کتاب «علی علیه السلام» اثر علی شریعتی مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها و نوشته‌های این متفکر و جامعه‌شناس برجسته درباره امام علی (ع) است که به بررسی ابعاد مختلف شخصیت و زندگی او می‌پردازد. این کتاب برخلاف نگاه‌های سنتی که بیشتر بر جنبه‌های اسطوره‌ای و قدسی امام علی تأکید دارند، تلاش می‌کند تا جنبه‌های انسانی، تاریخی و اجتماعی او را در متن واقعیات تاریخی برجسته کند. شریعتی امام علی را نه فقط یک شخصیت تاریخی بلکه یک معجزه و معمای علمی در خلقت می‌داند که باید از زوایای مختلف، از جمله اعتقادی، تاریخی و جامعه‌شناسانه مورد بررسی قرار گیرد. کتاب شامل مدخل، 9 بخش اصلی و یک بخش ضمیمه است که در آن شریعتی به تبیین نقش امام علی در تاریخ اسلام، ویژگی‌های رهبری سیاسی و اجتماعی او، آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی‌اش و ارتباطش با مردم می‌پردازد. این اثر تلفیقی است از نگاه تاریخی، اجتماعی و فلسفی که شریعتی به امام علی دارد و بازتاب‌دهنده تلاش او برای بازشناسی تشیع حقیقی و انقلابی به عنوان نیرویی برای تحقق عدالت اجتماعی است. کتاب «علی علیه السلام» از مهم‌ترین آثار شریعتی به شمار می‌رود که به دلیل قلم قوی و نگاه نوینش، تأثیرگذار و مورد توجه بسیاری از خوانندگان و پژوهشگران است. این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ اسلام، فلسفه سیاسی، جامعه‌شناسی دین و مطالعات امام‌شناسی اثری ارزشمند و آموزنده است.

درباره کتاب «علی علیه السلام» 

در کتاب «علی علیه السلام» علی شریعتی، جنبه‌های انسانی و واقعی امام علی (ع) به‌طور ویژه برجسته شده‌اند که شامل: ابعاد انسانی و دو وجهی شخصیت: امام علی (ع) به عنوان انسانی کامل ولی با ابعاد روحی و روانی متنوع معرفی شده است؛ مردی که در نیمه شب از خشیت الهی غش می‌کرد و در روز شجاع‌ترین مرد میدان بود، حاکمی مهربان و در عین حال عدالت‌طلبی سخت‌گیر. روحیه عدالت‌خواهی و مبارزه با فساد: امام علی (ع) الگویی از حکمرانی اسلامی است که با تأکید بر عدالت و مبارزه با ظلم و فساد، تلاش کرد جامعه‌ای بر پایه برابری و انصاف بسازد. تعامل با مردم و ویژگی‌های اخلاقی: او در برخورد با مردم، معیار حق بود؛ کسانی که به حق گرایش داشتند جذب نور او می‌شدند و کسانی که در باطل بودند از او دور می‌ماندند. همچنین، مهربانی و شفقت او نسبت به یتیمان و مستضعفان از جنبه‌های برجسته انسانی‌اش است. نیایش‌ها و ابعاد روحی: نیایش‌های امام علی (ع) که از عمق قلب و روح او نشأت می‌گیرد، راهی مستقیم برای شناخت حساسیت‌ها و خلق و خوی اوست و نشان‌دهنده تفاوت‌های او با دیگر بزرگان مانند پیامبر اسلام (ص) است. شجاعت و رهبری سیاسی: امام علی (ع) نه تنها در عرصه اخلاق و معنویت بلکه در میدان‌های جنگ و سیاست نیز پیشتاز بود و نقش کلیدی در حوادث تاریخی صدر اسلام داشت. انسان کامل و تجسم اسلام حقیقی: او به عنوان مصداق انسان کامل معرفی شده که در هیچ جنبه اخلاقی و رفتاری دچار نقصان نبود و تجسم اسلام واقعی و معجزه‌ای شگفت در تاریخ است. این جنبه‌ها نشان می‌دهد که شریعتی در کتاب خود امام علی (ع) را نه صرفاً یک شخصیت اسطوره‌ای بلکه انسانی واقعی، با ویژگی‌های متنوع و پیچیده معرفی کرده که همزمان عدالت‌طلب، مهربان، شجاع و معنوی بوده است.

خواندن کتاب «علی علیه السلام» را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

علاقه‌مندان به شناخت عمیق و جامع شخصیت امام علی (ع) فراتر از نگاه‌های اسطوره‌ای و قدسی، به ویژه کسانی که می‌خواهند ابعاد انسانی، تاریخی و اجتماعی او را بشناسند. پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به تاریخ اسلام، فلسفه سیاسی و جامعه‌شناسی دین که به تحلیل نوین و جامعه‌شناسانه شخصیت امام علی علاقه‌مندند. کسانی که به دنبال درک نقش امام علی (ع) به عنوان نماد عدالت‌خواهی، آزادی‌طلبی و رهبری اجتماعی در تاریخ اسلام هستند. مخاطبانی که می‌خواهند با نثری فاخر، سحرآمیز و پرشور عاشقانه نسبت به امام علی آشنا شوند و تأثیر عمیق اندیشه‌های شریعتی را در بازشناسی تشیع انقلابی تجربه کنند. افرادی که به دنبال متنی هستند که نه تنها شخصیت امام علی را معرفی کند بلکه به نقش او در بیدارسازی اجتماعی و مقابله با استبداد و استکبار بپردازد. خوانندگانی که می‌خواهند با نگاه نقادانه و معرفت‌بخش شریعتی نسبت به محبت و شناخت امام علی آشنا شوند و تفاوت میان «علی‌پرستی» و «علی‌شناسی» را درک کنند. به طور کلی، این کتاب برای کسانی مناسب است که می‌خواهند امام علی (ع) را به عنوان انسانی کامل، عدالت‌طلب و الگوی رهبری اجتماعی بشناسند و از دیدگاه فلسفی و جامعه‌شناسانه به شخصیت او نگاه کنند.