حیات فکری سیاسی امامان شیعه

تفسیری که شیعیان از دین اسلام می پذیرند بر اساس آموزه های قرآنی و نبوی می باشد؛ آموزه هایی که از ظاهر قرآن و حدیث بر می گیرند. تفاوت آنان با دیگران در این است که اگر اختلافی در روایت یا درایت آنچه در دو منبع پیش گفته پیش آید، سخن امامان را حجت می دانند. این روشی است که اهل سنت هم مشابه آن را دارند، جز آن که آنان شماری از صحابه و تابعین و علمای بعدی را برگزیده و از طریق آنان، آموزه های دینی را فراگرفته و تفسیر آنان را حجت می شمرند.
استناد شیعیان در این باره آن است که امام علی (ع) به امر الهی و توسط رسول (ص) به امامت منسوب گشته و این امامت نه امامت سیاسی صرف، بلکه در درجه اول امامت در دین است. امامان بعدی هم یک به یک از سوی امامان قبلی تعیین و معرفی شده اند.
علاوه بر این شخصیت علمی و اخلاقی امامان هم گویای آن است که لازم است تا دین از طریق آنان به دست آید. دانش امام علی (ع) و امامان بعدی قابل مقایسه با دیگر صحابه و تابعین نیست. بنابرین شیعیان، علاوه بر نص، به دانش و شخصیت برجسته امامان نیز استناد کرده و آنان را در مقام امامت و رهبری پذیرفته اند.
جایگاه دینی و علمی امامان سبب شده است تا از همان روزهای نخست، ارادت خاصی در میان شعیان نسبت به آن بزرگواران پدید آید و همین امر سبب شود تا افزون بر ثبت احادیث آنان، زندگینامه ایشان را نیز بنگارند و از روش زندگی آنان نیز درس بگیرند و با بزرگداشت ایشان روی پیروی از آنان تاکید کنند.
ثبت زندگینامه آن بزرگواران کار آسانی نبوده و به خصوص در باره امامانی که در تقیه بوده اند، کار دشوارتر بوده است. به همین دلیل گاه، حتی در تعیین روز ولادت و وفات آن بزرگواران نیز اختلاف نظرهایی به چشم می خورد.