در کتاب حاضر، مرتضی حنّانه (1368 ـ 1301)، محقق بزرگ موسیقی و آهنگساز برجستۀ موسیقی ایران کوشیده است تا آنچه که از موسیقی ایرانی در دسترس است گرفته شود و با کمک معانی و مفاهیم لغات و اصطلاحات متداول، به چگونگی این موسیقی پی برده شود. در واقع هدف حنّانه در این کتاب عبارت است از دست یافتن به یک رشته ارتباط منطقی و به خصوص «نظری» بین اجزای مختلفِ موسیقیِ (کمی پریشانِ) ایرانِ امروز؛ و در این راه کوشیده است که چنانچه تشریح نکته ای دشوار باشد، در حدّ امکان، تا آنجا که به گُنگی و ابهام کشیده نشود، مطالب به زبان ساده بیان شود. بخش های کتاب عبارت اند از: تفحّص و تعمقی بر آنچه که تا امروز از موسیقی ایران به جای مانده است، اصطلاحات متداول و متروک در موسیقی ایران، دستگاه های موسیقی ایران، ارتباط دستگاه شور با چهار مقام منتسب به آن، گوشه های موسیقی ایرانی، ارتباط بین دستگاه ها، گام کنونی موسیقی ایران، کوششی در جست وجوی گام راست، تار ساز ملیّ ایران امروز، سیر تاریخی گام شور، تئوری موسیقی یونان، تئوری موسیقی قرون وسطای رُم، کوششی در جست وجوی دوبل گام موسیقی مشرق زمین، و دستگاه همایون و مقام اصفهان.