کتاب ترجمه الغارات: سال‌های روایت نشده از حکومت امیرالمؤمنین (ع)، نوشته سید محمود زارعی با مقدمه علیرضا پناهیان، روایتی تلخیص و ترجمه‌شده از کتاب معتبر الغارات است. این اثر بر آن است تا دوره کمترشناخته‌شده‌ای از حکومت امام علی (ع) را که به «دوره غارات» معروف است، به تصویر بکشد. این دوره شامل سال‌های پایانی حکومت ایشان پس از جنگ نهروان است؛ دوره‌ای که به دلیل اهمیت و عبرت‌آموزی‌اش، شایسته توجه بیشتری است.
کتاب به مسائل و رویدادهای این سال‌ها می‌پردازد، زمانی که حکومت امیرالمؤمنین (ع) با مشکلات داخلی همچون خیانت برخی یاران و تهدیدات خارجی نظیر اقدامات معاویه روبه‌رو بود. این اثر تلاش دارد تا درس‌هایی از مدیریت، عدالت‌ورزی، و سیاست‌ورزی امام علی (ع) برای شرایط امروز استخراج کند.

درباره کتاب ترجمه الغارات

دوره حکومت امام علی (ع) به دو بخش تقسیم می‌شود: سال‌های نخست که شامل جنگ‌های مشهور جمل، صفین و نهروان است، و دوره پس از جنگ نهروان که با نام «دوره غارات» شناخته می‌شود. این دوره، بیش از نیمی از حکومت ایشان را شامل می‌شود، اما کمتر به آن پرداخته شده است.
ترجمه الغارات با روایت‌هایی مستند از این دوره، به مشکلاتی مانند خیانت برخی از اصحاب، نفوذ دشمنان داخلی، و چالش‌های ناشی از اقدامات معاویه در شام می‌پردازد. یکی از مسائل کلیدی این دوره، فرار برخی از افراد به شام برای پناه گرفتن نزد معاویه بود که به ایجاد مشکلاتی برای امام (ع) انجامید.
در این کتاب، روایاتی از عدالت‌ورزی امام علی (ع) نیز نقل شده است. به‌عنوان مثال، علی (ع) منذر بن جارود را به دلیل خیانت در امانت و تصاحب مالیات مردم فارس زندانی کرد. با این حال، شفاعت صعصعة بن صوحان باعث آزادی او شد.
این کتاب علاوه بر روایت مشکلات و خیانت‌های داخلی، به سیاست‌های حکیمانه امام علی (ع) در مواجهه با تهدیدات خارجی نیز می‌پردازد. هدف نویسنده، نه‌تنها بازگویی وقایع تاریخی، بلکه ارائه آموزه‌هایی کاربردی برای مسائل و چالش‌های مشابه در دوران معاصر است.

خواندن کتاب ترجمه الغارات را به چه کسانی توصیه می‌کنیم

کتاب ترجمه الغارات برای علاقه‌مندان به تاریخ اسلام، خصوصاً دوره حکومت امام علی (ع)، مناسب است. همچنین افرادی که به دنبال فهم بهتر از مدیریت و عدالت‌ورزی در شرایط بحرانی هستند، می‌توانند از این اثر بهره‌مند شوند.
این کتاب با زبانی روان و ساده، علاوه بر محققان و دانشجویان حوزه و دانشگاه، برای عموم علاقه‌مندان به تاریخ اسلام و درس‌آموزی از زندگی امام علی (ع) نیز جذاب خواهد بود.

در بخشی از کتاب ترجمه الغارات می‌خوانیم:

ابوذر از رسول خدا (ص) نقل کرده است که آن حضرت فرمود: «مَنْ فَارَقَنِی فَقَدْ فَارَقَ اللَّهَ وَ مَنْ فَارَقَ عَلِیاً فَقَدْ فَارَقَنِی؛ هرکس از من جدا شود از خدا جدا شده است و هرکس از علی (ع) جدا شود از من جدا شده است.» یکی از مشکلاتی که پس از جنگ نهروان و نمایان‌شدن سستی یاران امیرالمؤمنین (ع) برای حکومت آن حضرت به وجود آمد، این بود که هرکس از اصحاب حضرت که خیانتی می‌کرد یا به دنیاگرایش پیدا می‌کرد، برای خود مأمنی سراغ داشت که از دست امیرالمؤمنین (ع) بگریزد و به آن پناه ببرد که آن مأمن، شام و قرارگرفتن تحت حمایت معاویه بود. در نتیجه عده‌ای از اصحاب امیرالمؤمنین (ع) خیانت کرده و به سمت شام می‌گریختند.علی (ع) مُنذِر بن جارود را حاکم فارس قرارداد. او چهارصد هزار درهم مالیات از مردم جمع‌آوری کرد و آنها را برای خودش برداشت. امیرالمؤمنین (ع) او را به زندان انداخت. صعصعة بن صوحان پیش امام (ع) شفاعت کرد و در کار او به جد ایستاد تا توانست او را از زندان آزاد کند.