علمی و فرهنگی
علی اکبر فرهنگی
کتاب «تاریخ تحلیلی جامعه‌شناسی دیوان‌سالاری در ایران - جلد اول» نوشته علی‌اکبر فرهنگی، جلد اول از مجموعه شش جلدی است که به بررسی تاریخی و جامعه‌شناختی روند پیدایش و تکامل دیوان‌سالاری در ایران می‌پردازد. این کتاب با تکیه بر پژوهش‌های گسترده و مستندات تاریخی، نقش دیوان‌سالاری را در شکل‌گیری ساختار قدرت، جامعه و فرهنگ ایرانی تحلیل می‌کند و تحولاتی که این نظام اداری در طول اعصار مختلف تجربه کرده است را تبیین می‌نماید. ساختار کتاب شامل دو بخش اصلی است: بخش اول به تحلیل ماهیت جامعه از دوران تمدن‌های باستانی و عصر کشاورزی تا انقلاب صنعتی و ظهور مدرنیته می‌پردازد. بخش دوم تمرکز خود را بر جامعه ایرانی قرار داده و از دوره مادها و هخامنشیان آغاز کرده، تا دوران حمله اعراب و گسترش اسلام را بررسی می‌کند. در این بخش سازمان سیاسی و تشکیلات اداری حکومت‌های مختلف از جمله اشکانیان و ساسانیان شرح داده شده و همچنین دیوان‌سالاری در حکومت‌های خلفا مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده، علی‌اکبر فرهنگی، استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه تاریخ است که با بیش از سی سال تحقیق، این مجموعه را تدوین کرده است. کتاب به زبان فارسی و در حدود 350 صفحه برای علاقه‌مندان به تاریخ، علوم اجتماعی، جامعه‌شناسی تاریخی و مطالعات دیوان‌سالاری بسیار مفید و کاربردی است. این اثر تصویری جامع و تحلیلی از دیوان‌سالاری ایرانی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد چگونه این نظام اداری بر جامعه و فرهنگ ایران تأثیرگذار بوده و در طول تاریخ دچار تغییر و تحول شده است.
کتاب «تاریخ تحلیلی جامعه شناسی دیوان سالاری در ایران» با نگاهی علمی و تحلیلی به درک پیچیدگی‌ها و تحولات دیوان‌سالاری در ایران از دوره‌های باستان تا دوران معاصر می‌پردازد. نویسنده در این کتاب به بررسی تاریخچه‌ٔ دیوان‌سالاری در ایران پرداخته و نقش آن در شکل‌گیری و تحولات سیاسی و اداری کشور را مورد کاوش قرار می‌دهد. کتاب با توجه به شواهد تاریخی و مستندات ارائه‌شده، به تحلیل چگونگی تأثیر دیوان‌سالاری بر جامعه و فرهنگ ایران می‌پردازد. نویسنده تلاش دارد تا با ارائه‌ٔ نظریه‌های جامعه‌شناسی و تاریخی، خواننده را به درک بهتری از این موضوعات راهنمایی کند و پیوندهای بین تغییرات اداری و تحولات اجتماعی و فرهنگی را برجسته سازد. علی اکبر فرهنگی در این اثر به تشریح و تبیین عوامل مؤثر بر شکل‌گیری و دگرگونی‌های دیوان‌سالاری در ایران پرداخته و نقش این عوامل را در ساختار قدرت و حکومت تحلیل می‌کند. این کتاب به‌خوبی نشان می‌دهد که چگونه دیوان‌سالاری از یک طرف به عنوان ابزاری برای اعمال قدرت استفاده شده و از طرف دیگر چگونه تحت تأثیر تغییرات اجتماعی و فرهنگی قرار گرفته است.
