کتاب ابعاد شخصیت و زندگی امام صادق علیه السلام امام جعفر صادق علیه‌السلام ، شخصیتی محوری در میان ائمه دوازدهگانه علیه‌السلام است که به عنوان تدوینگر تعالیم امامیه و بنیانگذار مذهب جعفری شناخته می‌شود. آن حضرت در حوزه‌های مختلف معارف دینی، مشتمل بر عقاید، اخلاق و فقه دارای آموزه‌ای سامان یافته و گسترده بود و از همین جهت، بخش عمده‌ای از مواضع شیعیان در مواجهه با مذاهب و وجوه تمایز آنان نسبت به فرق گوناگون، بر بنیاد آموزه‌های آن حضرت شکل گرفته است. کتاب حاضر با هدف آشنایی با ابعاد شخصیت و جایگاه امام صادق علیه‌السلام؛ در قالب 23 فصل (مقاله) به نگارش در آمده است. در فصل اول ضمن بررسی زندگانی بابرکت امام ششم (ع)، در مورد شرایط سیاسی – اجتماعی و فضای علمی- فرهنگی آن زمان بحث و بررسی شده است. فصل دوم در مورد شرایط علمی و فرهنگی در عصر امام صادق (ع) و بستر شگل‌گیری مذهب جعفری بحث و بررسی صورت گرفته است. در واقع در این فصل از سویی تنوع اندیشه‌های کلامی و فقهی و از سوی دیگر بستر شکل‌گیری مذهب جعفری در بافتی معین تبیین گردید. فصل سوم در صدد آن است که یافته‌های کلان و فرانظری مطرح شده توسط حضرت امام صادق (ع) به ویژه در زمینه‌های اجتماعی را کشف نماید. بر همین اساس در این فصل در مورد سنخ‌شناسی گفتمان امامان معصوم (ع)؛ کشف و تحلیل رویکردهای اجتماعی در گفتمان روایی امام (ع)؛ جریان شناسی فرهنگی- اجتماعی روایات امام (ع)؛ محورها و عناصر گفتمان‌های اجتماعی دینی در روایات امام (ع)؛ نظریه‌های اجتماعی برساخته از روایات امام (ع)؛ و رویکردهای نشانه‌شناسی در گفتمان روایی امام صادق (ع)، بحث شده است. فصل چهارم دیدگاه‌های سیاسی امام صادق علیه‌السلام مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل پنجم ابتدا نظریه‌های همسو ناهمسو با دوگان سیاست - اداره مطرح شده و سپس به مدد رویکرد نهادگرایان، سعی شده است برخی از آموزه‌های امام صادق (ع) در باب تئوری‌های اداره امور مورد تامل قرار گیرد. در فصل ششم سعی شده است با مطالعه احادیث آن امام بزرگوار، به بررسی تکامل انسان که مفهومی فراتر از رشد و به حد تام رسیدن را در بر دارد، با رویکرد گرایشهای جمعگرایانه پرداخته شود. در فصل هفتم ابعاد و جایگاه علوم انسانی در میراث فکری امام صادق (ع) مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل هشتم سعی شده است به منظور مطالعه‌ای فرااخلاقی، نظام اخلاقی مکتب آن حضرت با نظام اخلاقی متعارف و مشهور مورد مقایسه قرار گیرد تا در مورد ساختار کلی آن، ‌تصور روشن‌تری به دست آید. فصل نهم به بررسی جایگاه امام صادق (ع) در علوم قرآنی و تفسیر پرداخته شده است. فصل دهم ضمن بیان نقش امام صادق (ع) در حوزه حدیث و علوم آن، به سئوالات زیر نیز پاسخ داده است: روشهایی که امام صادق (ع) در مدت امامت خود در حفظ و نشر حدیث داشته‌اند چیست؟ ثانیاً با توجه به نقش علوم حدیث در آسیب‌شناسی حدیث اصول و مبانی کدامیک از علوم حدیث را می‌توان در تعالیم آن حضرت پی‌جویی نمود؟ فصل یازدهم به نقد و بررسی حدیث در مکتب جعفری اختصاص دارد. بر همین اساس رهنمودها و راه‌کارهای نقد و بررسی حدیث در مکتب امام صادق (ع) در دو محور کاوش‌های سندی و ارزیابی‌های متنی تبیین شده است. فصل دوازدهم به دنبال بررسی تقیه نزد اولیای دین، خصوصاً امام صادق (ع) می‌باشد. همچنین بررسی تقیه در تاریخ موحدان، قرآن کریم و مشروعیت تقیه، تقیه در مذهب شیعه، اقسام تقیه، و آثار سازندة تقیه، از اهداف دیگر این فصل می‌باشند. فصل سیزدهم در مورد سامانه طب اسلامی و رهنمودهایی از گنجینه عظیم معارف پزشکی حضرت امام جعفر صادق (ع) به بحث و بررسی پرداخته است. فصل چهاردهم با اشاره به اوضاع فرهنگی جامعه اسلامی در دوره امامت حضرت و بیان مختصر از دوره زندگانی ایشان، ابعادی از شخصیت علمی آن بزرگوار به‌خصوص در رشته شیمی به اختصار بیان شده است. در فصل پانزدهم که در مورد مشاوره کارآمد از منظر امام صادق (ع) می‌باشد پیرامون معیارهای کارآمدی مشاوره بحث شده است. فصل شانزدهم به اصول راهبردی مکتب علمی امام صادق (ع) اختصاص دارد که در آن در مورد اهتمام به توسعة علوم، ارزش‌گذاری بر مقولة نقد، رواج آزاداندیشی، نخبه پروری، ایجاد گرایش به تعقل و اجتهاد، توجه به استعدادهای فردی دانشجویان، توسل به برخوردهای طردی و دفعی، تکریم دانش پژوهان و رصد مستمر اندیشه‌های روزآمد به بحث پرداخته شده است. فصل هفدهم پیرامون مکتب علمی ـ آموزشی امام صادق (ع) بحث می‌نماید. فصل هجدهم به علم‌آموزی در مکتب امام صادق (ع) اختصاص دارد. در فصل نوزدهم رابطه متقابل علم و ایمان از نگاه امام صادق (ع) مورد بررسی قرار گرفته است. فصل بیستم . به دنبال بررسی نقش هدایتی امام صادق (ع) به‌عنوان پرچمدار مکتب اهل بیت (ع) در برخورد با جریان‌های انحرافی می‌باشد. فصل بیست و یکم به بررسی پیشوای مذهب جعفری در اشعار عربی اختصاص دارد. فصل بیست و دوم به گونه‌شناسی آثار مدون درباره شخصیت و جایگاه امام صادق (ع) اختصاص دارد. فصل بیست و سوم نیز به بررسی آثار منسوب به امام صادق (ع) اختصاص دارد. فصول بیست و سه گانه کتاب حاضر عبارتند از: فصل 1. گذاری بر زندگی امام جعفرصادق (ع) فصل 2. شرایط علمی و فرهنگی در عصر امام صادق (ع) و بستر شکل‌گیری مذهب جعفری فصل 3. رویکردهای اجتماعی در گفتمان روایی امام صادق(ع): مقدمه‌ای بر گفتمان دینی- روایی فصل 4. نگاهی به دیدگاه‌های سیاسی امام صادق (ع) فصل 5. تحلیل دوگان سیاست- اداره بر اساس برخی از آموزه‌های امام صادق (ع) فصل 6. گرایشهای جمعی و نقش آن در تکامل انسان از منظر امام صادق (ع) فصل 7. ابعاد و جایگاه علوم انسانی در میراث فکری امام صادق (ع) فصل 8. علم اخلاق و زهد در مکتب امام صادق (ع) فصل 9. جایگاه امام صادق (ع) در علوم قرآنی و تفسیر فصل 10. نقش امام صادق (ع) در حوزه حدیث و علوم آن فصل 11. نقد و بررسی حدیث در مکتب جعفری فصل 12. تقیه و امام صادق (ع) فصل 13. سامانه طب اسلامی و رهنمودهایی از گنجینه عظیم معارف پزشکی حضرت امام جعفر صادق (ع) فصل 14. در پیشگاه یک شیمیدان بزرگ، امام جعفر صادق (ع) فصل 15. مشاوره کارآمد از منظر امام صادق (ع) فصل 16. اصول راهبردی در مکتب علمی امام صادق (ع) فصل 17. تأملی در مکتب علمی ـ آموزشی صادق اهل بیت (ع) فصل 18. علم‌آموزی در مکتب امام صادق (ع) فصل 19. رابطه متقابل علم و ایمان از نگاه امام صادق (ع) فصل 20. امام صادق(ع) و جریان انحرافی مرجئه فصل 21. پیشوای مذهب جعفری در اشعار عربی فصل 22. گونه شناسی آثار مدون درباره شخصیت و جایگاه امام صادق (ع) فصل 23. آثار منسوب به امام صادق (ع)