خداوند الموت

کتاب پیش رو، روایتی جامع و جذاب از زندگی و نهضت تاریخی حسن صباح، موسس طریقه باطنی و دولت اسماعیلیان الموت است که در اوایل قرن پنجم هجری در ایران شکل گرفت. این اثر با تشریح حکومت اسماعیلیان و شرح اوضاع سیاسی، اجتماعی و مذهبی ایران در آن دوران، تصویری کامل از یکی از پیچیده‌ترین و تأثیرگذارترین جنبش‌های تاریخ ایران اسلامی ارائه می‌دهد. این کتاب نوشته پل آمیر، با پژوهش عمیق و روایت دقیق، افق جدیدی در شناخت یکی از پویاترین جنبش‌های تاریخی ایران باز می‌کند و می‌تواند چراغ راه علاقه‌مندان به مطالعه تاریخ و فرهنگ ایران زمین باشد.

درباره کتاب خداوند الموت

این کتاب داستان زندگی حسن صباح (وفات 518 ه. ق) را با نگاهی دقیق به نهضت اسماعیلیه و تأسیس حکومت مستقلی در قلعه الموت دنبال می‌کند. نویسنده ضمن واکاوی ابعاد سیاسی و مذهبی این نهضت، نشان می‌دهد که هدف اصلی حسن صباح تنها مذهبی نبوده بلکه او درصدد رهایی ایران از سلطه خلفای عباسی و حاکمان وابسته به خلافت بود. حکومت اسماعیلیان پس از آغاز توسط حسن صباح، بیش از دو قرن در مناطق خاصی از ایران به ویژه قلعه‌های مستحکم خود حکمرانی کردند. نکته مهم و درخشان کتاب، بیان شیوه‌های متفاوت مبارزه اسماعیلیان از جمله فدائیان و تاثیر آن‌ها بر تحولات تاریخی است. مطالب کتاب با سرفصل‌هایی همچون «داروفروشان الموت»، «موسی نیشابوری در قلعه طبس»، «چگونگی پیدایش کیش باطنی الموت»، «خواجه نظام الملک»، «مقدمه روز رستگاری به عقیده باطنی‌ها»، «بهشت مصنوعی»، «کشتار در اصفهان»، «آخرین ساعات عمر خداوند الموت» و «مرگ حسن صباح» ساختار یافته است. این سرفصل‌ها، تصویری کلی از تاریخ پر فراز و نشیب اسماعیلیان و شخصیت‌های تأثیرگذار آن را نشان می‌دهند و نکات ناشناخته‌ای را درباره حکومت محلی اسماعیلی در قلعه الموت و نفوذ فکری و نظامی آن‌ها در ایران ارائه می‌کنند. کتاب با تکیه بر منابع تاریخی معتبر و تحقیقات دقیق، نه فقط یک روایت مذهبی بلکه داستانی سیاسی، نظامی و اجتماعی محسوب می‌شود که درک بهتر از شرایط ایران در قرون پنجم تا هشتم هجری را ممکن می‌سازد. ویژگی بارز کتاب پرداختن به روابط اسماعیلیان با حکومت‌های وقت، کشته شدن خواجه نظام الملک که دشمن بزرگ اسماعیلیان بود، و اعتقادات خاص آنان در دوران خود است. همچنین توضیحاتی درباره شرایط نابسامان سیاسی و اقتصادی ایران در آن زمان، باعث می‌شود خواننده زمینه‌های شکل‌گیری و گسترش این نهضت را بهتر بشناسد.

خواندن کتاب خداوند الموت را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

علاقه‌مندان به تاریخ ایران اسلامی، به ویژه دوره‌های قرون وسطی و تاریخ سیاست در ایران. پژوهشگران و دانشجویان تاریخ و مطالعات دینی که به جنبش‌های شیعی و اسماعیلیه علاقه دارند. خوانندگانی که می‌خواهند تصویری واقع‌گرایانه و جامع از حسن صباح و نهضت اسماعیلیان به دست آورند. افرادی که تمایل به فهم بهتر مباحث تاریخی مرتبط با قدرت، فلسفه عقیدتی و تأثیرگذاری فرقه‌ها روی تاریخ سیاسی ایران دارند. کسانی که به دنبال مطالعه سیاسی-مذهبی جنبش‌های ضدسلطه و مقاومت‌های تاریخی در ایران هستند.

در بخشی از کتاب خداوند الموت می‌خوانیم

الموت منطقه‌ای واقع در جنوب غربی دریای مازندران بود که منطقه‌ای کوهستانی بشمار می‌آید و در دنیای قدیم یکی از مراکز بزرگ داروسازی بشمار می‌رفت... حسن صباح که در الموت زندگی می‌کرد یک آریایی نژاد محسوب می‌شد و پیروانش اسم او را بدون علی ذکره السلام بر زبان نمی‌آوردند و همچنین او را خداوند الموت مینامیدند... حسن صباح یا خداوند الموت در واقع رهبر و امام فرقه "باطنی" شمرده می‌شد. فرقه باطنی فرقه‌ای از مذهب اسماعیلیه است که مثل تمام شیعیان، علی بن ابیطالب را امام اول میدانست و فرزندان او را تا امام جعفر صادق امام میشمرد. ولی بعد از امام جعفر صادق عقیده داشت که پسرش اسماعیل امام است، نه پسر دیگرش امام موسی کاظم.