کتاب «نامه‌های مجتبی مینوی و ایرج افشار» مجموعه‌ای از مکاتبات میان دو چهره برجسته فرهنگ و ادب معاصر ایران، مجتبی مینوی و ایرج افشار است که به کوشش دکتر محمدافشین وفایی گردآوری و منتشر شده است. سبک نگارش نامه‌ها آموزنده است و خواننده را با فضای فرهنگی و ادبی ایران در میانه قرن بیستم آشنا می‌کند. ایرج افشار، خود از پیشگامان نشر مراسلات رجال تاریخی و فرهنگی ایران بود و این کتاب بخشی از گنجینه نامه‌های او را به نمایش می‌گذارد. این کتاب نه تنها برای علاقه‌مندان به تاریخ ادبیات و فرهنگ ایران، بلکه برای پژوهشگران حوزه مراسلات و ارتباطات فرهنگی نیز اثری ارزشمند و منبعی منحصر به فرد به شمار می‌رود.

درباره کتاب «نامه‌های مجتبی مینوی و ایرج افشار»

این کتاب شامل 89 نامه از ایرج افشار و 48 نامه از مجتبی مینوی است. بیشتر این نامه‌ها مربوط به دهه 30 و 40 شمسی هستند و بازتاب‌دهنده فضای علمی، فرهنگی و ادبی آن دوران‌اند. موضوعات نامه‌ها عمدتاً درباره کتاب، نسخه‌های خطی، مقالات، مجلات، کتابخانه‌ها، احوالپرسی و گاه یادآوری خاطرات و داوری‌های شخصی درباره شخصیت‌های فرهنگی مشترک مانند سید حسن تقی‌زاده و عباس زریاب خویی است. جمع‌آوری مراسلات فارسی سابقه‌ای طولانی در ادب ایران دارد، اما گردآوری مکاتبات میان دو نفر کم‌سابقه است و این اثر از این جهت اهمیت ویژه‌ای دارد. در نامه‌های مجتبی مینوی و ایرج افشار، جزئیات متعددی از روابط فرهنگی و علمی میان این دو چهره برجسته دیده می‌شود که بازتاب‌دهنده فضای فکری و دغدغه‌های مشترک آنان در حوزه ایران‌شناسی، نسخه‌شناسی و پژوهش‌های ادبی است. تبادل اطلاعات درباره نسخه‌های خطی و کتابخانه‌ها: بخش مهمی از نامه‌ها به معرفی و بررسی نسخه‌های خطی، تبادل اطلاعات درباره کتابخانه‌های معتبر ایران و جهان، و تلاش برای تهیه عکس و میکروفیلم از نسخ کمیاب اختصاص دارد. این همکاری‌ها نقش مهمی در غنی‌سازی منابع علمی و فرهنگی ایران داشته است. مشورت و همکاری در تصحیح متون و انتشار آثار: مینوی و افشار در حوزه تصحیح متون کهن فارسی، مانند شاهنامه فردوسی، کلیله و دمنه، نامة تنسر و دیگر آثار ادبی، با یکدیگر مشورت و همکاری می‌کردند. در نامه‌ها، درباره روش‌های تصحیح، نقد چاپ‌های قبلی و پیشنهاد برای بهبود کارها بحث شده است. گفت‌وگو درباره مجامع علمی و کنگره‌ها: نامه‌ها حاوی اطلاعاتی درباره شرکت در کنگره‌ها و مجامع علمی داخلی و بین‌المللی است. این مکاتبات نشان می‌دهد که هر دو نفر در جریان رویدادهای مهم علمی و فرهنگی قرار داشته و درباره نحوه مشارکت، ارائه مقاله یا همکاری با پژوهشگران خارجی با یکدیگر تبادل نظر می‌کردند. داوری درباره شخصیت‌های فرهنگی و علمی معاصر: در بخشی از مکاتبات، مینوی و افشار درباره شخصیت‌های مهم فرهنگی و علمی ایران مانند سید حسن تقی‌زاده، عباس زریاب خویی و دیگران اظهار نظر و گاه نقدهایی مطرح می‌کنند. این بخش‌ها بازتاب‌دهنده فضای فکری و ارزش‌های علمی آن دوران است. تبادل دیدگاه درباره زبان، دستور و رسم‌الخط فارسی: در برخی نامه‌ها، بحث‌هایی درباره دستور زبان، رسم‌الخط، تحول زبان فارسی و آینده نثر فارسی مطرح شده است که نشان‌دهنده دغدغه مشترک آنان برای حفظ و ارتقای زبان و ادب فارسی است. حمایت و تشویق علمی: فضای نامه‌ها اغلب مشحون از احترام متقابل، حمایت و تشویق علمی است. هر دو نفر، ضمن نقدهای علمی، به یکدیگر انگیزه و دلگرمی برای ادامه پژوهش‌ها و فعالیت‌های فرهنگی می‌دهند. این جزئیات نشان می‌دهد که روابط مینوی و افشار فراتر از یک دوستی ساده بوده و مبتنی بر همکاری علمی، تبادل تجربه و دغدغه‌های مشترک برای اعتلای فرهنگ و دانش ایران بوده است.

خواندن کتاب «نامه‌های مجتبی مینوی و ایرج افشار» را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های زبان و ادبیات فارسی، تاریخ ادبیات و ایران‌شناسی که به دنبال شناخت فضای فکری و فرهنگی ایران در دهه‌های 30 و 40 شمسی هستند. علاقه‌مندان به مطالعات نسخه‌شناسی، نسخه‌های خطی و تاریخ نشر که می‌خواهند از تبادل اطلاعات و همکاری‌های علمی دو چهره برجسته این حوزه مطلع شوند. کسانی که به تاریخ فرهنگی معاصر ایران و روابط علمی میان بزرگان ادب و فرهنگ علاقه‌مندند و می‌خواهند از نزدیک با دغدغه‌ها، دیدگاه‌ها و سبک نگارش نامه‌های این دو شخصیت آشنا شوند. پژوهشگران مراسلات تاریخی و ادبی که به دنبال نمونه‌ای کم‌نظیر از مکاتبات دو شخصیت تأثیرگذار در عرصه فرهنگ ایران می‌گردند. عموم مخاطبان علاقه‌مند به تاریخ و فرهنگ ایران که می‌خواهند با فضای فرهنگی و علمی ایران در نیمه اول قرن بیستم بیشتر آشنا شوند. این کتاب علاوه بر ارزش محتوایی، به دلیل سبک آموزنده و فضای فرهنگی حاکم بر نامه‌ها، منبعی مفید برای شناخت بهتر تاریخ ادبیات و فرهنگ ایران است.