کتاب «حقیقت بندگی - دعا جلد 2» اثر حضرت آیت‌الله العظمی حاج‌آقا مجتبی تهرانی است که مباحثی کاربردی و عمیق درباره دعا و معنویت را در طول ماه مبارک رمضان سال‌های 1386 تا 1391 ارائه کرده است. این کتاب بخشی از سلسله جلسات اخلاق، عرفان و معارف اسلامی است و به تبیین اهمیت دعا در بندگی و ارتباط انسان با خدا می‌پردازد. مطالب کتاب بر اساس سخنرانی‌ها و جلسات استاد تهرانی تنظیم شده و به صورت روان و قابل فهم برای مخاطبان علاقه‌مند به معارف اسلامی و اخلاقی عرضه شده است. در این کتاب، دعا به عنوان یکی از حقیقت‌های بندگی معرفی می‌شود که نقش مهمی در تقرب به خدا و رشد معنوی انسان دارد. نویسنده به صورت کاربردی و عمیق به تفسیر دعاها و آثار آن در زندگی فردی و اجتماعی می‌پردازد و راهکارهایی برای بهتر بهره‌بردن از این ابزار معنوی ارائه می‌دهد. به طور خلاصه، «حقیقت بندگی - دعا جلد 2» کتابی است که به تبیین جایگاه دعا در زندگی معنوی انسان می‌پردازد و برای علاقه‌مندان به معارف اسلامی، اخلاق و عرفان توصیه می‌شود.

درباره کتاب «حقیقت بندگی - دعا جلد 2»

در کتاب «حقیقت بندگی - دعا جلد 2»، مباحث تخصصی درباره دعا و بندگی شامل این موارد بررسی شده است: مفهوم و اهمیت دعا در اسلام: تأکید بر نقش دعا به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای بندگی و رابطه انسان با خدا، و جایگاه آن در قرآن و روایات. آداب و شرایط دعا: بررسی شرایط لازم برای مؤثر بودن دعا، از جمله ایمان، اخلاص، معرفت نسبت به خدا، حضور قلب، و عمل به دستورات الهی. انواع دعا و آثار آن: تبیین دعاهای ماثور و غیرماثور، آثار فردی و اجتماعی دعا، و نقش آن در تقویت ایمان، خودسازی، و اصلاح رفتار. تربیت در دعاهای معصومین (علیهم‌السلام): تحلیل دعاهای امامان معصوم و نکات تربیتی موجود در آن‌ها، که نشان‌دهنده نقش دعا در تربیت اخلاقی و معنوی انسان است. آثار تربیتی دعا: اثرات دعا بر شناخت خدا، تقویت اخلاق، آرامش روانی، و پرورش سجایای اخلاقی، همچنین نقش دعا در دفع بلا، توبه، و تقرب به خدا. فلسفه و حکمت دعا: بررسی رابطه دعا و عبادت، و تفاوت‌های آن با سایر اعمال عبادی، و نقش دعا در اصلاح رفتار و تربیت روحی انسان. مباحث تخصصی دیگر: مانند تاثیر دعا در اصلاح رفتار، اهمیت دعا در زمان‌ها و مکان‌های خاص، و نحوه درخواست از خدا به صورت مؤثر و اخلاقی. بنابراین، این کتاب به صورت جامع و تخصصی، مباحث نظری و عملی درباره دعا و بندگی، نقش آن در تربیت اخلاقی و معنوی، و آداب و شرایط مؤثر بودن دعا را مورد بررسی قرار داده است.

خواندن کتاب «حقیقت بندگی - دعا جلد 2» را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

کتاب «حقیقت بندگی - دعا جلد 2» را به کسانی توصیه می‌کنیم که: علاقه‌مند به معارف اسلامی، اخلاق و عرفان هستند و می‌خواهند ارتباط عمیق‌تری با خداوند از طریق دعا برقرار کنند. مومنان و مؤمنانی که به دنبال شناخت اصول، آداب و شرایط دعا برای تقویت بندگی و رشد معنوی خود می‌باشند. افرادی که سوالات و شبهات فراوانی درباره دعا دارند و می‌خواهند پاسخ‌های کاربردی و عمیق درباره انواع دعا، عوامل تأثیرگذار بر اجابت دعا، و نقش دعا در آرامش روحی و تربیت اخلاقی بیابند. مربیان، مشاوران و فعالان حوزه دین و اخلاق که می‌خواهند مباحث دعا و بندگی را به صورت تخصصی و کاربردی مطالعه و به دیگران منتقل کنند. کسانی که می‌خواهند درک بهتری از جایگاه دعا در زندگی فردی و اجتماعی و فلسفه بندگی به دست آورند و از آموزه‌های حضرت آیت‌الله مجتبی تهرانی بهره‌مند شوند. مطالعه این کتاب به ویژه برای کسانی که می‌خواهند با آداب دعا، شرایط آن، و تأثیرات معنوی و تربیتی دعا آشنا شوند، بسیار مفید است.

