کتاب «گفتارهاي انتقادي»، مجموعهاي از مقالات، سخنرانيها و مصاحبههاي مختلف با مضمون نقد درون گفتماني است. كتاب از 6 بخش تشكيل شده است. «ضرورت و جايگاه نقد»، «انقلاب صدرايي»، «حق فرهنگي»، «امكان جامعه شناسي ديني»، «اسلام و جهاني شدن» و «اعتماد سياسي و مولفههاي آن» عناوين بخشهاي مختلف كتاب را تشكيل ميدهد. در بخش «ضرورت نقد» به طور عمده به ضرورت، مباني، اهداف و اركان نقد در جمهوري اسلامي پرداخته ميشود. بخش دوم، سبط و تفصيل بخش اول است. در بخش سوم اين كتاب نيز، مباحثي مانند فرايند تفكيك، فرايند انسجام، حق معنوي ثبت اختراعات و ابداعات و حق تعلق به خرده فرهنگها مورد بررسي قرار ميگيرد. ضرورت بازنگري در ماهيت شناسي علم و نسبت آن با فرهنگ و جامعه، نقد مباني متافيزيكي و پيشفرضهاي رويكرد گرايانه در علم و تحليل مسائل سياسي روز با استفاده از نگاه كلان فلسفي و تاريخي و برداشتهاي فرهنگي، از ديگر مباحثي است كه در اين كتاب عنوان شده است.