کتاب پیشرفتهای اقتصاد و مالی اسلامیکتاب حاضر نتایج آخرین تحقیقات مالی اسلامی است که در سطح کشورهای اسلامی انجام شده است و در ششمین کنفرانس بین‌المللی مالی و اقتصاد اسلامی ارائه شده است. موضوعات عنوان شده در این کتاب در چهار حوزه کلی قرار می گیرند: 1. روش‌شناسی اقتصاد اسلامی و ماهیت مالی اسلامی؛ 2. نیاز مؤسسات مالی اسلامی به شفافیت و مدیریت ریسک و کاربرد آنها؛ 3. موضوعات مرتبط با مالکیت شرکتی؛ و 4. ارزیابی عملکرد. این کتاب از پنج بخش؛ در قالب هفده فصل به شرح زیر به رشته تحریر در آمده است. در فصل اول با عنوان «مقدمه»؛ ضمن معرفی موضوعات کلی کتاب در مورد روش‌شناسی اقتصاد اسلامی و ماهیت مالی اسلامی؛ نیاز مؤسسات مالی اسلامی به شفافیت و مدیریت ریسک و کاربرد آنها؛ موضوعات مرتبط با مالکیت شرکتی؛ و ارزیابی عملکرد بحث شده است. در فصل دوم با عنوان «جهانی‌سازی و مالی اسلامی»؛ ابتدا اشاره‌ای مختصر به رشد تجارت در سطح جهانی و تأمین مالی به وسیله ابزارهای تسهیم ریسک در طی قرون وسطی دارد. سپس در صدد بیان ارتباط بین تکنیک های مالی اسلامی که در قرون وسطی استفاده میشد و بر مبنای اعتماد متقابل بود از یک سو و نقطه زوال اعتماد در میان مسلمین از سوی دیگر می‌باشد و نقش این جریان در افزایش روش‌های تأمین مالی مبتنی بر بدهی بررسی می‌شود. این بخش در مورد شواهد تجربی موجود درباره رابطه بین اعتماد، توسعه مالی ـ مخصوصا تسهیم ریسک ـ و عملکرد اقتصادی توضیح می دهد. در ادامه در مورد اهمیت اعتماد متقابل در کشورهای اسلامی و لوازم اعتماد و امانتدار بودن به عنوان عوامل مشخص کننده میزان وفاداری به سیستم اخلاق اسلامی بحث می‌شود. و در نهایت نیز به بیان خلاصه‌ای از این فصل می‌پردازد. فصل سوم با عنوان «عدالت باز توزیعی در یک اقتصاد توسعه‌یافته؛ یک چشم‌انداز اسلامی»؛ یک دیدگاه گزینشی از مطالب اخیر در مورد ارتباط بین توزیع عادلانه از یک سو و کارآیی و رشد از سوی دیگر ارائه می دهد همچنین تلاش دارد تا بررسی دقیقی از رویکرد اسلامی به عدالت اجتماعی ارائه دهد و همچنین از نتایج تحقیقات پیشین که به همراه محققان و دانش‌پژوهان دیگر و نیز اقتصاددانان و غیراقتصاددانان مسلمان و غیرمسلمان انجام شده است استفاده ‌شود. فصل چهارم با عنوان «اقتصاد و مالی اسلامی در کجا ایستاده‌اند؟»؛‌ درباره نگرش و توجیه منفعلانه مبنی بر برابر پنداشتن روش‌شناسی‌های غربی و اسلامی و حتی تجربه‌گرایی صحبت می‌شود که بر مبنای آن سعی در اقتباس روش‌های آنالیزی پذیرفته شده غربی می‌شود و برای این عمل یک سری استدلال‌ های ناقصی بیان می‌شود. در اینجا توجه به این نکته لازم است که تفاوت زیادی بین مفهوم روش و روش‌شناسی متصور است. فصل پنجم با عنوان «اندازه گیری و افشای ریسک در مالی اسلامی و مفروضات حساب های سرمایه گذاری تسهیم سود»؛‌ در پی توضیح مسائل کلیدی در اندازه گیری و کنترل ریسک ها در نهادهای مالی اسلامی است بخصوص مفروضات حسابهای سرمایه گذاری تسهیم سود (PSIA) در جهت اندازه گیری ریسک، مدیریت ریسک و کفایت سرمایه و نظارت. فصل ششم با عنوان «شفافیت و نظم بازار در بانک های اسلامی»؛‌ به دنبال گزارش دادن از تحقیقات تجربی درباره مسائل