از نشانه‌های تصویری تا متن - به سوی نشانه‌شناسی ارتباط دیداری

کتاب «از نشانه‌های تصویری تا متن: به سوی نشانه‌شناسی ارتباط دیداری» نوشته بابک احمدی، اثری جامع درباره نشانه‌شناسی تصاویر و ارتباطات دیداری است که به بررسی چگونگی فهم و تفسیر نشانه‌های بصری می‌پردازد. این کتاب تلاش می‌کند بنیانی نظری برای درک دلالت‌های نشانه‌های تصویری فراهم کند و به پرسش‌های مهمی درباره ماهیت تصویر، تفاوت آن با چشم‌انداز دیداری و انگاره‌های ذهنی، نسبت تصویر با زبان، معنای مجازی تصاویر و امکان روایتگری تصویری پاسخ دهد. ویژگی‌های کلیدی کتاب: بررسی نظریه‌های مدرن نشانه‌شناسی تصویری، تحلیل رابطه تصویر و زبان، مطالعه نظام‌های نشانه‌شناسی در نقاشی، عکاسی و سینما، بحث درباره معنای مجازی و روایتگری تصویری و استفاده از مباحث زیبایی‌شناسی و ارتباطات دیداری.

درباره کتاب از نشانه‌های تصویری تا متن - به سوی نشانه‌شناسی 

محتوای کتاب در دو مسیر اصلی توسعه یافته است: تبیین پایه‌هایی برای نظریه رمزگان بصری: بنیان‌گذاری نظریه‌ای درباره تولید نشانه‌های تصویری یا نشانه‌شناسی ارتباط دیداری، در این راستا، مباحث زبانی، ارتباطی و زیبایی‌شناختی انواع مختلف نشانه‌های تصویری، همراه با بهره‌گیری از دستاوردهای انفورماتیک، مورد توجه قرار گرفته‌اند. زمینه بررسی کتاب عمدتاً بر سه هنر نقاشی، عکاسی و سینما متمرکز است. کتاب شامل تحلیل‌های دقیق درباره نظام‌های نشانه‌شناسی سینما، تفاوت نشانه‌های تصویری در هنرهای مختلف و چگونگی خواندن یا تأویل متن‌های تصویری است. همچنین به چالش‌ها و مرزهای ارتباط تصویری و امکان روایتگری با تصویر پرداخته می‌شود. این اثر با زبان فلسفی و تحلیلی، برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به نشانه‌شناسی، هنرهای تجسمی، سینما و ارتباطات دیداری منبعی ارزشمند به شمار می‌آید. در کتاب «از نشانه‌های تصویری تا متن: به سوی نشانه‌شناسی ارتباط دیداری» نوشته بابک احمدی، تبدیل نشانه‌های تصویری به متن‌های نوشتاری یا فهم آن‌ها به عنوان «متن» به صورت مفصل و نظری تحلیل شده است. این فرآیند بر پایه مفاهیم نشانه‌شناسی و زبان‌شناسی است و شامل چند مرحله و مفهوم کلیدی می‌شود: 1. نشانه‌های تصویری به عنوان واحدهای معنا: تصاویر در این کتاب به مثابه نشانه‌هایی در نظر گرفته می‌شوند که حامل معنا هستند، درست مانند کلمات در زبان نوشتاری. هر نشانه تصویری دارای دلالت‌ها و معانی خاصی است که باید رمزگشایی شود. 2. رمزگان بصری و کدگذاری: نویسنده توضیح می‌دهد که نشانه‌های تصویری در قالب «رمزگان بصری» (Visual Codes) عمل می‌کنند؛ یعنی مجموعه‌ای از قواعد و نمادها که فهم و تفسیر تصویر را ممکن می‌سازند. این رمزگان‌ها مشابه دستور زبان در زبان نوشتاری هستند و به ما کمک می‌کنند تا تصاویر را به صورت «متن» بخوانیم. 3. ساختاردهی و سازماندهی نشانه‌ها: تصاویر به صورت مجموعه‌ای از نشانه‌ها سازماندهی می‌شوند که با هم ترکیب شده و یک «متن تصویری» می‌سازند. این ساختاردهی به ما امکان می‌دهد تا معنای کلی تصویر را درک کنیم، مشابه خواندن جمله یا پاراگراف در متن نوشتاری. 4. تفسیر و تأویل: فرآیند تبدیل تصویر به متن شامل تفسیر نشانه‌ها و تأویل معانی آن‌ها است. این کار نیازمند دانش زمینه‌ای، فرهنگی و اجتماعی است که به خواننده کمک می‌کند تا «متن» تصویری را بخواند و معناهای ضمنی و آشکار آن را درک کند. 5. روایتگری تصویری: کتاب همچنین به امکان روایتگری در تصاویر می‌پردازد؛ یعنی چگونگی ساخت داستان یا انتقال پیام از طریق توالی نشانه‌های تصویری که مانند جملات و پاراگراف‌های یک متن نوشتاری عمل می‌کنند. 6. تفاوت و ارتباط تصویر و زبان: نویسنده به بررسی تفاوت‌های بنیادین میان تصویر و زبان نوشتاری می‌پردازد، اما در عین حال نشان می‌دهد که چگونه می‌توان تصاویر را به صورت متنی خواند و معناهای آن‌ها را در قالب زبان نوشتاری یا گفتاری بازتولید کرد. در این کتاب، نشانه‌های تصویری با استفاده از رمزگان‌های بصری و قواعد نشانه‌شناسی به «متن» تبدیل می‌شوند؛ یعنی مجموعه‌ای منسجم از معانی که می‌توان آن‌ها را خواند، تفسیر کرد و به زبان نوشتاری یا گفتاری منتقل نمود. این فرآیند شامل رمزگشایی، ساختاردهی، تفسیر و روایتگری است که به ما امکان می‌دهد تصاویر را به عنوان متونی قابل فهم و تحلیل در نظر بگیریم.

