آثار عطار نیشابوری - گزیده تحلیلی - تشریحی

کتاب آثار عطار نیشابوری (گزیده تحلیلی-تشریحی) عطار نیشابوری از جمله عارفان شاعری است که ادبیات عرفانی زبان شیرین پارسی و شعر و نثر دلنشین شاعران و نویسندگان پارسی گوی را مرهون آثار بی­بدیل خود ساخته است. عطار به پروازهای شاعرانه و به قاف شدن­های عارفانه که می­گفت سخت پای بند بود چنانکه در نود سالگی با مغولان جنگید و جمعی را هلاک ساخت و جان بر سر این سودا نهاد تا به خوب زیستن و خوب بر دار شدن معنا بخشد. آثار عطار چون غزلیات، منطق الطیر، تذکره الاولیا و ده ها کتاب شریف دیگر بر تارک ادبیات پارسی و بلکه جهانی می­درخشد. اثر حاضر یک جرعه از زلال آثار اوست که قهقهه­ی مینای سخن او را بهمراه دارد تا جام مستسقیان ادب ایرانی- اسلامی را لبالب سازد و آنگاه خود به خمخانه ی شعر و نثر او زنند و مستغرق این دریای خروشان شوند. نویسنده بعد از مقدمه­ای کوتاه درباره ی عطار قسمتی از غزلیات، قصاید، ترجیع بند و گزیده ای از تذکره الاولیاء را آورده و بعد از آن ذکر حسین بن منصور، ذکر بایزید بسطامی، ذکر جنید بغدادی را آورده است؛ و گزیده ی منطق الطیر، گزیده ی داستان شیخ صنعان، گزیده ی اسرارنامه، گزیده ی الهی نامه، گزیده ی بلبل نامه و گزیده ی مصیبت نامه بخشهای بعدی کتاب را شامل می­شوند. فریدالدین ابوحامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحاق، همان عطار کدکنی نیشابوری است که در سال 537 هـ .ق در شادیاخ نیشابور یا کدکن، از اعمال آن شهر، ولادت یافت. دوران طولانی از حیات خویش را به شغل عطاری و گاه طبابت پرداخت که جسم را درمان کند و چون از چله ی تخبیب گذشت به یمن واقعه ای دگرگون شد و تغیّر پذیرفت و در سلک سالکان طریق مودت درآمد که جان را درمان کند. و آن واقعه بدین شرح بود که: روزی در کسوت خواجگی بر مسند طبابت و بیع در داروخانه نشسته بود و جمله خدم و حشم در خدمتش مشغول که درویشی ژولیده از راه رسید و به اشارت یا به لفظ درخواستی نمود که مورد عتاب و پرخاش عطار واقع شد. درویش روی گردانید و معترضانه گفت: این همه کبر و غرور و تجمل را چگونه ترک خواهی کرد؟! عطار پاسخ داد، آن گونه که تو ترک خواهی نمود! درویش کاسه ی چوبین زیر سر نهاد و خرقه ی درویشی به روی افکند و گفت: این چنین سبک بار! و جان به جان آفرین تسلیم کرد. چون مرغ جان از قفس تن درویش پرواز نمود عطار دگرگون شد و دکان رها ساخت و خلعت تفاخر و خواجگی از تن به در کرد و خرقه ی درویشی پوشید و پای در طریق سالکان عارف واصل نهاد. حاصل این دگرگونی مبارک خلق آثار بدیع و جاویدان و بی نظیری در قلمرو زبان و ادب پارسی و بلکه جهانی است. تعداد آثار عطار را 114 کتاب و گروهی 40 کتاب ذکر کرده اند که دیوان اشعار و منطق الطیر و تذکره الاولیاء و اسرارنامه و الهی نامه شهرت بسیار دارند. غزلیت عطار حدود شش هزار بیت عاشقانه و عارفانه می باشد که نویسنده در بخش غزلیات به تعدادی از آنها اشاره کرده است: ای در میان جانم و جان از تو بی خبر و ز تو جهان پر است و جهان از تو بی خبر چون پی برد به تو دل و جانم که جاودان در جان و در دلی، دل و جان از تو بی خبر نقش تو در خیال و خیال از بی نصیب نام تو بر زبان و زبان از تو بی خبر.....