به دست آمده درباره شفافیت و نظم بازار در بانک های اسلامی است. از آنجا که بانک های اسلامی بر مبنای تسهیم سود شکل گرفته اند شفافیت در آنها از اهمیت بیشتری در مقایسه با بانک های متعارف برخوردار است چرا که صاحبان حساب های سرمایه گذاری به اطلاعات بیشتری برای کنترل سرمایه هایشان احتیاج دارند. همچنین در مورد پبش زمینه مطالعات درباره این موضوع و ادبیات موجود درباره این موضوع است. در ادامه نیز به پوشش روش تحقیق و نتایج این مطالعه می پردازد. فصل هفتم با عنوان «طراحی یک سیستم رتبه سنجی اسلامی: با رویکرد جامع»؛‌ قصد دارد یک ابزار متفاوت برای تخمین صحت عملیاتی بانکهای اسلامی را مورد ارزیابی قرار دهد. بر همین اساس پیش‌زمینه‌ای از نیاز به طراحی یک سیستم رتبه‌بندی مناسب برای بانکها به منظور صحت عملیات بانکها را مطرح می کند. همچنین ابعاد برجسته عملیات بانکداری اسلامی و نیز تفاوتهای آن با بانکداری مرسوم را بحث می‌کند و در نهایت نیز رویکردهای ممکن در طراحی سیستم رتبه بندی بانکهای اسلامی را در مقیاسی جامع بحث می‌کند. فصل هشتم با عنوان «بانکداری در اسلام؟ مؤلفه‌های شفاف‌سازی مسئولیت اجتماعی شرکت»؛‌ به دنبال مطالعه اندازه‌گیری سطوح شفاف‌سازی اجتماعی گزارش‌های سالانه بانک‌های اسلامی در مقایسه با اصول اسلامی است. همچنین معین کردن مؤلفه‌های شفاف‌سازی اجتماعی بانک های اسلامی؛ که متعاقباً سودمندی اندازه‌گیری‌های شفاف‌سازی بدست آمده را مورد آزمون قرار خواهد داد. فصل نهم با عنوان «تعبیر صاحبان حقوق از مسئولیت اجتماعی ـ حاکمیتی؛‌ بانکهای اسلامی : با تکیه بر اقتصاد مالزی»؛‌ بر موضوعات مبنایی مثل استنباط ذی‌نفعان در بانکهای اسلامی از مسئولیت اجتماعی ـ حاکمیتی بانکهای مذکور تمرکز دارد. بر همین اساس ابتدا در مورد پیدایش CSR در غرب را توضیح می‌دهد. سپس ارتباط CSR با بانکهای اسلامی را مورد تحلیل بیشتری قرار می‌دهد. ودر نهایت نیز سؤالات تحقیق و روش‌شناسی تحقیق را مورد بحث و بررسی قرار داده یافته های تحقیق را ارائه می‌دهد. فصل دهم با عنوان «ارزیابی مسئولیت اجتماعی مالی اسلامی: با استفاده از تجربیات صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای مسئولیت اجتماعی»؛‌ به دنبال ارزیابی اختلاف و بررسی وضعیت مؤسسات مالی اسلامی در ارتباط با اهداف اعمال و تعهدات آنها به عنوان نهادهای کمک کننده اقتصادی به رفاه انسانی، است. در نتیجه ادبیات و مطالب مربوط به CSR که به موضوع مسئولیت اجتماعی می پردازد و CSP که به مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتها توجه می‌کند مورد توجه قرار گرفته اند. مطابق با آنچه گذشت، این مطالعه به بررسی نظرات پژوهشگران دانشگاهی از جمله حسن و تاج الدین می پردازد. آن دو، ارزیابی عملکرد مؤسسات مالی اسلامی را در ارتباط با میزان انجام مسئولیتهای اجتماعی انسان ، مطرح کرده اند. همچنین این تحقیق به دنبال تشخیص مسیر ارتقای نقش مسئولیت اجتماعی مؤسسات مالی می باشد. تجارب صندوقهای سرمایه گذاری دارای مسئولیت اجتماعی غرب به منظور نیاز به ارتقاء رفاه انسانی ، در این تحقیق بیان شده است. فصل یازدهم با عنوان «ارزیابی کارآیی بانکداری اسلامی: براساس