کتاب چون کبوتر ساده چون مار هوشیار نه هر که چهره برافروخت دلبری داند/ نه هر که سر بتراشد قلندری داند آورده و معلوم نیست آیا با آوردن این بیت که به صورت امثال سایره درآمده قصد داشته است مفاخره کرده و شعر خود را بالاتر از شعر دیگران بداند یا غرض دیگری داشته. کتاب 41 قطعه شعر نو (نیمایی)‌ و 96 صفحه شعر قدمایی را شامل می‌شود. زبان معصومه افراشی در این مجموعه شعر که احتمالا نخستین مجموعه شعر اوست، زبانی ساده مبتنی بر گزینش واژگانی متداول و آشنا برای مردم و مخاطبان است. او شاعری (یا شاعره‌ای)‌ رمانتیک و به اصطلاح حساس و عاشق‌پیشه است و حقایق زندگی و فلسفه روابط اجتماعی انسان‌ها را در قالب سروده‌هایی نه کوتاه و نه بلند مطرح می‌نماید. وجه تسمیه کتاب در این برش کوتاه از شعر «زن استثنایی» مشخص شده: با تمام زن‌هایی که می‌شناسی تفاوت دارم ‌/‌ چون مار هوشیار و چون کبوتر ساده‌ام ‌/‌ نمی‌توانی دستم را بخوانی ‌/‌ و دیرسالیست تاریخ ‌/‌ خطوط دست‌هایم را پاک کرده است.