در بخشی از کتاب «حقیقت بندگی - دعا جلد 2» می‌خوانیم

چطور است که با دعای ولی‌الله اعظم، همه‌چیز کن فیکون می‌شود، امّا اگر من دعا کنم، اتّفاقی نمی‌افتد؟! علت این است که یا الله او با یا الله من بسیار متفاوت است. او وقتی یا الله می‌گوید، کن فیکون می‌کند؛ چون شناخت او از مدعوّش، شناخت عبد از ربّش بسیار بالاست. نتیجه هم بر آن محور هست. لذا این تعبیر که روایت هم فرمود: دعا سلاح انبیاست؛ یعنی معجزات آن‌ها از سَرِ دعا بود و از همین مسأله ناشی می‌شد. کرامات اولیا (علیهم السلام) هم از دعا بود و بُرد دعا‌هایشان هم برای آن معرفتی بود که نسبت به خدایشان داشتند. دو نوع به کارگیری وسیله در دعا داریم. اوّل، به حقّ او خدا را قسم بدهیم، برای اینکه دعایمان به اجابت برسد‌، چون دارای مقام و منزلت و رتبه‌ای عندالله است. دوّم، به خودش بگوییم که تو پیش خدا منزلت داری، این حاجتم را از خدا برایم بگیر، و خدا آن را رد نمی‌کند. ما معتقدیم اولیای خدا (علیهم السلام) حی و میت هم ندارند. هیچ مشکل عقلی هم ندارد. این حرف‌هایی که می‌زنند: مگر خداست که از او می‌خواهند و انسان باید از خدا بخواهد، بی‌معناست، چون می‌گوییم: از خدا برایم بخواه. از آقا که نمی‌خواهم. از آقا این را می‌خواهم که تو مقرّب درگاه خدایی، این حاجتم را بگیر و به من بده. خیلی موضوع قشنگی است. روایت را هم خواندم که خدا هیچ وقت حرف و خواستۀ او را رد نمی‌کند. در باب دعا مطرح است که وقتی انسان گرفتار می‌شود و آرامش روحی از او گرفته می‌شود، این آرامش را چه‌چیزی فراهم می‌کند؟ آرامش روحی؛ ولو ابتلائاتی مادّی هم باشد با اتّصال به مبدأ قدرت است که آرامش ایجاد می‌شود. این است که باعث می‌شود انسان احساس تنهایی نکند. وقتی انسان گرفتار شد، آرامشش می‌رود و احساس تنهایی می‌کند و به چه‌کنم‌چه‌کنم مبتلا می‌شود. بدبختی‌اش آن اضطراب درونی است که پیدا کرده و آرامش درونی‌اش به خاطر گرفتاری از بین رفته است. این آرامش با اتّصال به مبدأ قدرت حاصل می‌شود؛ مبدأ قدرتی که مهربان است، بخیل نیست، دست او را می‌گیرد و به دلش اطمینان می‌بخشد و به او آرامش درونی می‌دهد. وقتی احساس تنهایی کردید، اگر دانستید که تنها نیستید و خودتان را به جایی متّصل کردید که تمام قدرت‌ها آنجاست، این، به شما آرامش می‌دهد. اینکه می‌گویند: دعا کن، برای این است که با دعا دیگر احساس تنهایی نمی‌کنید. آسایش، آرامش‌آور نیست، بی‌خود دنبالش نروید. معصومین (علیهم السلام) مظهر صفات ربّ‌اند. یعنی آن صفات الهیه نسبت‌به این‌ها تجلی کرده است. لذا همان گونه که خداوند نسبت‌به عبادش در ابعاد چه مادی و چه معنوی ربوبیت دارد، یعنی پرورششان می‌دهد، این‌ها که مظهر ربوبیت حق‌اند هم همان کار را می‌کنند. یعنی این‌ها عباد و بندگان خدا را در دو بُعد مادی و معنوی پرورش می‌دهند. چون مظهر ربوبیت حق هستند. یکی از ابعاد عبارتِ از دعاست. در این بُعد هم ربوبیت در دعا دارند. شاید این اصطلاح را نشنیده باشید. کسانی که اهلش هستند. چه بسا مشکلاتشان را حل کنند. ائمۀ ما چون مظهر صفات ربّند، در ابعاد گوناگون بندگان خدا ربوبیت دارند و یک بُعد، بُعد دعاست. آنجا هم این‌ها پرورش می‌دهند. ربوبیت در دعاء دارند. انسان نباید در دعایش نسبت به دیگران تنگ نظری کند. هر چیزی برای خود می‌خواهی، در ارتباط با جلب منفعت و دفع شرور، همان را برای دیگری بخواه. این، از نشانه‌های کمال‌ایمان است. کسی که بزرگترین هدف و غصه‌اش آخرت باشد، خداوند بی‌نیازی را در دل او قرار می‌دهد. چنین فردی که از دنیا به مقدار کفاف بهره‌مند است، هیچ‌گاه احساس نیاز نمی‌کند. او نشئه آخرت را بزرگترین مقصد، هدف، اندوه و غصه خود قرار می‌دهد و خداوند بی‌نیازی را در دل او قرار می‌دهد و به اندازه نیازش او را از نعمات دنیوی بهره‌مند می‌سازد.