کتاب کودتا : مرداد 1332،سازمان سیا و ریشه های روابط کنونی ایران و امریکا گاهشمار وقایع مطرح شده در این کتاب ۱۲۸۰ – امتیاز دارسی ۱۲۸۷- فوران نفت در مسجدسلیمان ۱۲۸۸ – تأسیس شرکت نفت انگلیس و پرشیا ۱۲۹۱ – نیروی دریایی انگلیس نفتسوز میشود. ۱۲۹۳ – دولت انگلیس اکثریت سهام شرکت نفت را میخرد. ۱۳۱۱ – دولت ایران امتیاز نفت را باطل میکند. ۱۳۱۲ – امتیازنامه جدیدی امضا میشود. ۱۳۱۴ – نام شرکت نفت به شرکت نفت ایران و انگلیس تغییر مییابد. ۱۳۲۲ – شرکت نفت استاندارد وکیوم برای کسب امتیاز با ایران مذاکره میکند. ۱۳۲۳ – شرکتهای شل، سینکلر و استاندارد وکیوم با ایران وارد مذاکره میشوند. شورویها نیز درصدد گرفتن امتیاز نفت برمیآیند. ۱۳۲۵- موافقتنامه نفت قوامـ شوروی ۱۳۲۶- مجلس موافقتنامه را رد میکند. مذاکره درباره قرارداد الحاقی به امتیاز ۱۳۱۲ آغاز میشود. تیر ۱۳۲۸- نخستوزیر ایران قرارداد الحاقی را امضا میکند. مرداد ۱۳۲۸ – مجلس پانزدهم بدون تصویب قرارداد الحاقی پایان مییابد. مهر ۱۳۲۸- مصدق و نوزده شخصیت سیاسی دیگر در دربار تحصن اختیار میکنند. آبان ۱۳۲۸ – تأسیس جبهه ملی اسفند ۱۳۲۸ – مجلس شانزدهم گشایش مییابد خرداد ۱۳۲۹- مجلس برای رسیدگی به قرارداد الحاقی کمیسیون نفت را تشکیل میدهد. تیر ۱۳۲۹ – سپهبد رزمآرا نخستوزیر میشود. آبان ۱۳۲۹ – رزمآرا مذاکره با شرکت نفت را از سر میگیرد. اسفند ۱۳۲۹- رزمآرا به قتل میرسد. کارگران نفت اعتصاب میکنند. مجلس شورا و سنا اصل ملی شدن نفت در سراسر کشور را تصویب میکنند. اردیبهشت ۱۳۳۰ – مصدق به نخستوزیری انتخاب میشود. مجلس قانون اجرای ملی کردن صنعت نفت را تصویب میکند. شاه قانون نهمادهای را توشیح میکند. خرداد ۱۳۳۰- انگلستان قضیه را به دیوان لاهه ارجاع میدهد. شرکت ملی نفت ایران تأسیس میشود و صنعت نفت را تحویل میگیرد. رزمناو موریشس در برابر آبادان لنگر میافکند. انگلستان نفتکشها را متوقف میسازد. تیر ۱۳۳۰- میانجیگری ترومن و فرستادن هریمن به ایران مرداد ۱۳۳۰- مأموریت استوکس مهر ۱۳۳۰- مصدق در سازمان ملل متحد آبان ۱۳۳۰ – چرچیل به نخستوزیری برگزیده میشود. کارمندان انگلیسی شرکت نفت ایران را ترک میگویند. آذر ۱۳۳۰- مصدق از مجلس رأی اعتماد میگیرد. زد و خورد میان اعضای حزب توده و حزب زحمتکشان دی ۱۳۳۰- ورود هیئت بانک بینالمللی به ایران کنسولگریهای انگلیس تعطیل میشوند. بانک شاهنشاهی بسته میشود. بهمن ۱۳۳۰ – روزنامهها از قتل مصدق پرده برمیدارند. فاطمی، معاون نخستوزیر، بهدست فداییان اسلام ترور میشود. آغاز انتخابات مجلس هفدهم اسفند ۱۳۳۰ – شکست مأموریت بانک بینالمللی اردیبهشت ۱۳۳۱- گشایش مجلس هفدهم خرداد ۱۳۳۱- مصدق در لاهه. انگلیسیها نفتکش رزماری را توقیف میکنند. مصدق خواستار اختیارات بهمدت شش ماه میشود. استعفای مصدق از نخستوزیری ۳۰ تیر ۱۳۳۱- قیام ملی و بازگشت مصدق به قدرت مرداد ۱۳۳۱ – آیتالله کاشانی به ریاست مجلس انتخاب میشود. مهر ۱۳۳۱ – قطع روابط دیپلماتیک میان ایران و انگلیس. انگلستان از همه شهروندانش میخواهد که ایران را ترک کنند. مجلس دوره نمایندگی سنا را به دو سال