پ‍ن‍داره‍ا و پ‍اس‍خ‍ه‍ا

کتاب پ‍ن‍داره‍ا و پ‍اس‍خ‍ه‍ا مجموعة‌ حاضر، مقدمه‌ای بر نقد تفسیر «روح المعانی» است. نگارنده در این مجموعه، آیاتی را که مؤلف؛ تفسیر و بررسی و سپس در ذیل آن؛ اظهارنظر کرده است، انتخاب کرده و ضمن بازگویی نظر او، آنها را نقد و تحلیل کرده است. قبل از ورود به آیات، بخشی را به عنوان مدخل بحث در دو مبحث: آلوسی و تفسیر او و پژوهشی پیرامون شأن نزول آورده، آن‌گاه آیاتی را که مستقیماً بحث از امامت خاصه دارد، در چهار مبحث عرضه کرده است. در فصل سوم، آیاتی را که فضایل اهل بیت(ع) و به طور غیر مستقیم امامت را اشاره می‌کند. در دو مبحث، با توجه به استدلال یا عدم استدلال او گردآوری می‌کند. کتاب در 4 فصل نگارش یافته است. فصل اول: کلیات. این فصل شامل دو مبحث پیرامون محمودبن‌عبدالله آلوسی از دانشمندان سده سیزدهم و تألیفات وی و بحثی در راستای شأن نزول است. فصل دوم با عنوان «آیات مربوط به امامت خاصه در دیگاه آلوسی». در این فصل آیاتی بررسی می‌شود که شیعه در استدلال‌های خود پیرامون امامت خاصه در قرآن مجید به آنها استناد می‌کند. این فصل شامل چهار مبحث؛ آیه مباهله، آیة ولایت، آیات مربوط به واقعه غدیر، و آیة تطهیر می‌باشد. فصل سوم با عنوان «آلوسی و فضائل اهل بیت (ع)». در این فصل پیرامون آیاتی که مربوط به فضایل اهل بیت (ع) است (به صورت خاص یا عام) گفتگو می‌شود. این فصل شامل دو مبحث است. مبحث اول: آیاتی که آلوسی ذیل آنها به استدلال می‌پردازد، مانند آیه برائت. مبحث دوم: آیاتی که فقط به ادعای نادرستی ادعای نزول آیه، دربارة اهل بیت (ع) اکتفاء می‌کند. فصل چهارم با عنوان «اعتراف آلوسی به فضایل اهل بیت (ع)». در این فصل، آیاتی که به نظر برخی مفسران در شأن اهل بیت (ع) نازل شده است و بیان کننده فضیلت ایشان است و آلوسی هم به نحوی آن را پذیرفته است، بررسی می‌شود. این فصل دو مبحث دارد. مبحث اول: فضایل خاص که آیة مخصوص اهل بیت (ع) یا یکی از ایشان است. مبحث دوم: فضایل مشترک که آیه در فضیلت عده‌ای نازل شده و فردی از اهل بیت (ع) نیز جزء آنان است.