کتاب «حدیث غدیر از زبان امیرالمومنین» اثری پژوهشی است که به بررسی و گردآوری موارد استناد و احتجاج حضرت علی (ع) به حدیث غدیر در طول زندگی ایشان می‌پردازد. این کتاب با رویکردی تاریخی و تحلیلی، سخنان و مواضع حضرت علی (ع) را درباره واقعه غدیر خم و اهمیت آن در اثبات امامت و جانشینی خود، جمع‌آوری و ساماندهی کرده است. کتاب «حدیث غدیر از زبان امیرالمومنین» با رویکردی مستند و تاریخی، نقش بی‌بدیل حضرت علی (ع) در ترویج و حفظ حدیث غدیر را نشان می‌دهد و اثبات می‌کند که ایشان بیش از هر کس دیگری به این حدیث استناد کرده است. این کتاب منبعی ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ اسلام و علاقه‌مندان به مباحث امامت و ولایت به‌شمار می‌رود.

درباره کتاب «حدیث غدیر از زبان امیرالمومنین»

جمع‌آوری موارد احتجاج: کتاب تلاش می‌کند تمامی مواردی را که امیرالمومنین (ع) به حدیث غدیر استناد کرده یا به مناسبت‌هایی آن را نقل و به آن استشهاد نموده است، با ترتیب تاریخی گردآوری کند. این کار به خواننده امکان می‌دهد سیر تاریخی و نحوه استفاده حضرت علی (ع) از حدیث غدیر را در احتجاجات و سخنانش به‌خوبی دنبال کند. تبیین فضای تاریخی: برای درک بهتر سخنان حضرت، توضیحاتی درباره شرایط زمانی و فضای حاکم بر جامعه اسلامی آن دوران ارائه شده است تا مخاطب بتواند مقصود و اهمیت احتجاجات حضرت را بهتر دریابد. پاسخ به شبهات: کتاب به ادعای برخی افراد که معتقدند حضرت علی (ع) به حدیث غدیر احتجاج نکرده، پاسخ داده و با ارائه مستندات متعدد، این ادعا را رد می‌کند. در میان همه دلایل و براهینی که حضرت علی (ع) برای اثبات امامت و جانشینی پیامبر (ص) مطرح کرده، حدیث غدیر جایگاه ویژه‌ای دارد. حضرت بارها و در مناسبت‌های مختلف، چه در جمع صحابه و چه در خطبه‌های عمومی، به این حدیث استناد کرده است. این استنادها به‌ویژه در مواقع اختلاف یا تردید درباره حقانیت امامت ایشان، نقش کلیدی در تبیین جایگاه ولایت داشته است. نمونه‌هایی از احتجاجات حضرت علی (ع) به حدیث غدیر: در کوفه: حضرت علی (ع) پس از ورود به کوفه، در جمع مردم و صحابه، به حدیث غدیر استناد کرد و از حاضران خواست تا واقعه غدیر را همان‌گونه که شنیده و دیده‌اند، بازگو کنند. این اقدام برای تثبیت حقانیت خلافت و ولایت ایشان صورت گرفت و بسیاری از بزرگان شیعه و اهل سنت آن را نقل کرده‌اند. در مسجد کوفه: حضرت بارها در مسجد کوفه، از صحابه پیامبر (ص) درباره حدیث غدیر شهادت گرفت تا تفسیری صحیح و غیرقابل انکار از این واقعه ارائه دهد. در سالگرد غدیر: در سی‌امین سالگرد واقعه غدیر، حضرت علی (ع) این روز را عید بزرگ مسلمانان خواند و مجدداً برای اثبات خلافت خویش به آن استدلال کرد.

خواندن کتاب «حدیث غدیر از زبان امیرالمومنین» را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

