شاهنامه در دو بازخوانی شاهرخ مسکوب در سالهای 1327 تا 1333 در ایران و از 1358 به بعد در فرانسه، به هنگام خواندن شاهنامه و در حاشیه آن یادداشتهایی از حس و نظر و تأثر آنیاش را در مواجهه با متن مینویسد. او کار فردوسی را نه بازگویی منظوم خداینامک و اسطورههای از یاد رفته تاریخ و افسانه، بلکه «از سویی یافتن معنای درونی و ناخودآگاه تاریخ انسان و جهان» و «از سوی دیگر بازنمود آن در سخنی که آیینه درستنمای زیباییست» میداند. نوشتههای مسکوب در میان آثار پدید آمده درباره شاهنامه تمایزی آشکار دارد. او میکوشد بر پایه تجربههای فردی و اجتماعیاش تصویری معاصر از فردوسی و تصویری کهنالگویی از دردهای کنونی به دست دهد و شناخت گذشته را با امروز، و شناخت امروز را با گذشته قوام بخشد.