کلیات نظامی گنجوی

کلیات نظامی گنجوی دیوان خمسه نظامی در واقع عبارت از شش دفتر است که چون «شرف نامه» و «اقبال نامه» هر دو شامل داستان اسکندر مقدونی است و این دو منظومه را با هم اسکندرنامه نیز گفته اند، مجموعه شش دفتر را «خمسه نظامی» نامیده اند. هر یک از شش دفتر او، بنا به درخواست یکی از فرمانروایان زمان به رشته نظم درآمده است مخزن الاسرار به نام ملک فخرالدین بهرام شاه پادشاه ارزن جان به سال 552 پایان یافته است خسرو و شیرین بهنام ابوطالب طغرل ابن ارسلان پادشاه سلجوقی و اتابک شمس الدین ابوجعفر محمد ایلدگز ملقب به جهان پهلوان و برادر وی اتابک قزل ارسلان در حدود 573 آغاز و در 576 پایان یافته است لیلی و مجنون به خواهش ابوالمظفر شروان شاه که از نسل بهرام چوبین بوده است گفته شده و سرودن آن فقط چهار ماه به طول انجامیده و در 585 هجری پایان پذیرفته است .هفت پیکر که آن را «هفت گنبد» و «بهرام نامه» نیز نامیده اند، به نام سلطان علاءالدین کرپارسلان در حدود 593 هجری انجام یافته است . شرفنامه را به خواهش اتابک اعظم ملک نصرالدین ابوبکر سلجوقی فرزند اتابک محمد جهان پهلوان سروده ولی تاریخ آغاز و انجام آن معلوم نیست اما از قرار پس از 593 هجری به نظم درآمده است. اقبال نامه یا خردنامه به نام ملک عزالدین محمود بن ارسلان سلجوقی پادشه موصل است. نظامی اقبالنامه را در سال 599 هجری توسط یگانه فرزندش محمد نزد ملک عزالدین فرستاده است.