پژوهشگران و دانشجویان تاریخ اسلام که به دنبال بررسی مستندات تاریخی و روایات مرتبط با ولایت و امامت حضرت علی (ع) هستند. این کتاب با جمع‌آوری موارد استناد و احتجاج حضرت علی (ع) به حدیث غدیر، منبعی ارزشمند برای تحقیقات تاریخی و کلامی به شمار می‌آید. علاقه‌مندان به مباحث امامت، ولایت و وقایع مهم صدر اسلام که می‌خواهند با استدلال‌ها و واکنش‌های حضرت علی (ع) نسبت به واقعه غدیر خم آشنا شوند و فضای تاریخی آن دوران را بهتر درک کنند. طلاب و اساتید حوزه و دانشگاه که در زمینه علوم اسلامی، تاریخ تشیع یا علم حدیث تدریس یا پژوهش می‌کنند و به دنبال منابع مستند و تحلیلی برای ارائه در کلاس‌ها یا پژوهش‌های خود هستند. نویسندگان، هنرمندان و فعالان فرهنگی که قصد خلق آثار هنری، ادبی یا پژوهشی درباره غدیر و موضوع ولایت دارند، چرا که این کتاب مجموعه‌ای کامل از روایات، احادیث و اسناد تاریخی پیرامون واکنش‌های امام علی (ع) به رویداد غدیر را در اختیار می‌گذارد. عموم علاقه‌مندان به شناخت دقیق‌تر جایگاه غدیر در هویت دینی و قرآنی جامعه اسلامی، به‌ویژه کسانی که می‌خواهند با منابع معتبر و تحلیلی به موضوع ولایت و جانشینی پیامبر (ص) بپردازند. به طور خلاصه، این کتاب برای هر کسی که به دنبال فهم عمیق‌تر و مستندتر از واقعه غدیر و نقش حضرت علی (ع) در ترویج و تبیین آن است، توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب «حدیث غدیر از زبان امیرالمومنین» می‌خوانیم

«در ایام خلافت عثمان، خلیفهٔ سوم، مجلسی در مسجدالنبی (ص) مدینه برپا شد که جمع کثیری از بزرگان مهاجرین و انصار در آن حضور داشتند. بیش از دویست نفر از شخصیت‌های برجستهٔ آن روز در آن جلسه بودند؛ ازجمله حضرت علی (ع)، عبدالرحمان بن عوف، سعد بن ابی‌وقاص، طلحه، زبیر [این پنج نفر اعضای شورای خلافت بودند]، امام حسن و امام حسین (ع)، مقداد، ابوذر، هاشم بن عتبه، عبدالله فرزند عمر خلیفهٔ دوم، محمد فرزند ابوبکر خلیفهٔ اول، عبدالله فرزند جعفر شهید، عبدالله فرزند عباس عموی پیامبر، جابر بن عبدالله انصاری، ابوایوب انصاری و بسیاری از بزرگان دیگر. بدیهی است این‌چنین مجلسی با حضور آن همه شخصیت سرشناس به‌صورت اتفاقی تشکیل نمی‌شود و تا امر ضروری و مهمی پیش نیاید یا مناسبت خاصی نباشد، این همه فرد برجسته دور هم جمع نمی‌شوند؛ ولی متأسفانه در کتاب‌های تاریخی علت تشکیل مجلس مذکور نیامده و فقط اشاره شده که عثمان، خلیفهٔ وقت، از آن اطلاع نداشته است. با این اشاره می‌توان حدس زد که آن جمع بزرگ در پی اعتراض‌های فراوانی که به عملکرد عثمان داشتند، جهت چاره‌اندیشی دور هم گرد آمده بودند و برای اظهار نظر و تعیین صلاحیت‌ها و شایستگی‌های افراد یا قبایل برای زمامداری امت مسلمان بعد از عثمان رایزنی می‌کردند؛ اما به دلیل وجود سلایق مختلف و گرایش‌های متنوع، ازجمله تعصبات قبیله‌ای و رقابت‌های موجود بین قبایل، بحث به ذکر فضایل قریش، انصار و قبایل کشیده شده و افراد هر گروهی در صدد بیان سوابق و امتیازات گروه خود برآمده و به‌نوعی برای جماعت خود سهمی در حکومت قائل شده بودند. این مجلس از اول صبح تا هنگام ظهر ادامه داشت و محور سخنانِ نقل‌شده در آن محفل بیان افتخارات و امتیازات قبایل و تیره‌ها بود که توسط افراد شاخص هر گروهی بیان می‌شد. به دلیل ایجاد حالت رقابت بین گروه‌ها هر گروه سعی داشت با ذکر سوابق و افتخارات بیشتر برتری خود را نسبت به گروه‌های دیگر اثبات کند و گوی سبقت را در این مسابقه نصیب خود سازد. نکتهٔ جالب توجه در این مجلس آن بود که ملاک و میزان در ذکر فضیلت‌ها و افتخارات سخنانی بود که از رسول خدا (ص) به یادگار مانده بود و مورد استناد واقع می‌شد؛ سخنانی که پیامبر اکرم (ص) در مناسبت‌های مختلف درزمینهٔ امتیازات و نقاط قوت گروه‌های مختلف بیان کرده بود تا ضمن تشویق آنان به کرامت‌های اخلاقی، از جان‌فشانی‌ها، تحمل سختی‌ها و کوشش‌های آنان نیز تشکر کرده باشد.»