کتاب «عرفان و فلسفه» از بهاءالدین خرمشاهی، اثری فلسفی است که به بررسی رابطه تجربه عرفانی با مسائل فلسفی می‌پردازد. این کتاب از منظر فلسفه ذهن و معرفت‌شناسی، تجربه عرفانی را تحلیل می‌کند و به پرسش‌هایی درباره ماهیت، وجوه مشترک و تفسیرهای مختلف تجربه عرفانی در ادیان و فرهنگ‌های مختلف پاسخ می‌دهد. نویسنده به بررسی انتقادی ادعاهای عرفا می‌پردازد و قضاوت درباره صحت یا نادرستی آن‌ها را به تعویق می‌اندازد. کتاب شامل فصولی است که موضوعاتی چون وحدت وجود، دوگانه‌انگاری، شطحیات عرفانی، زبان عرفان، بقای نفس، اخلاق و دین را پوشش می‌دهد. نویسنده به بررسی انتقادی ادعاهای عرفا می‌پردازد و قضاوت درباره صحت یا نادرستی آن‌ها را به تعویق می‌اندازد. کتاب شامل فصولی است که موضوعاتی چون وحدت وجود، دوگانه‌انگاری، شطحیات عرفانی، زبان عرفان، بقای نفس، اخلاق و دین را پوشش می‌دهد. کتاب برای علاقه‌مندان به فلسفه دین، عرفان، فلسفه ذهن و مطالعات میان‌رشته‌ای درباره تجربه دینی و عرفانی مناسب است و به کسانی که می‌خواهند به صورت فلسفی و تحلیلی به موضوع عرفان نگاه کنند، توصیه می‌شود. در مجموع، «عرفان و فلسفه» اثری عمیق و تحلیلی است که تجربه عرفانی را از دیدگاه فلسفی بررسی می‌کند.

درباره کتاب «عرفان و فلسفه»

نویسنده در این کتاب، عرفان را موضوع اصلی و فلسفه را رویکرد تحلیلی خود قرار داده است. او با نگاهی فلسفی و روانشناسی پژوهشی، تجربه‌های عرفانی در ادیان و مذاهب مختلف شرق و غرب را بررسی می‌کند و تلاش می‌کند ویژگی‌های مشترک عرفان‌ها را استخراج و نقد کند. از نکات برجسته کتاب می‌توان به این موارد اشاره کرد: بررسی انتقادی ادعاهای عرفا با رویکرد فلسفی، به ویژه تحت تأثیر فلسفه اسپینوزا در کتاب «اخلاق». تأکید بر اینکه عرفان مورد بحث، نه محدود به نحله یا ملتی خاص بلکه شامل ویژگی‌های مشترک عرفان‌های مختلف است. تحلیل مفصل موضوعاتی مانند وحدت وجود، دوگانگی و یگانگی، شطحیات عرفانی، زبان عرفانی، بقای نفس، و رابطه عرفان با اخلاق و دین. استفاده از نمونه‌های عرفانی بزرگ از فرهنگ‌های مختلف و مقایسه تجربیات عرفانی شرق و غرب. زبان ساده و روان و دوری از پیچیدگی‌های فلسفی خشک، که کتاب را برای عامه و اهل عرفان نیز قابل فهم می‌کند. کتاب در 8 فصل تنظیم شده که موضوعاتی چون ماهیت تجربه عرفانی، وجه مشترک عرفان‌ها، مابازاء خارجی تجربه عرفانی، وحدت وجود، منطق و زبان عرفان، بقای نفس و رابطه عرفان با اخلاق و دین را پوشش می‌دهد. این کتاب برای علاقه‌مندان به فلسفه دین، عرفان، مطالعات دینی و کسانی که می‌خواهند تجربه عرفانی را از منظر فلسفی و تحلیلی بررسی کنند، منبعی معتبر و آموزنده است.

خواندن کتاب «عرفان و فلسفه» را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

کتاب «عرفان و فلسفه» نوشته والتر ت. استیس و ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، اثری است که به بررسی رابطه تجربه عرفانی با مسائل فلسفی می‌پردازد و با رویکردی فلسفی و روانشناسی پژوهشی، ویژگی‌های مشترک عرفان‌ها را تحلیل می‌کند. خواندن کتاب به این گروه‌ها توصیه می‌شود: علاقه‌مندان به فلسفه دین و عرفان که می‌خواهند تجربه عرفانی را از منظر فلسفی و تحلیلی بررسی کنند. دانشجویان و پژوهشگران حوزه فلسفه، عرفان و مطالعات دینی که به دنبال منبعی جامع و در عین حال قابل فهم برای عموم هستند. کسانی که می‌خواهند با نگاهی علمی و فلسفی به مفاهیم عرفانی و ارتباط آن با مسائل اخلاقی، دینی و فلسفی بپردازند. افرادی که به دنبال درک عمیق‌تر از تجربه عرفانی در ادیان و مذاهب مختلف هستند و می‌خواهند این تجربه‌ها را با نقد فلسفی و منطقی تحلیل کنند. خوانندگانی که به دنبال کتابی با زبان ساده و روان هستند که هم برای اهل عرفان و هم برای عامه قابل استفاده باشد. به طور کلی، «عرفان و فلسفه» برای کسانی مناسب است که می‌خواهند عرفان را نه صرفاً به عنوان تجربه‌ای معنوی بلکه به عنوان موضوعی فلسفی و قابل نقد علمی و منطقی مطالعه کنند.

در بخشی از کتاب «عرفان و فلسفه» می‌خوانیم

هدف از تألیف این کتاب، پژوهش در اطراف این مسأله است که آنچه «حال یا تجربه عرفانی» نامیده می‌شود چه رابطه‌ای ـ اگر اصولاً داشته باشد ـ با مسائل مهم فلسفه دارد؟‌ این پژوهش را با تکیه به واقعیتی روانی که انکارش فقط می‌تواند ناشی از جهل باشد، آغاز می‌کنیم. بعضی انسان‌ها گهگاه احوال غریبی داشته‌اند که بعنوان «عرفانی» مشخص و معروف است… این پژوهش از بعضی جهات، متناظر با این پرسش است که تجربهٔ حسی ما، فی‌المثل احساس ما از رنگ، چه ربطی با ماهیت و ساخت و ترکیب جهان دارد؟… من بعنوان فیلسوف این کتاب را می‌نویسم، نه بعنوان عارف و ادعا نمی‌کنم که در هیچ‌یک از زمینه‌های فرهنگی عرفان‌هایی که در این کتاب مطرح است، تخصص و تبحر دارم. از هر اقلیم فرهنگی، معدودی را که بزرگترین عرفای آنجا دانسته‌ام برگزیده‌ام و استنباط‌ها و استنتاج‌هایم را عمدتاً بر پایهٔ بررسی عمیق این نمونه‌ها نهاده‌ام. دیگر آنکه برداشت فلسفی من، تجربی و تحلیلی است.