کتاب درباره گراماتولوژی اثر ژاک دریدا، فیلسوف برجسته فرانسوی، در سال 1967 منتشر شد و به عنوان یکی از متون بنیادین فلسفه معاصر شناخته می‌شود. این کتاب، که آغازگر ایده «ساختارشکنی» است، به بازخوانی مفاهیم زبان، نوشتار و گفتار در سنت فلسفه غرب می‌پردازد. دریدا با نقد بنیادهای فلسفی زبان‌شناسی و نشانه‌شناسی، نظریه‌های متفکرانی چون روسو، هایدگر، هوسرل، یاکوبسون، و دیگران را مورد تحلیل قرار می‌دهد و مفهومی جدید از نوشتار ارائه می‌کند که آن را مستقل از گفتار می‌داند.

درباره کتاب درباره گراماتولوژی

درباره گراماتولوژی به بررسی این فرضیه می‌پردازد که در سنت فلسفه غرب، گفتار به‌عنوان وسیله‌ای اصلی برای انتقال معنا و حقیقت، نسبت به نوشتار ارجحیت داده شده است. دریدا این ارجحیت را «آوای‌محوری» (Phonocentrism) می‌نامد و معتقد است که این نگرش، نوشتار را به عنوان ابزاری ثانویه و مشتق‌شده از گفتار تلقی می‌کند. او نشان می‌دهد که چنین تصوری، منجر به ایجاد تناقض‌ها و شکاف‌هایی در مفاهیم زبانی شده است.
دریدا آثار فیلسوفانی چون ژان ژاک روسو، هایدگر، و هوسرل را «واسازی» می‌کند، به این معنا که به بررسی تناقض‌های درونی نوشته‌های آنان می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه نظام‌های فکری آنان بر فرضیات ناپایدار استوار هستند. او معتقد است که نوشتار نه تنها مستقل از گفتار است، بلکه در بسیاری موارد به شکلی بنیادین بر ساختارهای معنایی تأثیر می‌گذارد.
دریدا همچنین خواستار علم جدیدی به نام «گراماتولوژی» می‌شود؛ دانشی که هدف آن بررسی رابطه میان نوشتار، زبان و معنا، بدون ارجاع به ارجحیت گفتار باشد. در طول کتاب، دریدا مفاهیمی چون دیفرانس (Différance) و ردپای نوشتاری (Trace) را مطرح می‌کند که به‌طور بنیادین فلسفه زبان را دگرگون کردند و در آثار بعدی او نیز جایگاه کلیدی دارند.

خواندن کتاب درباره گراماتولوژی را به چه کسانی توصیه می‌کنیم

کتاب درباره گراماتولوژی مناسب دانشجویان و پژوهشگران فلسفه، زبان‌شناسی، نشانه‌شناسی، و مطالعات فرهنگی است. همچنین برای افرادی که علاقه‌مند به نقد ادبی و نظریه‌های پسا‌ساختارگرایانه هستند، این اثر منبعی غنی و چالش‌برانگیز به شمار می‌آید. با این حال، خوانش این کتاب به دلیل سبک پیچیده و مباحث عمیق آن نیازمند پیش‌زمینه‌ای در مبانی فلسفی است.