آداب روزه‌ داری احوال روزه‌ داران - از بیانات حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای مد ظله العالی رهبر معظم انقلاب اسلامی

کتاب حاضر گزیده‌ای از مجموعه‌ی توصیه‌ ها، نصایح، تحلیلها و مواعظی است که درماههای رمضان در طول 22 سال گذشته ـ از سال 1369 تا 1390 ـ در بیانات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ارائه شده است. مخاطبان این مواعظ عموم مردم بوده‌‌اند هرچند گاه این سخنان در دیدار جمعی از قاریان قرآن کریم، کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، نمازگزاران نماز جمعه، اساتید دانشگاهها، دانشجویان، شاعران و... بیان شدهاند. بنابراین در انتخاب مطالب این کتاب دو ویژگی مورد توجّه قرار گرفته است: نخست؛ موضوع بیانات ماه مبارک رمضان، معارف دینی مربوط به روزهداری، آداب دعا، تکالیف مؤمنان در این ماه از نظر فردی، اجتماعی و سیاسی و نظایر آن باشد. دوم؛ صرفاً در محدوده‌ی زمانی از حلول ماه مبارک رمضان تا پایان روز عید سعید فطر هر سال بیان شده باشد. خوانندهای که با دقّت این کتاب را مطالعه کند درخواهد یافت که فضای معنوی خاصی در این مجموعه احساس می‌شود که دلیل آن بر زبان گوینده‌ی عظیم‌الشأن آن نیز جاری شده که در ماه رمضان فضای معنوی و ملکوتی بر عالم و به خصوص بر جامعه‌ی اسلامی و مؤمنین اهل عبادت حکم‌فرماست و بر همه‌ی افعال و بیانات و روحیات مسلمانان تأثیر می‌گذارد. صفحاتی از کتاب مقام والای عبودیّت مکرّر عرض کرده‌ایم که سرّ مسئله در این است که انسان بتواند خودش را به عبودیّت الهی متّصف کند. عبد، یعنی تسلیم اراده و حکم خدا و شریعت الهی. لبّ تمام دستورات و احکام و فرامین الهی و شرایع انبیا، همین یک کلمه است و شاید پیامبران خدا، قبل از آنکه مقام نبوّت برای آنها انتخاب بشود و خدای متعال آنها را به نبوّت سرافراز کند، به عبودیّت سرافراز کرده باشد؛ همچنان که حتماً همینطور است. در یک روایت است که انّ الله اتّخذ محمّداً عبداً قبل ان یتّخذه رسولا. اوّل، خدای متعال او را خلعت عبودیّت پوشانید و بعد، به مرحله و رتبه‌ی نبوّت فایز کرد. کأنّه این، در هر تعالی یی مقدّمه‌ی لازم و شرط اصلی است. در هر اندازه تکاملی، عبودیّت، شرط اصلی است. البتّه، عبودیّت هم مراحلی دارد. آن مرحله‌ی پایین عبودیّت، آنچنانی که امثال ماها بتوانیم در آن طمع بورزیم، همین است. خودمان را آماده‌ی اطاعت کنیم؛ همه چیز را از او بدانیم؛ نعمتهای الهی را، حقیقتاً نعمتها و موهبتهای الهی بدانیم؛ آنها را فرآورده‌ی قدرت و علم و توانایی خودمان ندانیم؛ بدانیم که ما هم وسیلهایم. ذهن ما، دست ما، عمل ما، سرپنجهی ما و تلاش ما، وسیله‌ای برای تحقّق ارادهی الهی است. حقیقتاً بندگان شایسته‌ی خدا مثل امام بزرگوار ما رضوان‌‌الله‌تعالی علیه قدر ماه رمضان و قدر آن ساعات و ایّام را میدانستند و از آن، کمال استفاده را می‌بردند. ما ائمّهی معصومین علیهم‌السّلام را که زیارت نکرده‌ایم؛ امّا انسان می‌توانست رشحه‌ای از رشحات همان عبادات و توجّه‌ها را در وجود مقدّس امام عظیم‌الشّأن بزرگوار راحل‌مان مشاهده کند. موضوعات مهم فضیلت ماه رمضان و اعمال آن/فرصت دعا و مناجات/آثار و برکات تقوا/آفات بی‌تقوایی/ رمضان؛ ماه تمرین تسلّط بر نفس و خودسازی، شخصیّت و وصایای امیرالمؤمنین(ع)/ اهمیّت شب قدر/ روز قدس؛ یادگار برجسته‌ی امام (ره)/ عید فطر