انعکاس گسترده اخبار سرکوب نهضت میهن‌پرستان ارسبارانی در ارگان رسمی فرقه دموکرات نشان از اهمیت این خیزش داشت. با ناتوانی فداییان فرقه سرکوبی این قیام، نیروهای دوره‌دیده ارتش سرخ مأمور قلع‌وقمع میهن‌پرستان ارسباران شدند و بعد از چند نبرد خونین و سخت سرانجام سران نهضت به علت اتمام مهمات و سرمازدگی دستگیر و پس از انتقال به تبریز با تبلیغات گسترده محاکمه و در تاریخ هفتم اسفند 1324 به فیض شهادت نائل می‌شوند. کتاب حاضر با نگاهی به نقش ایل محمدخانی در تحولات تاریخی ایران و حضور این ایل در جنگ‌های روسیه علیه ایران، فتح هرات تلاش دارد روایتی نو از نهضتی که علیه سلطه بیگانه در آذبایجان شکل گرفت ارائه دهد.

درباره کتاب نهضت میهن‌پرستان ارسباران

کتاب نهضت میهن‌پرستان ارسباران به عمده تحولات تاریخی و سیاسی دوران معاصر در منطقه ارسباران می‌پردازد. کتاب به جنگ‌های اول و دوم ایران و روس، مجاهدت‌های مجاهدان ارسبارانی در ستاد فرماندهی عباس میرزا در خداآفرین، مجاهدت‌های مرزی حاج صف قلی خان محمدخانی و دریافت نشان سرتیپی از مظفرالدین‌شاه، جنگ جهانی دوم و آثار حملات روس‌ها در ارسباران، اقدامات و فعالیت‌های فرهنگی و وام فریبی دولت روسیه در قالب شاعر، نویسنده در ارسباران، مجاهدت‌های مرزی شهیدان رضا قلی خان محمدخانی، عالیشان محمدخانی، طالب قره‌باغی، عبدالله قره‌باغی، موسی خان معروف به همای، عبدالله خان محمدخانی، میرصمدخان احمدی، میرحسن خان احمدی، علی‌عباس خمارلو، امامعلی خمارلو و... علیه قوای رتش سرخ و فرقه دموکرات آذربایجان، انعکاس گسترده مجاهدت‌های مرزی مجاهدان در روزنامه‌های آذربایجان و آزاد نشان از اهمیت قیام نهضت میهن‌پرستان ارسباران دارد، اسنادی هست که برای اولین‌بار در این کتاب فرصت انتشاریافته است که اوج اهمیت کتاب را نشان می‌دهد. در ضمائم کتاب فهرست و زندگینامه شهدای آذربایجان علیه فرقه دموکرات که در سال 1327 توسط وزارت جنگ تحت عنوان «شرح‌حال شهدای نظامی و غیرنظامی لشکر 3 آذربایجان» که برای اولین‌بار در این کتاب انتشار می‌یابد.