نیماژ
آلن بدیو
|
اسلاوی ژیژک
کتاب «راهنمای نازیبایی‌شناسی؛ فلسفه و هنر در عصر حاضر» نوشته‌ی آلن بدیو و اسلاوی ژیژک است. این کتاب حاوی دو سخنرانی فلسفی از این دو فیلسوف معاصر است و به بررسی رابطه‌ی فلسفه و هنر در دنیای امروز می‌پردازد. محتوای کتاب حول محور این ایده است که فلسفه هرگز صرفاً به توصیف جهان موجود نمی‌پردازد، بلکه همواره در پی «امر نو» و «نامناپذیر» است. بدیو فلسفه را به عنوان فرآیندی می‌داند که در چهار حوزه سیاست، علم، هنر و عشق رخدادهایی را شکل می‌دهد و بدون این چهار شرط فلسفه معنا ندارد. در این کتاب، هنر به عنوان یکی از رویه‌های حقیقت معرفی می‌شود؛ بدیو معتقد است که هنر حقایق خاص خود را تولید می‌کند و فلسفه موظف است این حقایق را آشکار کند. در بخش‌هایی از کتاب، به بررسی نقش هنر در فلسفه، ارتباط فلسفه با تئاتر و سینما و تحلیل آثار هنری بحث‌برانگیزی مانند آثار مارسل دوشان پرداخته شده است. همچنین، ژیژک و بدیو در این اثر به ترسیم رابطه‌ی فلسفه با جهان معاصر و بررسی نقاط اشتراک و اختلاف دیدگاه‌هایشان می‌پردازند. کتاب «راهنمای نازیبایی‌شناسی» علاوه بر اینکه یک اثر فلسفی است، برای علاقه‌مندان به فلسفه هنر، تاریخ هنر، تئاتر و سینما نیز بسیار مفید و جذاب است. این کتاب به عنوان یک اثر فلسفی و هنری، به خواننده کمک می‌کند تا نگاهی تازه و انتقادی به هنر معاصر و فلسفه داشته باشد و پیوندهای پیچیده میان این دو حوزه را بهتر درک کند.
کتاب راهنمای نازیبایی شناسی حاوی سخنرانی دو فیلسوف معاصر، آلن بدیو و اسلاوی ژیژک است. آن‌چنان‌که از عنوان کتاب برمی‌آید، این بار بدیو و ژیژک به نقش فلسفه و پیوندهایش با جهان معاصر می‌پردازند. برای این دو فیلسوف، فلسفه هرگز در پی توصیف آنچه هست و جهانی که بدان تن سپرده‌ایم نیست، بلکه همان‌طور که بدیو اشاره می‌کند فلسفه همواره برای آنچه نیست، برای امر نو و نامناپذیر در تکاپو است. بدیو، فیلسوف رخداد و مدافع حقیقت پیش از هرچیز برای فلسفه و تفکر فلسفی قائل به شروطی است (سیاست، علم، هنر، عشق) که بدون آن‌ها فلسفه‌ای در کار نخواهد بود؛ ازاین‌رو کار فلسفه، اندیشیدن به رخدادهایی است که در این مجموعهٔ چهارگانه رخ می‌دهد. در بخش نخست کتاب حاضر آلن بدیو و ژیژک به‌اختصار فلسفهٔ خود را توضیح می‌دهند و خط‌وربط‌ها و دوری و نزدیکی تفکر فلسفیشان را با جهان پیرامونی و معاصر ترسیم می‌کنند. بدیو در این بخش علاوه‌بر مطرح‌کردن مفهوم «وضعیت فلسفی» که می‌توان آن را در خوانش آثار ادبی و هنری به کار گرفت، هشت تز را مطرح می‌کند و بیان می‌کند که آنچه در قالب این هشت تز ارائه می‌دهد، در واقع خلاصه‌ای از فلسفهٔ او است. در بخش دوم این اثر بدیو بیان کرده است که حقایقْ هنری، علمی، عاشقانه و سیاسی هستند؛ بنابراین بدیهی است که هنر یکی از رویه‌هایی باشد که بدیو به آن می‌پردازد. از نظر او هنر فی‌نفسه رویه‌ای از حقیقت است؛ یعنی هویت فلسفیِ هنر در ذیل مقولهٔ حقیقت قرار می‌گیرد. مسئلهٔ وجود حقایق (اینکه حقایقی وجود دارند) اشاره به وظیفهٔ مشترک هنر و فلسفه دارد، هنر حقایق را تولید می‌کند و فلسفه تحت شرایطی که حقایق وجود دارند، موظف به آشکارکردن آن‌ها است. «هنر و فلسفه» اولین مقالهٔ بخش دوم است و در ادامه هم مقاله‌هایی در زمینهٔ تئاتر و سینما آمده است. مقالهٔ پایانی این مجموعه دربارهٔ آثار بحث‌برانگیز «مارسل دوشان» است. در این مقاله‌ها می‌توان شیوهٔ نگاه بدیو به آثار هنری را دید.
