کتاب اقتصاد بازارهای مالی بازارهای مالی با نقشی که در جمعآوری منابع راکد و تخصیص آن به بنگاههای نیازمند ایفا میکنند و نیز نقشی که در تأمین مالی پروژههای بزرگ و کوچک اقتصادی دارند، میتوانند منشأ بسیاری از تحولات اقتصادی در هر جامعهای شوند. هر روزی که میگذرد بر دامنه فعالیتهای این بازارها و نقشی که در اقتصاد کشورها ایفا میکنند، افزوده میشود و از طرفی تجربه برخی از کشورهای دنیا نشان میدهد که وجود بازارهای مالی قدرتمند میتواند منشأ بسیاری از پیشرفتها در اقتصاد آنها شود. در کشور ما نیز بنا به دلایل متعددی بازارهای مالی جایگاه قابل توجهای پیدا کردهاند. جهت دهی مناسب به این بازارها و سیاستگذاریهای ماهرانه، میتواند اثرات بسیار مناسبی را بر اقتصاد کشورمان داشته باشد و مانند بسیاری از کشورهای دیگر، منشأ تحولات بزرگ اقتصادی شود. بر همین اساس آشنایی با سازوکار این بازارها و در نتیجه ارائه تحلیلهای اقتصادی منطقی از این بازارها، یکی از ضرورت هایی است که غفلت از آن باعث از دست رفتن فرصتی بزرگ میشود و حتی ممکن است به پیامدهای بد اقتصادی منجر شود. کتاب حاضر به دنبال آن است که یک سیر آموزشی منطقی از اقتصاد بازارهای مالی را ارائه نماید و به همین دلیل ترتیب فصول آن بگونهای است که دسترسی به این مهم را به بهترین نحو فراهم آورد. در فصول اولیه این کتاب برخی از مفاهیم بنیادی علم اقتصاد که زیربنای بسیاری از تحلیلها در اقتصاد مالی هستند، به نمایش درآمده است. مفاهیمی مانند آربیتراژ، قیمتگذاری داراییها و کارایی بازار از جمله این مفاهیم هستند. در فصل های پایانی این کتاب نیز به بررسی برخی از مهمترین ابزارهای مالی که اجزاء سازنده این بازارها هستند اشاره شده است. اوراق قرضه، آتیها، قراردادهای سوآپ ، اختیارات و انواع آنها از مهمترین مباحثی است که در این قسمت بدان اشاره شده است. کتاب حاضر از بیست فصل به شرح زیر تشکیل شده است. فصل اول با عنوان «بازارهای دارایی و قیمتهای دارایی»؛ به مروری بر ویژگیهای اساسی سیستمهای مالی اختصاص دارد. هدف اصلی این فصل این است که با ایدههای مختلفی که سنگ بنای توضیح قیمت دارایی را مینهند، آشنا شویم و از همین جا با عواملی که نرخ بازدهی دارایی را توضیح میدهند، آشنا میشویم. به همین خاطر بخشهای 1-2، 1-3 و 1-4 چارچوبی را تبیین میکنند که بواسطه آن میتوان تعیین قیمت دارایی را مدل سازی کرد و بعد دیگر رویکردها را تبیین مینماید. فصل دوم با عنوان «ریزساختار بازار دارایی»؛ با مرور مختصر بعضی خصوصیات پایهای فعالیت بازار به مطالعه متداولترین شیوههای مبادله موجود در بازارهای دارایی میپردازد. همچنین در ادامه به بازار داراییها از زاویه دید سازماندهی صنعتی میپردازد و ماهیت رقابت درون و بین بازارها را بررسی میکند. سپس برای توضیح قیمتهای دارایی از زاویه دید جریانهای مبادله را مورد مطالعه قرار میدهد. فصل سوم با عنوان «پیشبینیپذیری قیمتها و کارآیی بازار»؛ به بررسی مدل مارتینگل (حرکتهای تصادفی) و گامهای تصادفی پرداخته است. در ادامه فصل این مسئله را در فضای کارایی اطلاعاتی که در فصل 1 معرفی شده است، بیان نموده و سپس جزئیات بیشتری را در مورد الگوهای اطلاعاتی، بررسی نموده است. فصل 4 با عنوان «تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان»؛ به بررسی رویکردهای مهم اما خارج از جریان رایج اقتصاد همانا تصمیمگیریهای فضای عدم اطمینانی پرداخته است. فصل 5 با عنوان «انتخاب سبد دارایی : مدل میانگین ـ واریانس»؛ با نگاهی عمیقتر از آنچه در فصل قبلی ارائه شده، به مطالعه تصمیمات مربوط به سبد دارایی میپردازد. این مطالعه برای شرایطی است که سرمایهگذاران میخواهند تابع هدف میانگین - واریانس را حداکثر نمایند. فصل 