کتاب درمان پویشی بین‌فردی کوتاه‌مدت افسردگی و اضطراب اثری علمی و کاربردی از سه روان‌درمانگر برجسته بریتانیایی، آلساندرا لِما، مری تارگت و پیتر فونگای است. این کتاب با ترجمه‌ی دکتر حجت‌الله جاویدی و پروفسور امیرهوشنگ مهریار، از پیشگامان روان‌شناسی بالینی ایران، توسط انتشارات روانشناسی و هنر منتشر شده است. نویسندگان، در قالب یک راهنمای جامع، الگویی از روان‌درمانی پویشی ارائه می‌دهند که به‌ویژه برای درمان بیماران مبتلا به افسردگی و اضطراب طراحی شده است. این الگو، مبتنی بر رویکردهای تحلیلی معاصر و مداخلات بین‌فردی، راهکارهایی منعطف و مؤثر برای موقعیت‌های درمانی گوناگون پیشنهاد می‌دهد.

درباره کتاب درمان پویشی بین‌فردی کوتاه‌مدت افسردگی و اضطراب

در این کتاب، نویسندگان با تکیه بر تجربه بالینی و پژوهش‌های تجربی، چارچوبی درمانی مشخص را معرفی می‌کنند که در آن تأکید بر کیفیت روابط بین‌فردی، تعارض‌های درونی، و سبک‌های دفاعی ناپخته بیماران است. این درمان، برخلاف درمان‌های تحلیلی سنتی، ساختاری فشرده و نسبتاً کوتاه‌مدت دارد و با هدف بهبود علائم بالینی و افزایش خودآگاهی فرد طراحی شده است.
ساختار کتاب به گونه‌ای است که هم مفاهیم نظری لازم برای درک این روش را فراهم می‌آورد، و هم با ارائه دستورالعمل‌های کاربردی و نمونه‌ جلسات درمانی، نقش یک راهنمای عمل‌محور را برای درمانگران ایفا می‌کند. مهارت‌هایی مانند تمرکز بر انتقال (transference)، تنظیم هیجان، تحلیل دفاع‌ها و درک پویایی‌های روابط اولیه در جلسات درمانی آموزش داده می‌شود.
در ابتدای کتاب مقدمه‌ای مفصل از پروفسور مهریار آمده است که ضمن معرفی رویکرد کتاب، زمینه‌ای تاریخی و علمی برای خواننده فراهم می‌سازد. دکتر مهریار که از چهره‌های ماندگار روان‌شناسی ایران و نخستین استاد تمام دانشگاه شیراز در این حوزه بوده، با ترجمه‌ای روان و دقیق، دسترسی به یکی از منابع مهم روان‌درمانی معاصر را برای مخاطب فارسی‌زبان فراهم کرده است.

خواندن کتاب درمان پویشی بین‌فردی کوتاه‌مدت افسردگی و اضطراب را به چه کسانی توصیه می‌کنیم

درمان پویشی بین‌فردی کوتاه‌مدت افسردگی و اضطراب کتابی تخصصی است که بیش از همه به کار درمانگران بالینی، روان‌درمانگران، مشاوران و روان‌پزشکان می‌آید؛ به‌ویژه کسانی که با مراجعان مبتلا به اختلالات خلقی، اضطرابی و مسائل عاطفی مزمن کار می‌کنند. همچنین دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته‌های روان‌شناسی بالینی، مشاوره و روان‌پزشکی می‌توانند از این اثر برای درک بهتر رویکردهای معاصر درمان پویشی و آشنایی با تکنیک‌های اجرایی جلسات درمانی بهره ببرند. این کتاب همزمان نگاهی علمی و کاربردی دارد و برای کسانی که به دنبال گسترش مهارت‌های درمانی خود هستند، منبعی قابل اعتماد و غنی به شمار می‌رود.

در بخشی از کتاب درمان پویشی بین‌فردی کوتاه‌مدت افسردگی و اضطراب می‌خوانیم:

«هر قدر هم درمانگر در کار خود متبحر باشد، انحرافاتی از کانون توجه اتخاذ شده پیش خواهد آمد. در صورت بروز این انحراف ها لازم است درمانگر درباره علل بروز این انحراف فکر کند: آیا بیمار به خاطر کار کردن روی IPAF احساس فشار شدید می کند؟ آیا این موضوع مستلزم انتظار بیش از حدی از بیمار است؟ آیا کانون توجه انتخاب شده به نظر بیمار وضع موجود درونی او را تهدید می کند؟ بنابراین وظیفه درمانگر به شناسایی وظیفه دفاعی انحراف از کانون توجه تبدیل می شود. هرگاه انحراف از کانون تمرکز به خاطر آن پیش آید که بیمار موضوعات دیگری را که برای او حائز اهمیت هستند ولی مستقیما با IPAF ارتباط ندارند مطرح می کند درمانگر باید با ظرافت به اهمیت آن موضوعات اذعان کند ولی کانون توجه مورد توافق و کوتاه بودن مدت درمان را که اجازه نمی دهد به بررسی حیطه های دیگر بپردازند به بیمار یادآوری کند. هرگاه درمانگر نیاز به درمان بیشتر را تشخیص دهد می تواند این موضوع را در مرحله پایانی درمان با بیمار در میان گذارد. به همین ترتیب، حوادث غیر منتظره زندگی که در جریان درمان اتفاق می افتد (از قبیل از دست دادن یک عزیز) باید به نحوی مورد توجه قرار گیرد. درمانگر باید با استفاده از توانایی و حساسیت خود تشخیص دهد که آیا علی رغم این اتفاق درمان می تواند ادامه پیدا کند یا آن حادثه چنان مهم است که کانون مورد توافق دیگر فاقد اهمیت شده است.
بعضی اوقات بیمار برای آن از کانون توجه انتخاب شده منحرف می شود که کانون غلطی انتخاب شده است. در اینجا، همان طور که در هر مورد دیگری که معلوم شود درمانگر و بیمار منظور همدیگر را درست نفهمیده اند یا نوعی بن بست در مسیر درمان بروز کرده، درمانگر باید با صراحت به این موضوع اشاره کند و با ذهنی باز به پسخوراند و تجربه بیمار درباره آنچه مفید به نظر نمی رسد گوش دهد و سعی کند با مشارکت بیمار راه دیگری را برای ادامه کار و پیشروی پیدا کند...»