علاقه‌مندان به فلسفه معاصر و فلسفه هنر که می‌خواهند رابطه‌ی عمیق و پیچیده میان فلسفه و هنر معاصر را درک کنند. کسانی که به آثار و دیدگاه‌های دو فیلسوف برجسته معاصر، آلن بدیو و اسلاوی ژیژک، علاقه‌مندند و می‌خواهند دیدگاه‌های آن‌ها را درباره فلسفه، حقیقت و هنر بشناسند. دانشجویان، پژوهشگران و اساتید رشته‌های فلسفه، هنر، نقد هنری، تئاتر و سینما که به دنبال متنی چالش‌برانگیز و تحلیلی درباره فلسفه و هنر معاصر هستند. مخاطبانی که می‌خواهند نگاهی نوین به مفهوم حقیقت و نقش هنر در آشکارسازی آن داشته باشند و فلسفه را به عنوان فرآیندی زنده و جاری در زندگی اجتماعی و فرهنگی ببینند. کسانی که به بررسی آوانگاردهای هنری، نقد هنر معاصر و فلسفه رخداد علاقه دارند و می‌خواهند با مفاهیم نازیبایی‌شناسی آشنا شوند. این کتاب با زبان فلسفی اما قابل فهم، به خواننده کمک می‌کند تا پیوندهای فلسفه و هنر را بهتر بفهمد و دیدگاه‌های نوینی درباره هنر معاصر و فلسفه حقیقت به دست آورد.
«آوانگاردهای قرن بیستم، از دادائیسم تا موقعیت‌گرایی، فقط همراهی‌کنندهٔ تجربیات هنر معاصر بوده‌اند و نه معرف شایستهٔ عملکردهای واقعی هنر معاصر. نقش آوانگاردها بازنمایی بود تا پیوند. به همین دلیل کار آن‌ها صرفاً جست‌وجویی ناپایدار و نومیدانه به‌دنبال طرحی بینابین، طرحی تعلیمی-رمانتیک بود. آوانگاردها به‌خاطر تمایلشان به گذاشتن نقطهٔ پایان برای هنر و محکومیت خصلت بیگانه و غیراصیل آن، تعلیمی محسوب می‌شوند. اما آن‌ها رمانتیک هم محسوب می‌شوند، از این جهت که اعتقاد دارند هنر باید به‌مثابهٔ اصلی مسلم- به‌مثابهٔ آگاهی از عملکردش یا به‌مثابهٔ حقیقتِ روشن و بی‌واسطهٔ خودش- احیا شود. آوانگاردها به‌عنوان منادیان طرح تعلیمی-رمانتیک یا طرف‌داران مطلق تخریب خلاقانه بیش از هرچیز ضدکلاسیک هستند. محدودیت آوانگاردها، با توجه به شکل‌های معاصر طرح تعلیمی و رمانتیک، ناتوانی آن‌ها در زدن مهری پایدار بر اتحادشان نهفته است. از نظر تجربی: درست مثل فاشیسمِ مارینتی و فوتوریست‌ها، کمونیسمِ برتون و سوررئالیست‌ها، صرفاً تمثیلی باقی می‌ماند. آوانگاردها به هدف آگاهانهٔ خودشان یعنی رهبری جبههٔ واحدی در مقابل کلاسیسیسم دست نمی‌یابند. تعلیم‌گرایان انقلابی آن‌ها را به‌خاطر ویژگی‌های رمانتیک محکوم می‌کنند: چپ‌گرایی کاملاً تخریبی و خودآگاهی ساخته‌شده از هیچ52، ناتوانی برای کار در مقیاسی وسیع، پراکندگی در گروه‌های کوچک. رمانتیسیسم هرمنوتیکی آن‌ها را براساس ویژگی‌های تعلیمی محکوم می‌کند: انقلابی‌گری، روشنفکری و تحقیر حکومت. از همه مهم‌تر، رمانتیسیسم هرمنوتیکی آن‌ها را به این دلیل محکوم می‌کند که تعلیم‌گرایی آوانگاردها با برچسب اراده‌گرایی زیبایی‌شناسانه مشخص می‌شود. و می‌دانیم نزد هایدگر اراده آخرین پیکرهٔ سوبژکتیو نیهیلیسم معاصر است. امروزه آوانگاردها ناپدید شده‌اند و وضعیت جهانی اساساً با دو پیشامد مشخص می‌شود: در یک‌سو اشباع سه طرحی که به ارث رسیده و در سوی دیگر انسداد هر تأثیری که از تنها طرح به‌کارگرفته‌شده در سدهٔ بیستم حاصل شده، که در واقع همان طرح ترکیبیِ تعلیمی-مانتیسیسم است. تزی که این کتاب بر پایهٔ آن بنا شده مجموعه‌ای از متغیرهایی است که می‌توان آن‌ها را بدین صورت بیان کرد: در وضعیت اشباع و انسداد ارائهٔ طرحی جدید ضروری است که چهارمین حالتِ رابطهٔ بین هنر و فلسفه است. روش بررسی ما در ابتدا سلبی است: این سه طرح به‌ارث‌رسیده- تعلیمی، رمانتیک و کلاسیک - در چه‌چیز اشتراک دارند، که امروزه باید خودمان را از شر این طرح‌ها خلاص کنیم؟ من معتقدم «اشتراک» این سه طرح در رابطهٔ میان هنر و حقیقت است. مقوله‌های دخیل در این ارتباط، تکینگی و درون‌ماندگاری است. «درون‌ماندگاری» به این مسئله برمی‌گردد: آیا حقیقت نسبت به تأثیر هنریِ آثار هنری، واقعاً درونی است؟ یا اثر هنری چیزی جز ابزارِ حقیقت بیرونی نیست؟ تکینگی پرسش دیگری را مطرح می‌کند: آیا حقیقتی که هنر مبینِ آن است فقط متعلق به هنر است؟ یا این حقیقت می‌تواند در میان آثار فکری تولیدشدهٔ دیگر هم جریان پیدا کند؟»
کلیه حقوق این سایت متعلق به کتابفروشی آنلاین «کتابخون» می‌باشد.
2020 © Copyright - almaatech.ir
