تاریخ فشرده ترکیه

این‌کتاب مرورگر تاریخ ترکیه از قرن یازدهم میلادی تا امروز است و نکته مهم درباره کار نورمن استون در تاریخ‌نگاری ترکیه این است که از جمله مورخانی است که از کاربرد واژه نسل‌کشی درباره کشتار مردم ارمنستان توسط ترکان عثمانی پرهیز می‌کرد.  ستون می‌گوید نخستین اشاره‌ی مکتوب به ترک‌ها واژه‌ چینی تیو ـ کیو مربوط به قرن دوم پیش از میلاد مسیح است که در منابع چینی قرن ششم میلادی هم به چشم می‌خورد. این واژه به قبایل جنگجوی کوچ‌نشینی اطلاق می‌شود که می‌کوشیدند به تمدن‌های برتر یورش برند: واژه‌ «ترک» نام قبیله‌ برتر بود، و معنایش «مرد قوی» است. این کوچ‌نشینان که نَسَبشان به مغول‌ها و شاید به هون‌ها هم می‌رسید، در پهن‌دشت‌های آسیای مرکزی پراکنده شدند و برای چینی‌ها دردسرهای زیادی درست کردند. در قرن‌های دوازدهم و سیزدهم مارکو پولو ترکستان چین را «ترکیه‌ی بزرگ» می‌نامید و نام مکان‌ها هم آشکارا از ترکی گرفته شده‌اند.

درباره ی کتاب تاریخ فشرده ترکیه

ترک‌های اولیه از منطقه‌ی آلتایی در آسیای مرکزی، در مرز غربی مغولستان امروزی، آمده بودند و حتی شاید با آلاسکا در آن سوی تنگه‌ها ارتباط دوری داشتند (واژه‌ی اسکیموها برای «خرس» همان واژه‌ی ترکی «آیی» است.) نخستین اشاره‌ی مکتوب به آنان واژ‌ه‌ی چینی تیو ـ کیو مربوط به قرن دوم پیش از میلاد مسیح است، نامی که بعدها این‌جا و آن‌جا در منابع چینی قرن ششم میلادی به چشم می‌خورد. این واژه به قبایل جنگجوی کوچ‌نشینی اطلاق می‌شود که می‌کوشیدند به تمدن‌های برتر یورش برند: واژه‌ی «ترک» نام قبیله‌ی برتر بود، و معنایش «مرد قوی» است. این کوچ‌نشینان که نَسَبشان به مغول‌ها و شاید به هون‌ها هم می‌رسید، در پهن‌دشت‌های آسیای مرکزی پراکنده شدند و برای چینی‌ها دردسرهای زیادی درست کردند. در قرن‌های دوازدهم و سیزدهم مارکو پولو ترکستان چین را «ترکیه‌ی بزرگ» می‌نامید و نام مکان‌ها هم آشکارا از ترکی گرفته شده‌اند...

خواندن کتاب تاریخ فشرده ترکیه را به چه کسانی توصیه می کنیم

خواندن این کتاب لذتی مدام می‌بخشد... هر کتابی که درباره‌ی تاریخ ترکیه خوانده باشید،‌ هیچ‌کدام به اندازه‌ی «تاریخ فشرده‌ی ترکیه» صریح، چالش‌گر و مستحکم  نیست.   

در بخشی از کتاب تاریخ فشرده ترکیه می خوانیم

سلطان در تمام سال‌های شورش یونانیان، در سال‌های جنگ با روسیه، و بحران اولیه با مصر منتظر مانده بود. او برای تربیت «ارتش نوین» به زمان نیاز داشت و حتی می‌خواست جان‌نثارانی را که مایل به تغییر رفتار خود بودند دوباره به کار بگیرد. جمعیت قسطنطنیه و به‌ویژه اعضای اتحادیه‌های صنفی، که از باجگیری‌های جان‌نثاران بیزار بودند، باید با او همراه می‌شدند. او همچنین باید بخشی از «علما» را که با جان‌نثاران همراه نبودند (و عملا خدمات اجتماعی ارائه می‌دادن) به‌سوی خود جلب می‌کرد. موضوع یک بعد مذهبی هم داشت. روحانیان سنی از طریقت بکتاشیه خوششان نمی‌آمد، چرا که رویکردی مسامحه‌آمیز به دستورات شرعی (و همچنین تصاحب درآمدهای مذهبی) داشت، و اکنون جان‌نثاران به لحاظ مذهبی رو به سوی بکتاشیه آورده بودند. در این‌احوال این به اصطلاح سربازان هنوز نقش طفیلی را ایفا می‌کردند، و صورتحساب دستمزد آن‌ها _ گاه سالانه 120000 _ با پول حکومت تضمین می‌شد و حتی گاه آن را به یک تاجر ارمنی با تخفیف می‌فروختند.