پژوهشگران و دانشجویان علوم اجتماعی، جامعه‌شناسی تاریخی، علوم سیاسی و مدیریت دولتی که می‌خواهند با ریشه‌ها و تحولات دیوان‌سالاری در ایران از دوران باستان تا آغاز اسلام آشنا شوند و نقش آن را در ساختار قدرت و جامعه تحلیل کنند. علاقه‌مندان به تاریخ سیاسی و اداری ایران که به دنبال درک عمیق‌تر از چگونگی شکل‌گیری و دگرگونی‌های نظام اداری و دیوان‌سالاری در دوره‌های مختلف تاریخی هستند. مدیران و کارشناسان حوزه مدیریت دولتی و سازمانی که می‌خواهند با پیشینه تاریخی و جامعه‌شناختی نظام‌های اداری ایران آشنا شوند و از تجربیات تاریخی برای بهبود ساختارهای کنونی بهره ببرند. خوانندگانی که به مطالعات بین‌رشته‌ای تاریخ، جامعه‌شناسی و فرهنگ ایران علاقه‌مندند و می‌خواهند تأثیرات دیوان‌سالاری بر تحولات اجتماعی و فرهنگی کشور را به صورت علمی و تحلیلی مطالعه کنند. این کتاب با نگاهی علمی و مستند، تحولات دیوان‌سالاری را در بستر تاریخی و جامعه‌شناختی بررسی می‌کند و نشان می‌دهد چگونه این نظام اداری هم ابزار اعمال قدرت بوده و هم تحت تأثیر تغییرات اجتماعی و فرهنگی قرار گرفته است.
«جوامع بشری در دوره‌های مختلف با اشکال مختلف ظاهر شده‌اند. انسان‌ها در دوره‌های بس کهن، که در غارها و پناهگاه‌های طبیعی زندگی می‌کردند، به‌گونه‌ای خاص قوت لایموت خود را از آب‌ها و صحراها و جنگل‌ها به دست می‌آوردند و قرن‌های متمادی چنین می‌زیسته‌اند. آن‌ها اندک‌اندک به عصری وارد شده‌اند که هنر نوشتن و ثبت‌وضبط وقایع را یافته‌اند. از اینجا تاریخ انسان شروع و وارد مرحلهٔ جدیدی از زندگی اجتماعی خود گردیده است. با این حال، به‌قول کارل یاسپرس، بخش عمدهٔ تاریخ از یادها رفته است و از طریق پژوهش و کاوش تنها به بخش کوچکی از آن دسترسی می‌توانیم یافت (یاسپرس، 1363: 4). با این حال، آنچه از انسان‌های گذشته مانده بسیار زیاد است و گاه محققان را دچار آشفتگی و سردرگمی می‌کند. از منظری جغرافیایی در موضوع خواهیم نگریست. منطقهٔ پیدایی تمدن خط نسبتاً باریکی است. این خط باریک در مقایسه با کل سطح زمین بسیار اندک است و از کناره‌های اقیانوس اطلس تا اقیانوس آرام کشیده می‌شود. این منطقه از اروپا آغاز شده و پس از گذشتن از آفریقای شمالی، به‌ویژه مصر، و خاور نزدیک و هندوستان تا چین ادامه می‌یابد. بین‌النهرین یا میان‌رودان و عیلام و خوزستان نیز جزئی از این خط باریک می‌باشند. این خط باریک که طولش حدود یک‌چهارم و پهنایش حتی کمتر از یک‌دوازدهم همهٔ خشکی‌های روی زمین است، شامل سرزمین‌های حاصلخیزی است که میان دشت‌ها و کوه‌ها و کویرها گسترده شده است. هر جا نامی از تمدنی بسیار قدیمی برده می‌شود در این باریکه است. به‌عبارتی، به‌قول ویل دورانت همهٔ گهواره‌های تمدن بشر در همین باریکه به چشم می‌خورند. این تمدن‌ها، آن‌طور که مطالعات باستان‌شناسان و تاریخ‌دانان نشان می‌دهد، در آغاز مستقل و بدون ارتباط با یکدیگر بوده‌اند، ولی در زمان‌های بعد که گسترش یافته و از نظر محتوایی توسعه پیدا کرده‌اند، با هم ارتباط یافته و بر روی هم تأثیر و تأثر نهاده‌اند، ولی چندی بعد دوباره از هم جدا شده و ارتباطشان قطع شده است.»
کلیه حقوق این سایت متعلق به کتابفروشی آنلاین «کتابخون» می‌باشد.
2020 © Copyright - almaatech.ir