خواندن کتاب از نشانه‌های تصویری تا متن - به سوی نشانه‌شناسی را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

پژوهشگران و دانشجویان فلسفه و هنر: کسانی که به مباحث نظری نشانه‌شناسی، هرمنوتیک، و فلسفه هنر علاقه‌مندند و می‌خواهند با رویکردی فلسفی و سیستماتیک به تحلیل نشانه‌های تصویری بپردازند. علاقه‌مندان به سینما، عکاسی و نقاشی: کتاب به طور خاص به رمزگان بصری و نشانه‌شناسی در این سه حوزه هنری می‌پردازد و برای فعالان و دانشجویان این رشته‌ها منبع مفیدی است. متخصصان و پژوهشگران ارتباطات دیداری و زیبایی‌شناسی: کسانی که می‌خواهند درک عمیق‌تری از چگونگی تولید و تفسیر نشانه‌های بصری و ارتباطات تصویری پیدا کنند. افرادی که به دنبال فهم رابطه تصویر و زبان و امکان روایتگری تصویری هستند: کتاب به پرسش‌های بنیادین درباره معنای تصاویر، نسبت آن‌ها با زبان و امکان تبدیل نشانه‌های تصویری به متن پاسخ می‌دهد. این کتاب با تحلیل‌های دقیق و رویکردی فلسفی، برای مخاطبانی که دانش پایه‌ای در حوزه‌های هنر، فلسفه و نشانه‌شناسی دارند، بسیار مناسب است و به توسعه فهم نظری درباره نشانه‌های تصویری کمک می‌کند.

در بخشی از کتاب از نشانه‌های تصویری تا متن - به سوی نشانه‌شناسی می‌خوانیم 

هر تصویر از نشانه‌ای یا مجموعه‌ای از نشانه‌ها شکل گرفته است. چگونه به معنای این نشانه‌ها پی می‌بریم؟ دلالت دسته‌ای از نشانه‌ها را انگار بنا به قرارداد‌هایی پذیرفته‌ایم، یعنی در مورد آن‌ها با دیگران نظر مشترکی داریم؛ اما بر سر معنای نشانه‌های دیداری بسیاری با تماشاگران دیگر هم رای نیستیم. بررسی‌های نظری نشانه‌شناسی مدرن در این مورد راهگشای پرسش‌ها و مباحث مهمی شده است: تصویر چیست؟ چه تفاوتی با چشم انداز دیداری و انگاره‌های ذهنی دارد؟ با زبان چه نسبتی دارد؟ معنای مجازیش را چگونه می‌شناسیم؟ متن تصویری و خواندن یا تاویل آن به چه معناست؟ مرز‌های ارتباط تصویری کجاست؟ آیا می‌توان با تصویر روایت کرد؟ و... زمینه بررسی این کتاب در شرح دستاورد‌های نشانه‌شناسی تصویری محدود است به سه هنر نقاشی، عکاسی و سینما.