6 با عنوان «مدل قیمتگذاری دارایی سرمایهای»؛ به بررسی مدل قیمتگذاری سرمایهای (CAPM) پرداخته است. فصل 7 با عنوان «آربیتراژ»؛ ابتدا به مسایل کاربردی اصل آربیتراژ میپردازد که ممکن است تا حدود زیادی فریبنده باشد و این ادعا را مطرح میکند که در تعادل بازار، فرصت آربیتراژ از بین میرود. نگارنده در ادامه کتاب اصل آربیتراژ را به صورت رسمی و قانونمند مطرح میکند. سپس دو روش دیگر و معادل هم را برای بیان اصل آربیتراژ مطرح میسازد و تحلیل خود را ادامه بیان مینماید. فصل 8 با عنوان «مدلهای عامل و نظریه قیمتگذاری آربیتراژ»؛ در سه مبحث در مورد مدلهای عامل؛ APT و پیشبینیهای APT بحث مینماید. فصل 9 با عنوان «ارزشگذاری تجربی CAPM و APT»؛ در چهار مبحث در مورد CAPM؛ آزمون CAPM : سریهای زمانی؛ آزمون CAPM : دادههای مقطعی؛ نسبت شارپ و انتقادات رول و مدل های چند عاملی و APT بحث مینماید. فصل 10 با عنوان «روابط ارزش فعلی و تغییرپذیری قیمت»؛ پیرامون ارزش فعلی خالص؛ نوسانات قیمت دارایی؛ مالیه رفتاری ، خرید و فروش های اختلالی و مدل های رشد سود سهام؛ و نوسانات افراطی قیمت دارایی بحث نموده است. فصل 11 با عنوان «انتخابهای بین دورهای و معمای صرف منصفانه»؛ در مورد مصرف و سرمایهگذاری در یک دنیای دو دوره ای یا وجود اطمینان؛ عدم اطمینان، داراییهای چندگانه و افق فکری بلندمدت؛ انتخاب سبد دارایی مادامالعمر و معمای پاداش سهام و معمای نرخ بدون ریسک و مدلهای بین زمانی قیمتگذاری داراییهای سرمایهای به بحث پرداخته است. فصل 12 با عنوان «بازارهای اوراق قرضه و اوراق بهادار با نرخ بهره ثابت»؛ پیرامون اوراق قرضه بدون پرداختهای دورهای؛ اوراق قرضه با پرداختهای دورهای (کوپنی)؛ ارزشگذاری اوراق قرضه؛ ریسکهای موجود در سبد اوراق قرضه و ایمنسازی سبد اوراق قرضه بحث نموده است. فصل 13 با عنوان «ساختار زمانی نرخ بهره»؛ در مورد منحنیهای بازدهی؛ اوراق قرضههای وابسته به شاخص؛ نرخهای سلف تلویحی؛ فرضیه انتظارات ساختار زمانی؛ لحاظ کردن ریسک در ساختار قانونی قرارداد؛ و آربیتراژ و ساختار قانونی قرارداد بحث کرده است. فصل 14 با عنوان «بازارهای آتیها (1) : اصول بنیادی»؛ در مورد قراردادهای سلف و قراردادهای آتیها؛ عملکرد بازارهای آتیها؛ آربیتراژ بین قیمتهای فعلی و آتی و آربیتراژ در بازار ارز خارجی بحث شده است. فصل 15 با عنوان «بازارهای آتیها (2) : سفته بازی و پوشش ریسک»؛ پیرامون سفته بازی؛ استراتژی پوشش ریسک؛ پوشش ریسک بهینه؛ نظریههای قیمتهای آتیها و دستکاری بازارهای آتیها بحث شده است. فصل 16 با عنوان «بازارهای آتیها (3) : کاربردها»؛ پیرامون قراردادهای مالی آتیها؛ نرخ بهره کوتاه مدت آتیها؛ نرخ بهره بلند مدت آتیها (یا اوراق قرضه)؛ آتیها بر اساس شاخص قیمت سهام و سقوط بانک بارینگ بحث شده است. فصل 17 با عنوان «قراردادهای و بازارهای معاوضات (سوآپ)»؛ در مورد قراردادهای سوآپ؛ ریسکهای مربوط به سوآپ و ارزشگذاری سوآپ بحث شده است. فصل 18 با عنوان «بازارهای اختیارات (1) : اصول بنیادی»؛ در مورد اختیار خرید و اختیار فروش؛ انوع اختیارات؛ داراییهای شبه اختیارات؛ کران بالا و پایین برای قیمتهای اختیارات؛ تشابه اختیار خرید و فروش در اختیارات اروپایی و تئوری مودگلیانی ـ میلر بحث نموده است. فصل 19 با عنوان «بازارهای اختیارات (2) : تعیین قیمت»؛ پیرامون اصول بنیادی مدل های قیمت اختیارات؛ مدل دو مرحلهای در قیمت گذاری اختیارات؛ مدل بلک ـ شولز و تحلیل مطالبات مشروط بحث کرده است. فصل 20 با عنوان «بازارهای اختیارات (3) : کاربردها»؛ در مورد اختیارات براساس شاخص سهام؛ اختیارات بر قراردادهای آتیها؛ اختیارات بر نرخ بهره؛ اختیارات و ریسکهای سبد دارایی و بیمه سبد دارایی بحث نموده است.