکر هر مطلبی با تأکید می‌فرمودند: «محفوظاتی که راجع به مرحوم آقا سیدجمال;دارید، نگذارید در ذهنتان بماند، آنها را روی کاغذ بیاورید.» از آن تاریخ به بعد، بنده هرچه راجع به مرحوم آقا سیدجمال;شنیده و یا خوانده بودم همه را مکتوب و جمع‌آوری نموده و مطالب جدید را به مجموعه اضافه می‌کردم. در بسیاری موارد خدمت افرادی که با ایشان محشور بودند و یا خاطره‌ای داشتند، رسیده و مطالب آنان را مضبوط و مکتوب می نمودم. ۲. روش تدوین: در طول بیست سال مطالب سیر زندگانی آیت الله آقا سیدجمال;، به تدریج جمع آوری و در اسفند سال۱۳۹۰ نسخه اولیه کتاب جمال السالکین چاپ شد. آن نسخه مقدماتی خدمت بسیاری از بزرگان و مخاطبین تقدیم و نظرات ارزشمندی جمع‌آوری شد که این روش باعث تکمیل، اصلاح و اتقان مطالب برای این کتاب چاپ گردید. همچنین تمام مکتوبات پیاده‌شده از برنامه حدیث سرو اعم از صوت‌های پخش‌شده و پخش‌نشده، دریافت و مورد استفاده قرار گرفت. ۳. پشتوانه فکری کتاب: بسیاری از سخنان و رفتارهای بزرگان نیاز به تبیین و توضیح دارد. ممکن است مؤلف بر اساس دیدگاه و سلیقه خود به تبیین مسائل بپردازد. در این کتاب، توضیح و تبیین مطالب براساس دیدگاه‌های استاد شهید مرتضی مطهری; صورت گرفته که پشتوانه فکری محکم و آرامش‌بخشی، می‌باشد. کتاب جمال السالکین با ۱۷۷ ارجاع به ۴۰ کتاب سیر مطالعاتی بینش مطهر، مباحث قرآنی استاد شهید در ۹ جلد، تحت عنوان بینش و رفتار قرآنی، درسنامه ها و کتاب بینش مطهر در تفسیر المیزان، در مقام ارائه الگویی برای تدوین متغیرات بر اساس ثابتات می باشد. ۴. سیره‌پژوهی حاکم بر سیر زندگی: افراد معمولی جامعه زندگی روزمره دارند و هر طور که مسائل در زندگی پیش بیاید آنها هم بر همان مسیر پیش می‌روند، اما افراد بزرگ از سیره، منطق عملی‌ و قانون‌های حاکم بر زندگی برخوردارند. در این کتاب، قانون و سیره حاکم بر عمل یا سخن آیت الله آقا سیدجمال;با استعانت از سیره‌شناسی دیگر علمای ربانی با تبیین شهید مطهری; مشخص شود، تا قابلیت کاربرد عملی برای مخاطب را داشته باشد. . کاربرد و قابلیت الگوگیری: در بسیاری از کتاب هایی که به سرگذشت بزرگان پرداخته شده است، صرفاً قصه هایی جذاب و در عین حال عجیب و غریب از احوالات انسان وارسته و بزرگ بیان می‌گردد. وقتی مسئله‌ای خارق‌العاده شد افراد در عین حال که به صاحب شخصیت احترام می‌گزارند، اما هرچه شخصیت بزرگ‌تر باشد بین خود و آن شخصیت بزرگ، فاصله بیشتر احساس می‌کنند و چون آن انسان بزرگ را، یک انسان خاص که مورد توجه و عنایت ویژه خداوند یا معصومین:قرار گرفته می‌دانند، می‌گویند زمانی ما می‌توانیم مثل آنان شویم که ما هم مورد توجه خاص قرار بگیریم. به این ترتیب در حال طبیعی آنان نمی‌تواند الگویی برای یک جوان مسلمان یا مخاطب عام باشند و این آفت بزرگی در مواجهه با مطالعه زندگی‌نامه‌های علمای ربانی است در این مجموعه سعی شده است بیان مسائل به گونه ای باشد که هر مخاطبی بتواند خود را در مقابل این سؤال قرار دهد که با دانستن این ماجرا از یک چنین عالم بزرگواری، الان وظیفه من چیست؟ و من چگونه می‌توانم مثل او باشم و چه باید کرد؟ مخاطب در مواجهه با این سؤال حتی‌الامکان باید جواب و راه کاری برای درس آموزی و عبرت گیری زندگی امروز و شرایط خود بیابد. در کتاب این دقت به عمل آمده که حتی‌المقدور با مطالعه این کتاب به مخاطب چنین احساسی دست ندهد که آن بزرگان کجا و ما کجا؟ بلکه در عین حال که بزرگان علم و معرفت در قله‌های کمال و فلاح هستند، اما راهکار عملی حرکت را پیش‌روی همه مخاطبان قرار می‌دهد. ۶. اطمینان‌بخشی: در بعضی موارد شنیدن و خواندن مطالب ممکن است در ذهن بعضی از مخاطبین این خلجان و شبهه ذهنی را ایجاد نماید که «آیا واقعاً این مسائل خارق العاده می تواند راست باشد؟»