تاریخ و ادبیات ایران - ابن سینا

کتاب «ابن سینا به تاریخ و ادبیات ایران (عصر غزنوی)» تألیف محمد دهقانی، فرصتی نادر برای آشنایی عمیق‌تر با زندگی و اندیشه‌های ابن سینا، یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان و فیلسوفان جهان اسلام و ایران است. این کتاب به بررسی تاریخی و فرهنگی دوران غزنویان می‌پردازد و نقش برجسته ابن سینا را در این دوره پر تلاطم تاریخ ایران، چه از لحاظ علمی و چه از منظر ادبیات و سیاست، بازگو می‌کند. ابن سینا که عمر کوتاهی داشت، در بحبوحه سفرها، نزاع‌های سیاسی و فراز و نشیب‌های اجتماعی، آثار خود را خلق کرد؛ آثاری که پس از مرگ او، به ویژه در اروپا، مکتبی به نام مکتب ابن سینا به وجود آوردند و تفکراتش روی بسیاری از دانشمندان بزرگ قرون وسطی تأثیر عمیق گذاشت.

درباره کتاب «ابن سینا به تاریخ و ادبیات ایران (عصر غزنوی)»

این کتاب با تمرکز بر زندگی ابن سینا و زمینه‌های تاریخی، ادبی و علمی دوره غزنویان نوشته شده است. ابن سینا شخصیتی چندبعدی است؛ نابغه‌ای پُرنویس، فیلسوفی ژرف‌اندیش، طبیبی چیره‌دست و روشنفکری آگاه به مسائل سیاسی روزگار خود. در عین حال، این کتاب به بررسی تأثیر تحولات تاریخی عصر غزنوی و ارتباط آن با ادبیات و میراث فرهنگی ایران هم می‌پردازد. محمد دهقانی در این اثر، با بهره‌گیری از منابع معتبر تاریخی و ادبی، تصویری زنده و مستند از ابن سینا ارائه می‌دهد و ارتباطات فرهنگی شرق و غرب را به‌ویژه در پیوند با انتقال اندیشه‌های ابن سینا به اروپا تحلیل می‌کند. متن‌ها و بخش‌های انتخاب شده از آثار ابن سینا که در کتاب آمده، خواننده را به دنیای فلسفی و تفکری او می‌برد و نشانه‌هایی از تأملات عمیق و نگاه فلسفی او به جهان هستی را آشکار می‌کند. کتاب «ابن سینا به تاریخ و ادبیات ایران (عصر غزنوی)» یک نگاه مستند، عمیق و منسجم است که می‌تواند دریچه‌ای نو به شناخت یکی از بزرگترین چهره‌های علمی و فرهنگی ایران و جهان باز کند و رابطه تنگاتنگ فرهنگ ایرانی را با تاریخ و علم بیان نماید.
چرا باید این کتاب را خواند؟
خواندن این کتاب به شما کمک می‌کند: با یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های تاریخی و علمی ایران و جهان اسلام آشنا شوید و جایگاه او را در تاریخ علوم بشری درک کنید. تحولات تاریخی و سیاسی عصر غزنوی را بشناسید و رابطه آن را با توسعه فرهنگ و علم در ایران بررسی کنید. پیوندهای فرهنگی و فکری شرق و غرب را بصورت دقیق‌تر بفهمید، بخصوص اینکه چگونه اندیشه‌های ابن سینا در قرون وسطی اروپا را دگرگون ساخت. اهمیت ادبیات و تاریخ ایران را در شکل‌گیری هویت ملی و فرهنگی کشور درک نموده و نقش شخصیت‌های فرهیخته‌ای چون ابن سینا را در این روند بفهمید. لحظات تاریخی و سیاسی پیچیده‌ای را مرور کنید که ذهن‌ها و زندگی مفاخر ایران را شکل دادند، همچون ماجرای عبور ابن سینا از دربارهای مختلف و مواجهه با سختی‌ها و توطئه‌ها.

خواندن کتاب «ابن سینا به تاریخ و ادبیات ایران (عصر غزنوی)» را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

این کتاب را به همه علاقه‌مندان به مطالعه درباره بزرگان ایران، تاریخ ایران، فلسفه، پزشکی و اندیشه‌های علمی جهان اسلام توصیه می‌کنیم. همچنین پژوهشگران حوزه ادبیات فارسی، تاریخ علم، دانشجویان رشته‌های مرتبط با علوم انسانی و کسانی که مشتاق فهم بهتر دوران تاریخی ایران و نقش فرهنگ و اندیشه در آن هستند، از خواندن این اثر بهره‌مند خواهند شد.

در بخشی از کتاب «ابن سینا به تاریخ و ادبیات ایران (عصر غزنوی)» می‌خوانیم

«و همچنین است حال قوّت شوقی از انسان، و این باب یکی از جمله علل تباهی است و سبب فساد. الّا آن است که وجود این معانی ضروری است در موضعی که خیر مطلوب است اندر او. و از بهر این ضرر اندک که از او حاصل می‌شود به اضافت با آن خیر بسیار که از وجود او می‌خیزد نشایستی که نبودی، زیرا که از جمله حکمت نیست ترک خیر بسیار گفتن، از بهر آن‌که نباشد که شرّی اندک پدید آید، زیرا که در ترک خیر بسیار حصول شرّ بسیار باشد. آنگه چنان باشد که از بهر آن تا شرّی اندک حاصل نیاید شرّی بسیار حاصل کرده باشد، و این نقض حکمت است، همچنان که آتش، که رکنی از ارکان عالم کون و فساد است و در او منافع بی‌اندازه است که این‌جا در حصر نیاید، از بهر آن‌که نباید که وقتی حیوانی در وی سوخته شود یا سرای فقیری سوخته گردد، یا مثل (این) مضرّت‌های جزوی حاصل شود، آتش در وجود نیاورند. آنگه از بهر آن تا مضرّتی اندک نباشد منفعتی بدین عظیمی که قوام عالم کون و فساد بدوست در وجود نیاورند؛ آنگاه لازم آید که موجودات عالم کون و فساد اصلاً در وجود نیاورند. پس در کدام عقل فرض توان کرد که نیستی کلّی بدین اولیتر از نیستی منافع و کمال جزوی از اجزای او که به اضافت با او خود پدید نیاید؟ فتعالی الله عمّا یقول فیه الجاهلون علوّاً کبیرا. و این کلمات اگرچه در اصل نبود اما چون وقت اقتضا کرد گفته شد تا خوانندگان ما را معذور دارند.»