کاهش میدهد. آذر ۱۳۳۱- ورود هیئت جدید بانک بینالمللی به ایران بهمن ۱۳۳۱- شورش در منطقه بختیاری. صدور قرار بازداشت سرلشکر زاهدی ۹ اسفند ۱۳۳۱ – حمله طرفداران شاه به خانه مصدق. مصدق در مجلس پناهنده میشود. ۲۹ اسفند ۱۳۳۱- سخنرانی ۹۰ دقیقهای مصدق خطاب به ملت ایران اردیبهشت ۱۳۳۲ – سرتیپ افشارطوس رئیس شهربانی به قتل میرسد. زاهدی در مجلس متحصن میشود. خرداد ۱۳۳۲- آیزنهاور اعلام میکند که تا مسئله نفت حل نشود به ایران کمک نخواهد کرد. تیر ۱۳۳۲- نمایندگان جبهه ملی از مجلس استعفا میکنند. مرداد ۱۳۳۲ – همهپرسی بهمنظور انحلال مجلس ۲۵ مرداد ۱۳۳۲- کودتای نافرجام نظامی. شاه به بغداد میگریزد. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲- کودتای دوم موفق میشود. ۳۱ مرداد ۱۳۳۲- شاه به ایران بازمیگردد. مهر ۱۳۳۲- امریکا ۴۵ میلیون دلار کمک بلاعوض به ایران میکند. نام شرکت نفت انگلیس و ایران به شرکت نفت بریتانیا تغییر مییابد. آبان ۱۳۳۲- آغاز محاکمه دکتر مصدق آذر ۱۳۳۲- نیکسون، معاون رئیسجمهور امریکا، در تهران. سه دانشجوی دانشگاه به قتل میرسند. مصدق به سه سال زندان انفرادی محکوم و سپس به احمدآباد تبعید میشود. شهریور ۱۳۳۳ – قرارداد نفت با کنسرسیوم بینالمللی. شخصیتهای اصلی اخوی، علیاکبر (۱۲۸۲ ـ ۱۳۶۲) آخرین وزیر اقتصاد مصدق. حقوقدان تحصیلکرده فرانسه که در دعواهای ملکی رضاشاه، بهجای اینکه به نفع شاه رأی بدهد، از عضویت دیوان عالی کشور استعفا کرده بود. او یکی از هواداران سرسخت مصدق بود، هرچند برادرش، سرهنگ حسن اخوی، در سازماندهی کودتای ۲۸ مرداد شرکت داشت. آذر، دکتر مهدی (۱۲۸۳ ـ ۱۳۷۳) آخرین وزیر فرهنگ (آموزش و پرورش) مصدق. در خانوادهای مذهبی در تبریز بهدنیا آمده و برای تحصیل پزشکی به فرانسه گسیل شده بود. هنگامی که مصدق او را به تصدی وزارت فرهنگ دعوت کرد، استاد دانشکده پزشکی بود، ولی به این دلیل که برادر بزرگترش کمونیست بود و در اتحاد جماهیر شوروی در تبعید بهسر میبرد، مورد حمله نمایندگان سلطنتطلب مجلس و روحانیان قرار گرفت. او پس از کودتا مقام برجستهای در جبهه ملی احراز کرد و چند بار به زندان افتاد. آزاد، عبدالقدیر (۱۲۷۲ ـ ۱۳۶۶) مدیر روزنامه جنجالی آزاد. از سیاستمداران قدیمی که ده سال از عمر خود را در زندانهای رضاشاه گذرانده بود. او یکی از بنیانگذاران جبهه ملی بود، ولی خیلی زود به مخالف دهندریده مصدق تبدیل شد و در صحن مجلس برای یکی از وزیران مصدق هفتتیر کشید. پس از کودتای ۲۸ مرداد، او به ریاست شرکت فرش ایران منصوب شد. امامی، سیدحسن (۱۲۹۱ ـ ۱۳۷۶) رئیس کوتاهمدت مجلس شورای ملی. سلطنتطلب دوآتشهای که شاه او را به سمت امام جمعه تهران منصوب کرده بود. او از خانوادهای اشرافی و خویشاوند مصدق بود، ولی او را خائن به طبقه خودش میدانست. امامی، جمالالدین (۱۲۷۲ ـ ۱۳۴۷) رهبر مخالفان مصدق در مجلس. او فرزند امام جمعه خویی بود و ابتدا بهعنوان نماینده خوی و سپس تهران به مجلس راه یافت. در ماههای آخر مجلس شانزدهم به یکی از مخالفان هرزهدرای مصدق تبدیل شد. پس از کودتای ۲۸ مرداد سفارت رم را پاداش گرفت.