مدل‌های رایج اقتصادسنجی»؛‌ به توضیح روش اصلی شاخص و چارچوب مدل های تئوریک در حالت کلی می‌پردازد که برای ارزیابی بانک ها مورد استفاده قرار می گیرد؛ در ادامه به ارزیابی از بعضی همکاری های انجام شده در موضوع اقتصاد سنجی اسلامی پرداخته است و در مورد اینکه بانکداری اسلامی باید بعنوان یک پدیده مواجه با به کمال رسیدن حرکت های اصلاح طلبانه پویا در جوامع اسلامی بازبینی شود به بحث پرداخته است. فصل دوازدهم با عنوان «ارزیابی مراکز مالی ویژه: مورد مطالعه ترکیه»؛‌ در مورد عملکرد مراکز مالی ویژه در ترکیه در طی 20 سال اخیر هم طی مدت بحران اقتصادی و هم در زمان عادی به بررسی پرداخته است. این مطالعه باعث افزایش فهم ما از مشکلات پیش روی این نهادها و عملکرد آنان در مقایسه با دیگر نهادهای مالی و سهم آنان در بخش های مالی و واقعی اقتصاد خواهد شد. فصل سیزدهم با عنوان «سرمایه‌گذاری اسلامی: با توجه به شواهدی ازشاخص‌های داوجونز و فوتسی»؛‌ اثر نظارت اخلاقی را بر عملکرد دو شاخص مذکور، با استفاده از تعدادی از تکنیکهای ارزیابی عملکرد، را بیان می‌کند. در این مقاله، با بررسی اثر وضعیتهای اقتصادی مختلف، تحقیقی جامع در مورد عملکرد صحیح هر شاخص ارائه شده است. فصل چهاردهم با عنوان «تحقیق و پـژوهشی درباره مدلهای بدیل بانکداری اسلامی»؛‌ چشم انداز ارزیابی مدل های نظری سیستمیک بانکداری اسلامی را در یک نظم و ترتیب تاریخی توضیح می دهد. همچنین ماهیت این انتقال نهادی و مفهومی را به تصویر می کشد. در عین حال ابعاد منظم، زیست پذیر، توسعه ای، متعالی و انسان دوستانه و جهانی بانکداری اسلامی را نشان می دهد. به طور خاص بر مبنای بازبینی جامع مدلهای بدیل بانکداری اسلامی، این فصل این حقیقت را روشن می سازد که سیستم بانکدرای اسلامی ذاتاً از محدوده واسطه گری مالی محض فراتر رفته و به گونه ای اجتناب ناپذیر، یک چارچوب، زیربنا و طرح منظم، منصفانه و متعالی، جامع و جهانی از بانکداری اسلامی را شامل می شود. فصل پانزدهم با عنوان «بسیج منابع بدون بهره برای پروژه‌های سرمایه‌ای عمومی: کاربرد وام‌های داخلی اسلامی»؛‌ به دنبال پاسخ گویی به این سئوال است که آیا راه جدیدی برای تأمین مالی پروژه های سرمایه بر عمومی لازم بدون افزایش مالیات، افزایش بدهی ملی یا ایجاد تورم وجود دارد؟ فصل شانزدهم با عنوان «تجزیه و تحلیل مطالعه امکان‌سنجی اجرای مشارکت مناقصه در بانک‌های اسلامی اندونزی»؛‌ این مقاله در تلاش است که مطالعه امکان سنجی مشارکت مناقصه را در جایگاه تسهیلات برای مشتریان با استفاده از نگرش کیفی و تحلیل حساسیت را مورد بررسی قرار دهد. فصل هفدهم با عنوان «ضرورت بهسازی قانونی برای بوجود آوردن مبنای قانونی اوراق بهادار برمبنای دارایی (صکوک) در اندونزی»؛ هدف این فصل بوجود آوردن مقدمه ای برای بازبینی بعضی قوانین است که می توانند یک محیط قانونی مساعد در جهت اطمینان بخشیدن به اوراق بهادار دارایی اسلامی بوجود آورند. این فصل به دنبال توضیح دلیل این است که چرا اوراق بهادار دارایی مناسب ترین روش تامین مالی در جهت بسیج منابع برای نهادهای اسلامی است و چرا رویه قانونی موجود در اندونزی بصورت کامل مناسب نیست و نیاز به بازبینی دارد.