، برای آرامش بخشی ذهنی، لازم بود توجیه عقلانی مطالب ذکر گردد یا در بعضی موارد لازم بود موارد مشابه از زندگی دیگر بزرگان ارائه شود تا خلجان فکری بر اثر تواتر موارد، زدوده شود که در موارد قابل توجهی به این مسئله پرداخته شده است. ۷. دایره المعارف زندگانی علمای ربانی: در این مجموعه دایره المعارفی از سیره‌ علمای ربانی علاوه بر شرح زندگانی آیت الله آقا سید جمال‌الدین گلپایگانی;، جمع‌آوری شده است که در حد خود به عنوان کتاب مرجع قابل استناد خواهد بود. ۸. پاسخگویی به شبهات و سوال‌ها: در مواردی که ممکن است سؤال های دیگری متناسب با بحث ایجاد شود، حتی المقدور به سؤال و جواب های لازم پرداخته شده و مسائل در قالب نکاتی بیان شده است. ۹. اتقان سندی: استنادات کتاب مورد توجه جدی قرار گرفته است. در مواردی که اختلاف نقل‌ها به تعارض کشیده می‌شد. سعی شد متقن‌ترین و معقول‌ترین نقل مورد توجه قرار گیرد. ۱۰. ویراستاری: با توجه به انواع و اقسام نقل قول ها و نگارش های متفاوت، با حفظ امانت در محتوا، دخل و تصرف‌های لازم در ویراستاری صورت پذیرفته است به عنوان نمونه در القاب سعی شده است از یکنواختی القاب استفاده گردد. ۱۱. رویکرد تربیتی – آموزشی: در این کتاب در عین توجه به جنبه‌های قلبی، تلاش شده است با نگارش ساده، مطالب به گونه‌‌ای تنظیم شود که به عنوان کتاب درسی و دانشگاهی، از شاخص‌های پژوهشی برخوردار بوده و قابلیت استفاده در محافل علمی را داشته باشد. این کتاب برای دوره‌های تربیتی و فرهنگی قابل توصیه می‌باشد. یکی از کارکردهای سوال‌های انگیزشی در ابتدای هر قسمت، همین منظور می‌باشد. ۱۲. دریافت نقطه نظرات: هم‌اکنون این مجموعه بی‌نیاز از بازخورد نظرات تکمیلی و اصلاحی نیست، لذا از همه خوانندگان و سروران گرامی خواهشمند است نگارنده را از نظرات اصلاحی و تکمیلی خود بهره مند فرمایند که بسیار سپاسگزار خواهم شد. در پایان بر خود لازم می‌دانم از همه کسانی که در شکل‌گیری این اثر کمک نمودند تشکر و قدردانی نمایم خصوصاً از علماء و شخصیت‌ها و فامیل گرام که با نقد و اصلاح در تکمیل این اثر بذل عنایت نمودند. در این چاپ آقای دکتر فرشاد منایی در تنظیم آیات قرآن کریم و شرح‌حال علماء در پاورقی، آقای دکتر سید حسین حقایقی و آقای ربیعی در مصاحبه با علماء و پیگیری و جمع‌آوری مطالب، خانم دکتر هاله حسینی و خانم دکتر حوریه حسینی در جمع‌آوری و استناددهی مطالب استاد شهید مطهری;و طرح سوال‌ها، آقای علیرضا مرادی در تنظیم متن و صفحه‌آرایی، خانم شکرگزار در تنظیم عکس‌ها، آقای محسن جواهری در ارائه طرح روی جلد، و خانم تورگلی در ویراستاری کمک نمودند. بدین‌وسیله از همه این برادران و خواهران گرامی که قبول زحمت نمودند تشکر و قدردانی می‌نمایم. ان شاءالله خواننده گرامی با مطالعه این کتاب و با تصمیم به ترویج فرهنگ تربیتی اسلامی، ثواب و توشه ای نصیب روح پرفتوح مرحوم آقا سیدجمال و وفات‌نمودگان از این خاندان خواهد نمود. انتساب به مرحوم آقا سیدجمال جز شرمندگی و احساس خجلت از فاصله ایجاد شده، هیچ چیزی برای مؤلف ندارد، این احساس خصوصاً در زمان نگارش مطالب بیش از پیش بروز و ظهور داشت. در پایان از روح بلند آن مرحوم در قصور و تقصیرهایی که در معرفی ایشان شده است پوزش طلبیده، امید است که از سعه وجودی و روحی ایشان ما نیز مشمول عنایت خاص قرار گیریم. و السلام علیکم سید محمدصالح هاشمی گلپایگانی ۲۰ جمادی الثانیه ۱۴۳۸ سالروز ولادت با سعادت حضرت زهرا سلام الله علیها ۱۸ اسفند ۱۳۹۶ ادامه مسیر؛ ۱_ کتاب جمال السالکین بر اساس تطبیق متغیرات بر ثابتات اندیشه بینش مطهر، الگویی برای دیگر کارهای پژوهشی در این حوزه می با شد. ۲_ این کتاب به عنوان ۴واحد درسی دانشگاهی به عنوان سیره شناسی علمای ربانی قابل عرضه می باشد. ۳_ بر اساس محتوای کتاب جمال السالکین قابلیت ساخت فیلم، وجود دارد. ۴_ در این کتاب پیشنهادهای مندرج و قابل پیگیری وجود دارد. ۵_در این کتاب به بسیاری از سوال ها و شبهات جامعه توجه شده است که باب بحث و بررسی و کرسی ازاد اندیشی را می گشاید.