بصیرت و استقامت : بیانات مقام معظم رهبری پیرامون بصیرت و استقامت با ضمیمه فتنه

کتاب بصیرت و استقامت : بیانات مقام معظم رهبری پیرامون بصیرت و استقامت با ضمیمه فتنه این کتاب برگرفته از مجموعه بیانات مقام معظم رهبری پیرامون دو موضوع کلیدی «بصیرت و استقامت» می‌باشد که از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون جمع‌آوری شده است. اکثر مطالبی که از معظم‌له جمع‌آوری شده است بیاناتی است که ایشان در خطبه‌های نمازجمعه یا مراسم‌های سالگرد رحلت حضرت امام(ره) ایراد فرموده‌اند. هم‌چنین در این کتاب ضمیمه‌ای تحت عنوان «فتنه» قرار دارد که به توصیف شرایط فتنه می‌پردازد. در ابتدای کتاب مقدمه‌ای با موضوع خردمندان و اولی‌الالباب آمده و پس از توضیح پیرامون این طبقه، وجود خرد را مقدمه‌ای برای ایمانی آگاهانه و از روی بصیرت ذکر می‌کنند و چنین ایمانی را مطلوب اسلام می‌دانند؛ ایمانی از روی بینش، درک، شعور و آگاهی کامل. پس از مقدمه قسمتی از خطبة 173 امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) که در جنگ صفین فرموده‌اند و مقام معظم رهبری بسیار روی آن تأکید داشته و دارند آورده شده؛ «وَ قد فُتح بابُ الحَربِ بینکم و بینَ أهلِ القِبلهِ وَ لا یَحْمِل هذَا الْعِلْمَ اِلاَّ اَهْلِ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ» در ادامه کتاب به دو فصل بصیرت و استقامت و یک ضمیمة فتنه با بخش‌های ذیل تقسیم می‌گردد: بصیرت: توضیحاتی پیرامون بصیرت، نکاتی از تاریخ اسلام، راه حصول بصیرت، نکات، چند توصیه. استقامت: توضیحاتی پیرامون استقامت، حفظ صراط مستقیم، الگوی استقامت، استقامت حسینی و استقامت خمینی، آفات استقامت، یک مثال تاریخی و چند نکته، استنتاج. فتنه: توضیحاتی پیرامون فتنه، فتنة جمل و فتنة خوارج، فتنة عظما. از نکات قابل استفادة کتاب بخش‌های تاریخی است که در آن آمده و علاوه بر عظمت وقایع مربوط به صدر اسلام با شیوایی که در بیان مقام معظم رهبری نهفته می‌باشد؛ مطلب بسیار دل‌نشین شده است. سعی بر این بوده تمام مهمّات دوران حکومت امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) به نحوی در کل کتاب منعکس شود. در فصل بصیرت، بخش کاربردی «راه حصول بصیرت» از بیانات معظم‌له احصا شده است. ایشان گذشتن از منیّت و مادیات را برای رسیدن به بصیرت و باز شدن دریچة دل، اساسی می‌دانند و پیرامون آن نکاتی ذکر می‌فرمایند. در هر دو فصل نکاتی را که اهمیت بالایی دارند و لابه‌لای منویات مقام معظم رهبری آمده طوری که نمی‌شد در بین فصول آورده شود به صورت نکته از ابتدای صفحه آورده شده که نگاه پشت سر آن، استفاده از تمام مطالبی است که ایشان می‌فرمایند. در فصل استقامت پس از توضیحات پیرامون استقامت و شرح آیات ریشه‌ای مربوط به این واژه بخش محتوایی «حفظ صراط مستقیم» آورده شده که در خلال آن تفسیر اجمالی سورة مبارکة حمد با هدف بیان اهمیت ماندن در صراط مستقیم نیز آمده است. بخش «الگوی استقامت» مربوط به زندگانی پیغمبر اسلام و مجاهدت‌ها و استقامت‌های ایشان می‌باشد. از جذاب‌ترین قسمت‌های کتاب، مقایسة زیبا و ماندگاری است که مقام معظم رهبری میان زندگی سیاسی امام حسین(علیه‌السلام) و امام خمینی(ره) انجام داده‌اند. در چند سخنرانی ایشان این مقایسه انجام شده است که سعی شده با یکدیگر تقاطع داده شده و در یک سیر مشخص نقل شوند. بخش «آفات استقامت» با تکیه بر مفاهیم مسائل مشتبه، نسیان نفس و زیغ، موانعی که سر راه استقامت انسان در مسیر حق ایجاد می‌شود، واکاوی شده است. در ابتدای ضمیمة فتنه توضیحاتی منقطع پیرامون این واژه به دنبال یکدیگر آمده است تا مفهوم فتنه جای خود را در ذهن باز کند و در ادامه به فتنه‌های بزرگ دوران حکومت امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) اشاره شده، تعبیر ایشان از دوران حضرت این است که: فتنه مانند پاره‌های شبِ تاریک سایه انداخته بود. از نگاه نافذ مقام معظم رهبری مهم‌ترین و خطرناک‌ترین فتنه دوران حکومت امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فتنة خوارج بوده است. در این بخش جریان خوارج به طور بسیار دقیقی شناسایی و شناسانده می‌شوند؛ از بخش‌های قابل استفاده کتاب این بخش تاریخی می‌باشد. آخرین فصل کتاب به مطلبی به ظاهر حاشیه‌ای مربوط است که به لحاظ نوع نگاه معظم‌له و نو بودن مطلب برای تنظیم‌کنندگان کتاب، برای حذف آن حجتی نبود؛ لذا با دقت در این بخش مطالب حائز اهمیتی در سیر نظام خلقت دستگیر خواننده خواهد شد. بخش «فتنة عظما» به فلسفة بعثت پیغمبران می‌پردازد و معانی مختلف فتنه در قرآن بررسی می‌شود. ایشان در اثنای این بخش با شرح خطبة دوم نهج‌البلاغه، فتنة عظما را فتنة ناشی از جاهلیت بشر ذکر می‌فرمایند و با تشابه‌سازی دوران کنونی، فتنة اساسی امروز بشر را فتنة تمدن مبتنی بر مادیات ذکر می‌فرمایند؛ که لازم است نسل آگاه کنونی با همان هدف پیغمبران به رفع این فتنه همت بگمارد. تمام مطالبی که در این کتاب صدوپنجاه صفحه‌ای آورده شده از بیانات معظم‌له می‌باشد و در پایان کتاب جهت سهولت دسترسی مجدد به مطلب مورد نظر، فهرست تفصیلی با آدرس شماره پاراگراف و شماره صفحه درج شده است. این کتاب به مناسبت اولین سال‌گرد نمازجمعة ماندگار 88/3/29، توسط مؤسسة جهادی منتشر شده است.