مسئله حجاب در جمهوری اسلامی ایران

کتاب مسئله حجاب در جمهوری اسلامی ایران نوشته دکتر علی غلامی، اثری میان‌رشته‌ای و تحلیلی است که به بررسی مسئله حجاب از منظر حقوقی و جامعه‌شناختی در ایران می‌پردازد. محتوای کتاب: کتاب در پنج فصل تنظیم شده است. فصل اول به توضیح مفردات موضوع، واژگان کلیدی، جایگاه حجاب در ادیان الهی، آیین‌های بشری و ملل مختلف از دوران باستان تا امروز و مبانی و ضرورت‌های حجاب اختصاص دارد. فصل دوم به بررسی علل بدحجابی در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی می‌پردازد. فصل سوم راهکارهایی برای حل مشکل بدحجابی ارائه می‌دهد. فصل چهارم درباره چرایی و چگونگی ورود حکومت اسلامی به مسئله پوشش و حجاب بحث می‌کند. فصل آخر به بررسی شبهات و نقدهای موجود پیرامون حجاب پاسخ می‌دهد. پاسخ به پرسش‌هایی درباره اجباری یا اختیاری بودن حجاب با توجه به اصول دین اسلام، علم جامعه‌شناسی و حقوق است. این کتاب تلاش می‌کند مسئله حجاب را به صورت ریشه‌ای و جامع بررسی کند و راهکارهای عملی ارائه دهد.  به طور خلاصه، این کتاب یک مرجع علمی و تحلیلی است که ابعاد حقوقی، اجتماعی و دینی حجاب در جمهوری اسلامی ایران را به صورت دقیق و مستند بررسی می‌کند و برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر این موضوع هستند، توصیه می‌شود.

درباره کتاب مسئله حجاب در جمهوری اسلامی ایران 

در فصل اول، مؤلف پس از تبیین مفردات موضوع و واژگان کلیدی، جایگاه حجاب را در ادیان الهی، آیین‌های بشری و جوامع کهن تا معاصر بررسی می‌کند. با نگاهی مقایسه‌ای، ریشه‌های دینی و تاریخی حکم پوشش در متون اسلامی واکاوی شده و تحول نگرش جامعه مسلمان ایران به حجاب، پیش و پس از پیروزی انقلاب، به اختصار تشریح می‌گردد. این فصل، مقدمه‌ای است برای درک تفاوت دیدگاه‌های فقها درباره الزامی یا اختیاری بودن حجاب و ضرورت توجه به زمینه‌های فرهنگی و تاریخی حکم پوشش. فصل دوم به علل «بد‌حجابی» در سه حوزه فردی، خانوادگی و اجتماعی می‌پردازد. دکتر غلامی در هر یک از این ساحت‌ها، ابتدا شناخت گرایش‌ها و رفتارها را تبیین کرده و سپس عوامل مؤثر—از کم‌آگاهی دینی و ضعف ریشه‌های خانوادگی تا تأثیر رسانه و فقر ساختاری—را تحلیل می‌کند. خواننده در این بخش با طیف گسترده‌ای از انگیزه‌ها و موانع فرهنگی آشنا می‌شود. در فصل سوم، متناظر با علل شناسایی‌شده، راهکارهای پیشنهادی برای رفع مشکل بدحجابی ارائه شده است. در سه ساحت فردی، خانوادگی و اجتماعی، مجموعه‌ای از پیشنهادهای آموزشی، سیاست‌گذاری و برنامه‌های فرهنگی معرفی می‌شوند که با لحاظ نقش نهادهای رسمی و غیررسمی و استفاده از ظرفیت رسانه‌های نوین، قابلیت اجرا و تأثیرگذاری بالاتری دارند. فصل چهارم مروری است بر روند قانون‌گذاری حجاب در جمهوری اسلامی؛ از مراحل تصویب قوانین و آیین‌نامه‌ها تا عملکرد نهادهای حاکمیتی و دستگاه‌های نظارتی. نویسنده نقدهایی را که درباره شفافیت فرایند قانونگذاری و تناسب مقررات با واقعیات اجتماعی مطرح است، طرح و با دلایل مستدل پاسخ می‌دهد. در فصل پنجم یا همان فصل پایانی، شب‌هات متداول درباره حجاب نظیر نسبت آن با آزادی فردی، عمومی یا خصوصی بودن امر حجاب، و تأثیر پوشش بر مشارکت اجتماعی و امنیت روانی زنان پاسخ داده می‌شود. پاسخ‌ها به‌گونه‌ای تدوین شده که مخاطب با حداقل پیش‌زمینه، بتواند استدلال‌ها را دنبال کند و برداشت متعادلی از بحث به دست آورد.

خواندن کتاب مسئله حجاب در جمهوری اسلامی ایران را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

دانشجویان رشته‌های حقوق، جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و مطالعات جنسیت که می‌خواهند ابعاد حقوقی، اجتماعی و فرهنگی حجاب را به صورت علمی و مستند بررسی کنند. پژوهشگران حوزه دین، فرهنگ و مطالعات میان‌رشته‌ای که به دنبال درک عمیق‌تر و همه‌جانبه از مسئله حجاب در ایران معاصر هستند. فعالان و مسئولان فرهنگی که می‌خواهند با استدلال‌های مستدل و مستند به موضوع حجاب بپردازند و راهکارهای مقابله با بدحجابی را بشناسند. طلاب و علاقه‌مندان به مسائل دینی و اجتماعی که می‌خواهند با مبانی فقهی، تاریخی و جامعه‌شناختی حجاب آشنا شوند و پاسخ شبهات رایج درباره آن را بیابند. کسانی که به دنبال منبعی جامع، تحلیلی و مستدل برای گفت‌وگوی سازنده پیرامون مسئله حجاب در جمهوری اسلامی ایران هستند. این کتاب با نگاهی میان‌رشته‌ای و تحلیلی، علاوه بر بررسی مبانی دینی، به علل بدحجابی و راهکارهای مقابله با آن می‌پردازد و همچنین ورود حکومت به مسئله حجاب را از منظر حقوقی و اجتماعی واکاوی می‌کند. فصل پایانی کتاب به پاسخگویی به شبهات متداول درباره حجاب اختصاص دارد که برای فهم بهتر و متعادل‌تر این موضوع بسیار مفید است.

در بخشی از کتاب مسئله حجاب در جمهوری اسلامی ایران می‌خوانیم

در کنار برنامه‌های فرهنگی و تبلیغی ایجاد‌کننده شناخت عقلانی و منطقی از حجاب یکی از عواملی که می‌تواند حساسیت زیادی نسبت به این موضوع ایجاد و زنان و دختران را به سمت و سوی آن رهنمون گردد. موفقیت رهبران دینی و مذهبی در آرمان‌سازی برای نسل جوان خصوصاً زنان و دختران است. این اتفاق در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی روی داد و سبب اقبال جمع کثیری از زنان به حجاب گردید و تا اواخر دوران دفاع مقدس نیز همین آرمان‌ها باعث جدیت زنان جامعه در حفظ حجاب خویش به عنوان عامل حفظ خون شهدا گردید و بسیاری از زنان که قبل از پیروزی انقلاب حجابشان در حد پوشش شرعی نبود نیز در همین حال و فضا، حجاب کامل و پوشش شرعی را رعایت می‌نمودند.