کتاب برنامه‌ریزی اقتصادی: مبانی، اصول و روش‌ها برنامه ریزی اقتصادی ﻳﻜﻰ از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻠﻢ اﻗﺘﺼﺎد اﺳﺖ و ﺷﺮوع آن ﺑﻪ ﺳﺎلﻫﺎی ﺑﻌـﺪ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ دوم ﺑﺎز ﻣﻰﮔﺮدد. اﻣﺎ در ﻫﻤﻴﻦ ﻣـﺪت اﻳـﻦ ﻣﻮﺿـﻮع در ﻣﻴـﺎن ﻛﺸـﻮرﻫـﺎی ﺟﻬﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ ﻧﻬﺎد ﻫﺎی ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮی (اﻗﺘﺼـﺎدی) ﺑـﺪون اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ اﺑﺰار ﻗﺪم ﺑﺮﻧﻤﻰدارﻧﺪ. دولت و نقش آن در اﻳﻦ اﺛﺮ اﺑﺘﺪا دوﻟﺖ و ﻧﻘﺶ آن در اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ و ﺑـﻪ ﺗﺒـﻊ آن ﺗﻼش ﺷﺪه ﺗـﺎ ﺟﺎﻳﮕـﺎه ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ رﻳـﺰی در ﭘﻬﻨـﻪ اﻗﺘﺼـﺎد روﺷـﻦ ﺷـﻮد . در واﻗـﻊ دوﻟـﺖ، ﻧﻘﺶ آﻓﺮﻳﻦ اﺻﻠﻰ در ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬاری در ﻛﺸﻮرﻫﺎﺳـﺖ. در ﺷـﺮاﻳﻄﻰ ﻛـﻪ دﺧﺎﻟـﺖ دوﻟـﺖ ﺑﺮای ﻗﺮار دادن ﻛﺸﻮر در ﻣﺴﻴﺮ رﺷﺪ و اﺻﻼح ﻧﻘـﺺ ﻫـﺎ و ﻛﺎﺳـﺘﻰ ﻫـﺎ ﺗـﻼش ﻣـﻰﻛﻨـﺪ، ﺿﺮورت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰی ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﺷﻮد. دوﻟﺖ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪوﺟﻮد ﺑﻴﺎورد ﻛﻪ دو اﺻﻞ اﺳﺎﺳﻰ ﻛـﺎراﻳﻰ و ﻋـﺪاﻟﺖ در آن رﻋﺎﻳـﺖ ﺷﻮد. اﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﻪدﺳﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳـﺐ و اﻗـﺪاﻣﺎت ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺴﻴﺮی را ﻃﺮاﺣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد. اشکال برنامه ریزی اَﺷﻜﺎل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰی ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎی ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﻓﻠﺴﻔﻰ دوﻟﺖ ﻫـﺎ ﻣﺘﻐﻴـﺮ اﺳـﺖ. ﺳﺎﺑﻘﺎً در دوﻟﺖ ﻫﺎی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰیﻫـﺎی ﻣﺮﻛـﺰی و ﺗﺼـﻤﻴﻢﮔﻴـﺮیﻫـﺎی ﻛـﻼن روش اﺻﻠﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰی ﺑﻮد ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ دوﻟﺖ در ﺗﻤﺎم ﻣﻮاﺿﻊ ﺣﻀﻮر داﺷـﺖ و ﺑـﺮای آﻧﻬﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮی ﻣﻰﻛﺮد. اﻣﺎ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن روش ﻫـﺎی ﺟﺪﻳـﺪﺗﺮی در ﻣﻴـﺎن دوﻟـﺖ ﻫـﺎ رواج ﭘﻴﺪا ﻛﺮد. دﺳﺘﻪ ای از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﻫﺎی رﻓﺎه ﺣﺮﻛـﺖ ﻛـﺮده و دﺳـﺘﻪای دﻳﮕﺮ ﺗﻼش ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﻘﺶ دوﻟﺖ را ﺣﺪاﻗﻞ ﻛﻨﻨﺪ و اﻣـﻮر را ﺑـﻪ ﺑﺨـﺶ ﻫـﺎی ﺧﺼﻮﺻـﻰ اﻗﺘﺼﺎدی واﮔﺬار ﻛﺮدﻧﺪ. در ﻃﻰ اﻳﻦ ﺳﺎل ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات زﻳـﺎدی ﻛـﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪرﻳـﺰی ﭼـﻪ در ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﭼﻪ در اﺑﺰار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺮز ﻫﺎی ﺗﻔﺎوت در ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪرﻳـﺰیﻫـﺎ از اﻳـﻦ ﻧﻈـﺮ ﻛﻢرﻧﮓﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