کتاب جنگ و صلح نام رمان مشهور لئو تولستوی، نویسنده شهیر روسی است. وی کتاب جنگ و صلح را در سال 1869 میلادی نوشت. این کتاب یکی از بزرگ‌ترین آثار ادبیات روسی و از مهم‌ترین رمان‌های ادبیات جهان به شمار می‌رود. این رمان به شرح مقاومت روس‌ها در برابر حملهٔ ارتش فرانسه به رهبری ناپلئون بناپارت می‌پردازد و در آن بیش از 580 شخصیت با دقت توصیف‌شده‌اند. منتقدان ادبی آن را یکی از بزرگ‌ترین رمان‌های جهان می‌دانند. 

درباره کتاب جنگ و صلح لئو تولستوی

 رمان «جنگ و صلح» اثر لئو تولستوی اوضاع تاریخی و اجتماعی روسیه را در سال‌های 1805 تا 1820 (یک‌فاصله زمانی پانزده‌ساله از زندگی قهرمانان روسیه) به تصویر می‌کشد. وقایع این رمان، بر بستر دو جنگ بزرگ بین روسیه تزاری به سرکردگی «تزار الکساندر» و دولت فرانسه به رهبری «ناپلئون بناپارت» و یک دوره فترت کوتاه بین این دو جنگ جریان دارد. تولستوی در این رمان تأثیرات تاریخی جنگ‌های ناپلئونی را بر خانواده آریستوکرات روسیه شرح داده است.
 در متن رویدادهای بزرگ تاریخی آغاز سده نوزدهم،‌ ماجراهای زندگی دو خانواده اشرافی، یعنی خانواده باکونسکی و راستوف،‌ ثبت می‌شود. رمان جنگ و صلح به‌نوعی همان شرح وقایع زندگی این دو خانواده است.

در بخشی از کتاب جنگ و صلح می‌خوانیم:

«در محافل اشرافی پترزبورگ همه‌جا بحث از حملهٔ ناپلئون به کشورهای اروپایی، پیوستن روسیه به ارتش اتریش در دفاع از اروپا در مقابل کشورگشایی‌های ناپلئون و نیز جوان درشت‌هیکلی به نام پی‌یر فرزند نامشروع و عزیزدردانه کنت بزوخف (یکی از مردان مشهور دربار که اینک در بستر مرگ است) هست، چون کنت این جوان را وارث ثروتش کرده است. پی‌یر جوان ده سالی در فرانسه درس‌خوانده و تازه به روسیه آمده و پایش به محافل اشرافی بازشده است. وی سه ماهی می‌شود که بنا به دستور پدرش از مسکو به پترزبورگ آمده تا شغلی برای خود پیدا کند اما هنوز شغلی برای خود انتخاب نکرده است. بااین‌حال همه می‌دانند که طبق وصیت کنت بزوخف او وارث احتمالی تمام دارایی این کنت بسیار ثروتمند است. به همین جهت همه‌کسانی که آرزو دارند او دامادشان شود در اطراف او می‌چرخند و او را دائم به محافل اشرافی دعوت می‌کنند. پی‌یر آدم ساده و متواضعی است. در محافل اشراف نیز وی باآنکه هنوز از روابط افراد سر درنمی‌آورد با حرف‌های صریح و تندش در بحث‌های سیاسی روز شرکت می‌کند و گاه با این حرف‌ها باعث رنجش دیگران می‌شود. مثلاً او از ناپلئون دفاع می‌کند و معتقد است او آدم‌بزرگی است، چون بااینکه انقلاب پیروز شده ولی حقوق شهروندانش را حفظ کرده است. برای همین آنا پاولونا بانی محفلی که پی‌یر در آنجا مهمان است همه‌جا مواظب حرف زدن‌های اوست. پرنس آندره دوست پی‌یر نیز تقریباً با او هم‌عقیده است و می‌گوید کارهای ملی یک امپراتور را باید از مسائل خصوصی او جدا کرد.»

خواندن کتاب جنگ و صلح را به چه کسانی توصیه می‌کنیم:

کتاب جنگ و صلح به‌عنوان معروف‌ترین اثر از لئو تولستوی و از آن دست کتاب‌هایی است که باید علاقه خاصی به خواندنش داشته باشید، چراکه این کتاب نسبتاً طولانی و پرحادثه است؛ اما جنگ و صلح را باید آن کتاب‌هایی دانست که واقعاً ارزش خواندن دارد پس شهرت این کتاب در گستره دنیا و ترجمه‌اش به زبان‌های مختلف خیلی هم بی‌دلیل نیست.

نظر مقام معظم رهبری در مورد کتاب جنگ و صلح:

 شما به آثار داستانی‌ای که وجود دارد، اگر نگاه کنید، شیرین‌ترین و هنرمندانه‌ترین نوشته‌های هنری و رمان‌های بزرگ مربوط به بخش‌هایی است که ملتی دارد کار بزرگی از این قبیل انجام می‌دهد. «جنگ و صلح» تولستوی مربوط به مقاومت عجیب مردم روسیه است در مقابل حملهٔ ناپلئون و حرکت عظیمی که مردم مسکو انجام دادند برای ناکام کردن ناپلئون. تولستوی کتاب‌های دیگری هم دارد، اما به نظر من این کتاب برجستگی‌اش به خاطر این است که کاملاً بر محور روح دفاع مردم روسیه است. (1384/06/31) در همهٔ آثار داستانی گذشتهٔ ما، یک اثر مثل «بینوایان» ویکتور هوگو، یا مثل «جنگ و صلح» تولستوی پیدا نمی‌کنید. این آثار، مثل کاخ‌های بسیار پرشکوه و باعظمتی است که نظیرشان وجود ندارد. قرن نوزدهم، خیلی نویسنده دارد. شما ببینید روسیه چقدر نویسنده دارد؛ فرانسه چقدر نویسنده دارد! باید گشت و عواملش را پیدا کرد که علت چیست که قرن نوزدهم، ازلحاظ داستان‌نویسی، یک قرن فوق‌العاده است؟ بیانات در دیدار اعضای «دفتر ادبیات و هنر مقاومت» حوزهٔ هنری سازمان تبلیغات اسلامی - 1371/04/22