کتاب از سری سخنرانی ها - فوز سالک علی صفایی حایری (1378 – 1330) اندیشمند فرهیخته، عارف شیدا و نویسنده و شاعر بیآرام، در شهر قم به دنیا آمد و دورهی کودکی و نوجوانی را در این شهر سپری نمود. پس از آشنایی با ادبیات کودکان در سطح مجلّههای کودک آن روزگار و دستیابی به ادبیات نوجوان در سطحی گستردهتر، در چهارده سالگی به تاریخ ادبیات ایران و ادبیات معاصر جهان روی آورد و با شاهکارهای ادبی، در هر دوره آشنا شد. آشنایی با آثار و اندیشههای فرانتس کافکا و صادق هدایت و تحلیلهای پوچگرای غربی و آمریکای لاتینی و طرحهای اگزیستانسیالیسمی و مارکسیسمی، رهآورد مطالعات گستردهاش در آغاز نوجوانی بود. همزمان، به تحصیل و تلمّذ ادبیات عرب، معارف و فقه اسلامی، نزد پدر فرزانه و دانشمندش همت گمارد. در هیجده سالگی، نخستین کتابش را با عنوان «مسؤولیت و سازندگی» به نگارش درآورد؛ که به واقع، شالوده و ساختار تفکّرش، بر این پایه استوار گشت. صفایی با نبوغ سرشاری که از پدرانش به میراث میبرد – پدر و پدربزرگش، هر دو از عالمان برجستهی دینی بودند – در عنفوان جوانی به درجهی اجتهاد در فقه نایل آمد. او به قرآن و نهجالبلاغه، عاشقانه انس میورزید و مبانی و روشهای تربیت و سازندگی را، در این سرچشمهها میکاوید. بیش از سی اثر مکتوبی که از او در زمینههای دینی، تربیتی، نقد و شعر بر جای مانده، از گستردگی و عمق مطالعات و تتبّعاتش حکایت میکند. غالب کتابهایش با نام «عین. صاد» منتشر میشد؛ که مخفّفی از نام و نام خانوادگیاش بود و هم، به معنای«چشم جلوگیر»! کتاب “فوز سالک، سیری در سلوک انسان” که برگردان سخنرانی های “استاد علی صفایی حائری” در شب های ماه مبارک رمضان سال 1368 هجری شمسی در موضوع سلوک است، به تازگی و توسط انتشارات لیله القدر وارد بازار کتاب شده است. در مقدمه کتاب و از زبان خود استاد صفایی لزوم پرداختن به موضوع سلوک اینگونه عنوان شده است: “اهدافی که می توانیم برای سلوک در نظر بگیریم، در عبودیت، رضا و در لهف به وجود الله خلاصه می شود. یعنی همان بیان امام علی (ع) در مسجد کوفه (فزت و رب الکعبه) و کلام اباعبدالله در صحرای نینوا (رضا به قضای حضرت) که به ما یاد می دهد حساب دیگری در کار است و نشان می دهد که فوز قطعی در جای دیگری است. نکته دوم به مناسبت آیه « ما سَلَکَکُم فی سَقَر- مدَثَر، 42» است که سلوک ما در سقر است. سلوک ما در قطعه ای از عذاب حق بوده است. یعنی هرکس عذابی دارد که بعدا به آن مبتلا خواهد شد. هرکس در دنیا به سمت چیزی یا جایی در حرکت و سالک است؛ حال، آیا نباید پرسید که این انسان به چه سمت و سویی در حرکت است؟! اهدافش کدام است؟! مناسبت دیگر، این است که ما سالک بالاضطرار هستیم. پس باید بنشینیم و جمع بندی کنیم. ببینیم مرکب ها و مراحل این سلوک چیست؟ چه حالت هایی در این مراحل بر ما می گذرد؟ «احسن الحال» ما در این مراحل کدام است؟ مساله بعدی هم این است که امروز اصولا قانون رنج ها و دنیا، انسان را به خودش پناهنده می کند و در این پناهندگی و درون گرایی، بحران های عرفان ها شکل می گیرد. و اگر در این مقاطع، تذکرها و یادآوری ها نباشد، انحطاط ها، استقرارها و قرارها زیاد می شود. این جاست که باید بی قراری ها را در وجودها ریخت و راهشان انداخت. همین مرا به این فکر انداخت تا ببینیم مولا با این قاطعیت و جازمیت به چه چیزی رسیده اند؟ و با چه مرکبی رسیده اند؟ و چه مراحلی را در پیش رو داشته و چه حالت های را در این مراحل گذرانده اند؟ این بود که مباحثی راجع به اهداف سلوک، مرکب های سلوک، مراحل سلوک و حالات سالک به نظرم آمد، که این اهداف توضیح داده خواهد شد و اشاره می کنم که آن مرکبی که سالک را راه می برد، خلوت و تمرکز و ریاضت نیست.” عناوین مورد بحث در این کتاب شامل: ضرورت سلوک، اهداف سلوک، ابزار و مرکب های سلوک، مراحل سلوک و حالات سالک، رضا، جمع بندی از خویش برنامه ریزی برای آینده، سلوک سالم و حیات طیبه است. کلام استاد صفایی و اندیشه و قلم او که برگرفته از روح بلند و آسمانی او است خواننده را مجذوب خود می کند و عطش عرفانی روح آدمی را سیراب می نماید.